Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
IanraBot (munozara | hissa)
k clean up, replaced: km2 → km² using AWB
Qator 2:
 
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Ekvador''', Ekvador Respublikasi — Janubiy Amerikaning shim. gʻarbiy qismidagi davlat. Mayd. 283,6 ming km2km². Aholisi 13,447 mln. kishi ‘ (2002). Poytaxti — Kito shahri Maʼmuriyjihatdan 21 provinsiya (rgouyu1a)ga boʻlinadi.
 
 
== Davlat tuzumi ==
E. — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1998 yil 10 avg .da qabul qilingan. Davlat boshligʻi — prezident (2005 yil apr.dan Alfredo Palasio), u 4 yil muddatga saylanadi va qayta saylanishi mumkin emas. Qonoʻn chiqaruvchi hokimiyatni Milliy kongress (1 palatali parlament), ijrochi hokimiyatni prezident va u tomonidan tayinlanadigan hukumat amalga oshiradi; prezident hukumatga ham boshchilik qiladi.
 
 
== Tabiati ==
E. ekvatordajoylashgan. Shim. da Kolumbiya, jan. va sharqda Peru bilan chegaradosh. Gʻarbda Tinch okean suvlariga tutash. Tinch okeandagi Galapagos o.lari ham E.ga qaraydi. E. hududi tabiiy jihatdan 3 qismga boʻlinadi: Oryente (togʻ oddi tekisliklar), Syerra (And togʻligi) va Kosta (togʻ etagi va Guayas vodiysi pasttekisliklari). Kordilyera togʻlarining ichki yon bagʻirlarida soʻngan (Chimboraso — E. ning eng baland nuqtasi, 6262 m) va harakatdagi (Kotopaxi va boshqalar) vulkanlar bor. Asosiy foydali qazilmalari: neft, tabiiy gaz, oltin, kumush, oltingugurt, toshqoʻmir, marganets, mis va polimetall rudalari. Iqlimi Oryenteda ekvatorial, Syerrada togʻekvatorial, Kostada subeqvatorial Iqlim. Oʻrtacha oylik t-ra Kito (2800 m balandlik)da 13°, jan.da 23° dan 27° gacha. Yillik yogʻin 100 &nbsp;mm dan (jan.da) 6000 &nbsp;mm gacha (And togʻlarining sharqiy yon bagʻirlarida). Yirik daryolari: Guayas, Putumayo, Napo, Tigro. Hududining 75% oʻdshon (asosan, nam tropik oʻrmon). Urmonlarda ayiq, yaguar, yovvoyi mushuk vab. sut emizuvchi hayvonlar yashaydi. Ilon, toshbaqa, echkemar, dengiz iguanasi, timsoh, qush koʻp. Tuproqlari podzollashgan qizil, togʻoʻtloq va allyuvial tuproq. Galapagos, Kotopaxi, Sangay va boshqalar milliy bogʻlari bor.
 
Aholisining 40% indeyslar (asosan, kechua) va 40% ga yaqini ispanindeys metislari, qolganlari oq tanlilar. Rasmiy til — ispan tili. Dindorlarning aksariyati katoliklar. Shahar aholisi 62%. Muhim shaharlari: Kito, Guayakil, Kuenka.
 
 
== Tarixi ==
Qator 19 ⟶ 16:
 
Asosiy siyosiy partiya va kasaba uyushmalari. Soʻl demokratik partiya, 1977 yil tuzilgan; Demokratik partiya, 1979 yil asos solingan; E. Kommunistik partiyasi, 1926 yil tashkil etilgan; Konservativ partiya, 1855 yil tuzilgan; Xalq demokratik partiyasi,1978 yil asos solingan; Radikal liberal partiya, 1878 yil tashkil etilgan; Sotsialxristian partiya, 1951 yil tuzilgan. E. mehnatkashlari konfederatsiyasi, 1944 yil asos solingan; Mehnatkashlarning birlashgan fronti, 1971 yil tashkil etilgan; E. sinfiy tashkilotlar konfederatsiyasi, 1938 yil tuzilgan; E. erkin kasaba uyushma tashkilotlari konfederatsiyasi, 1962 yil asos solingan.
 
 
== Xoʻjaligi ==
Qator 43 ⟶ 39:
 
{{Janubiy Amerika mamlakatlari}}
 
{{stub}}
{{OʻzME}}
 
[[Turkum:Amerika]]
Qator 49 ⟶ 46:
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
 
 
{{OʻzME}}
{{stub}}