Olmaota: Versiyalar orasidagi farq

| ozbekcha nomi = AlmatiOlmota </br> [[Qozoq tili|qoz.]] Алматы

| telefon kodi = +7 727<ref>[http://kazindex.ru/04/index.html AlmatiOlmota viloyatining telefon kodlari]</ref>

'''AlmatiOlmota''' ({{lang-kz|Алматы́}}) ([[1921]]-yilgacha ''Verniy''; oʻrta asrlarda ''Almatu'') — [[Qozog'iston]]ning eng katta shahri. 1929 — 1998 yillarda mamlakat poytaxti. Temir yoʻl va avtomobil yoʻllari tuguni, 2 aeroport bor. Orqa Ili Olatovi tizmasining shimoliy yon bagʻri etaklarida, 650— 950 m balandlikda,[[Tyan-Shan]] togʻining shimolida, Qozogʻiston Respublikasining janubiy-sharqida joylashgan. Yanvarning oʻrtacha haroratii — 8 °C, iyulniki 22,9 °C. AlmatiOlmota shahrida 1,434,755 kishi istiqomat qiladi (2011). [[AlmatiOlmota]]ning [[YaIM]]i [[2010]]-yili 18,8 mlrd [[AQSh dollari]]ni, har bir kishi boshiga hisoblaganda 19 ming AQSh dollarini tashkil qilib, [[Qozog'iston]]ning YAIM ining beshdan bir qismini tashkil qiladi.

Shahar aholisining yarmidan oshigʻini [[qozoqlar]] tashkil qiladi. Qozoqlardan boshqa [[ruslar]], [[uyg'urlar]], [[tatarlar]], [[ukrainlar]] va boshqalar tashkil qiladi. Chet elliklarning ichida eng koʻpi [[turklar]]. Norasmiy bayonotga koʻra aholi soni 2 millionni, rasmiy bayonot boʻyicha [[AlmatiOlmota]]da aholi 1,5 millionni tashkil qiladi.

== AlmatiningOlmotaning aholisi ==

[[File:Night Almaty.jpg|300px|thumb|Tungi AlmatiOlmota]]

Shaharda mashinasozlik va metallsozlik sanoati („Porshen“, stanoksozlik, mexanika-tajriba, past voltli apparatura ishlan chiqarish) korxonalari yetakchilik qiladi. AlmatidaOlmotada Qozogʻiston yengil sanoat korxonalari mahsulotining 28 % ishlab chiqariladi. Toʻqimachilik va moʻyna, ip-gazlama k-tlari, ip-yigiruv, trikotaj, poyabzal, tikuvchilik fabrikalari faoliyat koʻrsatadi. Oziq-ovqat sanoati (goʻsht-konserva, un-yorma, makaron fabrikasi, sut, shampan vinosi, meva-konserva, qandolatpazlik, choy qadoqlash, likyor-araq, vino, pivo, achitqi zavoddlari) korxonalari mahalliy xom ashyo asosida ishlaydi. Elektrotexnika zavodi ham faoliyat koʻrsatadi. Qurilish materiallari, yogʻochsozlik, temir-beton konstruksiyalari va qurilish detallari zavodlari bor. AlmatiningOlmotaning yoqilgʻi-energetika bazasi [[Qaragʻandi]] havzasining koʻmiri, koʻmir va mazut bilan ishlaydigan issiqlik elektr stansiyalari, Katta Olmasoy daryosidagi GES kaskadlari, Ili daryosidagi Qopchigʻay GESdir. AlmatidaOlmotada tijorat banklari, qoʻshma va kichik korxonalar faoliyat koʻrsatmokda.

Qozogʻiston FA, 16 oliy oʻquv yurti, 13 muzey, respublika kutubxonasi. teatrlar, telemarkaz, shahar mashaqqatga sazovor binolar: Abak nomplagi qozoq opera va balet teatri (1941), Hukumat uyi (1957), Respublika saroyi (1970), „Qozogʻiston“ mehmonxonasi (1977). AlmatiningOlmotaning turar joy mavzelari bir necha marta zilziladan qattiq shikastlangan. Oxirgi zilzilalar 1911 va [[1921-yil]]larda sodir boʻldi. Shuningdek, sel ham vaqt-vaqti bilan ancha ziyon yetkazib turadi. Shu bois selga qarshi inshootlar qurilgan. AlmatiOlmota — yirik turistik va sport markazi. Shahardan janubda Orqa Ili Olatovi turistik zonasi hamda kurortlar bor. AlmatiOlmota yaqinida „Medeo“ qishki sport majmui ishlab turibdi. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

[[1993]]-yilgi qaror boʻyicha shahar nomi rus tilida Alma-Atadan AlmatigaOlmotaga oʻzgartirildi.

[[1997]]-yili Qozogʻiston Respublikasi Prezidenti [[Nursulton Nazarboyev]]ning farmoni bilan davlat poytaxti AlmatidanOlmotadan [[Astana]]ga koʻchirildi.

[[1998]]-yilning 1-iyulida AlmatiOlmota shahrining mavqei haqida yangi qonun qabul qilindi. Bu qonun boʻyicha AlmatiOlmota ilmiy, madaniy, tarixiy, moliyaviy va ishlab chiqarish markazi boʻldi.

AlmatiOlmota shahrida yoʻlovchilarni va yuk tashiydigan shahar yoʻnalishlarida 24 tashiydigan va oʻzlari 2000 avtobus, 46 tramvaylar, 191 trolleybuslarni boshqarish bilan „Alamtieelektrotrans“ MKK shugʻullanadi. 2011-yili 16-dekabrda Qozogʻiston Respublikasining 20 yillik mustaqillik bayramiga bagʻishlab 8 km ni tashkil qilgan metro topshirildi.