Mazhab: Versiyalar orasidagi farq

Mazhablar shariat qonunlarini ishlab chiqish jarayonida huquq maktablari yoki tariqatlar sifatida yuzaga kelgan, ularga mashhur [[huquqshunos]]lar, ularning shogirdlari va izdoshlari asos solganlar.

Shariat qonunlarini ishlab chiqish bilan shug‘ullangan barcha qonunshunoslar [[Qur’on]] ko‘rsatmalariga va [[hadis]]larga asoslanib ish ko‘rganlar, ammo printsiplarni va qonunlarni taʼriflashda harfxo‘rlik bilan ratsionalizm xususida, sabr-qanoat bilan mutassiblik xususida kelisha olmaganlar.

== Tarix ==

Islom tarihida, turli maktablarning tarafdorlari o‘rtasida to‘qnashuvlar bo‘lib oʻtgan. Asta-sekin kichik maktablar ortib borgan. XV asrdan so‘ng '''sunniylikda 4 ta mazhab qolgan''' boʻlib, ularning huquqlari teng.

Undan keyingi asrlarda xanbaliya tarafdorlari yana kamayib ketgan. XVIII asrda paydo bo‘lgan vahobiylar xanbaliya tarafdori bo‘lib chiqqan. Vahobiylar Saudiya Arabistonda hokimiyatni qo‘lga olgach, Xanbaliya qonunlarini amalga kiritganlar. U erda xanbaliyaning ilk islomga xos qonunlari hozir ham amalda.

Mazkur mazhablar va ulardagi xuquqshunoslik o‘rtasida, yuqorida qayd qilib o‘tilganidek, sabr-toqat va mutaassiblik darajasi xususida bir oz tafovut mavjud bo‘lib, ular islom diniy taʼlimoti doirasidan tashqariga chiqmaydi, yaʼni bu mazhablarning hammasi ortodoksal hisoblanadi.

== Shialik ==

Shialik (arab.-guruh, tarafdorlar) -islomdagi asosiy yo‘nalishlardan biri. O‘zining tarqalishi va ijtimoiy-siyosiy mohiyati jihatidan sunniylikdan keyingi o‘rinda turadi. Hozirda jahondagi [[musulmon]]larning qariyib 10 foyizi Shialikka mansub hisoblanadi. Shialik VII- asr o‘rtalarida xalifa Ali hokimiyati tarafdorlaridan iborat siyosiy guruh sifatida vujudga kelgan. VII- asr oxirlariga kelib Iroq va Eronda keng tarqalgan va islomdagi mustaqil diniy yo‘nalishga aylangan.