Notre Dame Sobori: Versiyalar orasidagi farq

Fransuz [[gotika|gotik]] memoriy asarlarining, eng goʻzallaridanchiroylilaridan deb bilingan Notre Dame sobori, birinchi [[gotika|gotik]] soborlardan biridir. Haykallarning va naqshlar bilan bezalgan oynalarning, oʻrtachogʻoʻrta asrlardagi [[Rim]] memoriy uslubidan soʻng koʻp ishlatilmagan boʻlishi, [[naturalizm oqimi]]ning asarlaridagi ogʻir taʼsiri sabablidir. Notre Dame sobori, eng turistlar bilan gavjum yerlardan biri boʻlgani bilan barobar, hali ham bir [[Rim]] Katolik sobori boʻlib ishlatilmoqdadir.

Binoning gʻarbiy qismi, eng muhim qismlaridan biridir. U yer uch qisgaqismga ayrilgan boʻlib eng muhim yerlari quyidagilardan iborat:

*'''Emmanuel Qoʻngʻirogʻi:''' Janubiy minorada, soborning eng taniqli qoʻngʻirogʻi "[[Emmanuel qoʻngʻirogʻi|Emmanuel]]" mavjud, 1631-yilda yasalgan bu qoʻngʻiroq Soborning eng eski jismlaridan biri hisoblanadi.

*'''Galerie des Chimeres:''' [[Galerie des Chimeres]] yoki Katta HimerHimera Galereyasi, ikki minorani birlashtirgan va soborning afsonaviy [[himerhimera]]lari joylashgan yerdir.

*'''Atirgul Derazasi:''' Gʻarbiy [[Atirgul Derazasi]] 10 metrga yaqin. Naqshlar bilan bezalgan derazaning birqanchabir qismiqancha Soborningqismi XIII asrda qurilgan. Toʻgʻrisida quchogʻida chaqaloq [[Iso]] bilan birgalikta, [[Bibi Maryam|Maryam ona]]ning haykali mavjud.

Soborda [[Parij]]ning bokirasi deb tanilgan [[Bibi Maryam|Maryam Ona]] Haykali mavjuddir. Bu haykal boylar davrida shaxarning gʻururi va iqtisodiy ozodlikning bir siymosi deb bilgan tijoratchilar tarafidan qurilgan. Haykal muqaddasligidan ham ziyodako'proq, koʻrinishi va qimmatbaho bezaklari bilan ham diqqat tortar edi.

Atirgul derazalar (rose window) cherkov va soborlarda boʻladigan, koʻpincha dumaloq shakldagi derazalardir. Rangli oynalar, naqshlar va rasmlar bilan bezatilgan derazalarning romlari ham [[oʻymakorlik sanʼati]]ni eng chiroyli misollarininamunalarini oʻzida mujassam qiladi.

* [[Janub]]iy quladagiminoradagi [[Emmanuel qoʻngʻirogʻi]] 13 tonnadan iborat. Qoʻngʻiroqning tilini oʻzi 500 kgni tashkil giladi

* [[1631]] -yilda Emmanuel boshqattan qurilayotganda, shaxarning ayollari eritilayotgan metalning ichiga oʻzlarini qimmatbaho taqinchoqlarini tashlaganlari uchun, Emmanuelning rangi hozirgacha porloqligini saqlab qolgan degan rivoyat bor.

[[1160]]-yil Parij sobori "[[Yevropa]] qirollarining cherkovi" boʻlganidan so'ng yepiskop [[Maurice de Sully]] tarafidan "Bu vazifa uchun yetarsiz" deyildi va "[[Parij]] yepiskopi" unvoniga sazovor boʻlgandan soʻng Sully sobornisoborini buzdirdi. Afsonaga ko'ra Sully, yangi va koʻrkam cherkovni hayolida koʻrib soʻngra koʻrganlarini chizgan. Bu cherkovning qurilishi uchun esa birqancha uylarni buzdirgan va qurilish mollari uchun yangi bir yoʻl ham ochtirgan.

[[1163]]-yilda Qirol [[VII Louis VII]] ning hukmronlik qilgan davrida, inshoatni qurilishini [[Maurice de Sully]]mi yoki [[Papa Alexander III]]mi boshlatgan degan tortishuv boʻlib oʻtgan. Ammo shuni taʼkidlab oʻtish kerak-ki, yepiskop Sully umrining katta qismini va pulini soborning inshoati uchun ishlatgan.

[[Image:Notre dame-paris-view.jpg|thumb|left|Notre Damening himerhimera haykallaridan biri|280px]]

Soborning gʻarbiy qismini va 2 katta qulasining qurilishi [[1200]]-yillar atrofida boshlandi. Qurilishda ko'p memorlarme'morlar qatnashdi, soborning farqli va har xil chiroydagi tarzlarni oʻzida mujassam qilishining sababi ham bu. [[1210]]-[[1220]] -yillari orasida qulalar qurib boʻlindi. Soborning ohirigacha qurilib bo'lishi esa [[1345]] -yilgacha davom etgan.

Yillar davomida cherkovga birmuncha [[organ (musiqiy asbob)|organ]] olib kelinishiga qaramay, hech qaysibiriqaysi biri binoning qurilish shakliga mos kelmadi. Ilk mos organ [[Cliquot]] tarafidan [[1700]]-yillar atrofida qurildiyasaldi. [[Cliquot]] asarlarining birqanchasi bugungacha saqlanib kelmoqda, ammo organ XIX asrda [[Aristide Cavallie-Coll]] tarafidan yangidan qurildiyasaldi. Oʻsha vaqtlarda u lavozimga undan boshqa koʻp kishi loyiq boʻlishiga qaramay (misol: Cherkov organini yangidan qurgan Cavallie-Coll) Notre Damening pianisti shaxarning eng tanilgan kishisiga aylangan edi. Bu borada XVIII asrda juda katta raqobat boʻlib oʻtgan, u raqobatda 4 pianistga unvon berilgan edi, 4 pianist bir yil boʻyicha cherkovning pianistligini qilganlar, bu esa juda katta unvon edi. Keyinchalik [[1900]]-[[1937]] -yillari orasida [[Louis Vierne]] cherkovning eng taniqli pianistiga aylangan. JumlatanJumladan, Pierre Cochereau, Cavaille-Coll kabi cherkovning organistlari ham shaxarning juda taniqlilaridan boʻlganlar.

XIX asrning boshlarida [[Parij]] shaxar planlashtiruvchilari, soborning boquvsizligi tufayli uni buzishmoqchi boʻlgan. Fransuz yozuvchisi [[Victor Hugo]] esa halqni taʼsirlash uchun "[[NotreNotr DameDam BukuriBukri]]" degan asar yozgan. Asar, soborning buzilmasligida katta rol oʻynagan.

Image:Notre dame paris4.JPG| Asosiy kirish - eshigidarvozasi

Image:Notre dame-paris-view.jpg|Sobordagi himerhimera haykallaridan biri

Image:Notre-Dame-night.jpg| Soborning oqshomdagikechki ko'rinishi

Image:Notre Dame Altar July 2005.jpg| ApseApsida va buyuk mehrob