Mavlono Zamoniy

Mavlono Zamoniy (XV XVI asr) – fors-tojik tilida ijod qilgan xurosonlik shoir, Mavlono Muhammad Omiliyning oʻgʻli. Nomi “Majolis un-nafois”ning uchinchi majlisida tilga olinadi. Alisher Navoiy uning dastlab “Vafoiy” taxallusi bilan ijod qilganligi, keyinroq Navoiyning iltimosi bilan oʻz taxallusini “Zamoniy”, deb oʻzgartirganligi haqida maʼlumot berib, buning ikki sababi bor, deydi: 1) Mavlono Zamoniy Badiuzzamon Mirzoning mulozimi boʻlgan, bu taxallus Mirzoning ismidagi “zamon” soʻziga aloqador; 2) Ahmad Hojibek “Vafoiy” taxallusi bilan shuhrat qozongan va devon ham tuzgan. Navoiyning fikricha, oʻzidan ulugʻ kishining taxallusiga sababsiz sherik boʻlish munosib ish emas. “Majolis un-nafois”da Mavlono Zamoniyning Navoiy tomonidan “yaxshi voqeʼ boʻlubtur” deb baholangan quyidagi bayti keltirilgan:

Ba obi dida hargiz kam nashud soʻzi dili zoram,

Magar az xok taskin yobad on otashki, man doram.

(Mazmuni: Zor koʻngilning yonishi hech qachon koʻz yosh bilan kamaymaydi.

Mendagi bu oʻt faqat tuproqdan taskin topishi mumkin).