Al-Masjid al-Harom: Versiyalar orasidagi farq

 

Qurʼonda shu nom bilan tilga olingan. Bu majmua qadimdan mavjud boʻlgan, arablarda islomgacha ham sigʻiniladigan muqaddas joylardan biri hisoblangan. Yunon tarixchisi Ptolemey asarlarida 2-a.da Makka va undagi ibodatxonaning mavjudligi tilga olingan. 630 y. musulmonlar Makkani egallagach, Al-m. al-H. islom dinining markazi, eng mukaddas ibodatxona deb tanilgan. Al-m. al-H. majmuasining markazida Kaʼba va hovlisida Zamzam bulogʻi, ikki tepalik (Safo va Marva) bor. Tepaliklar tim bilan tutashtirilgan. Mayejid 1570 y.da majmua boʻlib shakllangan. Toʻgʻri toʻrtburchak tarhli (160*110 m), hovli atrofi 3—4 qatorli ravoqli ustunlar qatori bilan oʻralgan. Us tun (jami 550 ta)lar marmar va granitdan ishlangan. Boshasi muqarnaslar bilan bezatilgan. Shim. va jan.-gʻarbiy qismidagi koʻchaga qaragan peshayvon asosiy binodan bir oz tashqariga chiqarib qurilgan. Bino burcheklariga 7 salo-batli minora ishlangan [ulardan eng qadimiysi (757 y.da qurilgan) shim. qismida joylashgan, shimoli-sharqiy qismidagisi 15-a.da, qolganlari 16-a. boshlarida qurilgan]. Al-m. al-H. musulmonlar haj qiladigan mukaddas joy hisoblanadi. U gʻayrimuslimlar uchun yopiqdir. Oxirgi taʼmirlash ishlaridan soʻng Al-m. alH. maydoni kengayib, 328 ming kv.m.ni tashkil etadi. Bu bir vaqtning oʻzida 730 ming, haj va umra paytlarida esa 1 mln. namozxonni oʻz bagʻriga sigʻdira oladi. Haj marosimining boshlanishi va tugʻallanishida albatta Al-m. al-H.ga kelib Kaʼba tavof qilinadi (234-b.dagi rasmga q.). <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.</ref>