Izzat Sulton: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
|||
Qator 11:
| vafot joyi = {{bayroq|Oʻzbekiston}} [[Toshkent]] shahrida
| turmush ortogi = Zamira Sultonova.
| otasi = Otaxon ([[1920]] yili vafot etgan) [[Oʻsh]] uyezdi rahbarining kotibi va tarjimoni, chevar.
| onasi = Bahriniso ([[1893]]-[[1965]]) [[Oʻsh shahri]]da tugʻilgan.
| bolalari = Alisher, Rafiq, Raʼnoxon-oʻzbek tili oʻqituvchisi, Yulduz-chevar, Saodat-kolledjda oʻqituvchi, tarjimon, Shirin-"Toyota" firmasi menedjeri, Layli-[[Toshkent shahri]]dagi „Stomaservis“ shaxsiy stomatologiyasi bosh vrachi.
Qator 22:
== Hayot yoʻli ==
Izzat Sulton [[1910]] yili [[Oʻsh shahri]]da chevar (portnoy) oilasida dunyoga kelgan, bolalar uyida katta boʻlgan. Uning bobosi Sartoy Sulton sariqdan kelgani yoki rus tilida bemalol „chugʻurlashgan“i uchunmi, hamshaharlar „Sulton sariq“ deb atashgan. Ana shu „Sulton sariq“ asli turkistonlik boʻlib, chorvadorlik bilan mashgʻul boʻlgan. [[Turkiston]] XIX asrning 60-yillarida istilo etila boshlaganida mustamlakachi zobitlaridan biri unga rus qoʻshinini goʻsht bilan taʼminlab turish vazifasini topshirgan. Shu tarzda Sartoy Sulton rus qoʻshinlari [[Xitoy]] chegaralariga etib borguniga qadar oʻn ikki yil davomida ularni goʻsht bilan taʼminlab borgan. Nihoyat, [[Oʻsh shahri]]da muqim yashab, [[Oʻsh]]
Izzat Otaxonovich Sultonovning faol ijtimoiy ishlari boshlandi,
* [[1937]]-[[1942]] yillar — [[Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi|Oʻzbekiston fanlar Akademiyasi]] qoshidagi [[Alisher Navoiy nomidagi til va adabiyot instituti|Til va adabiyot oliygoxi]] direktor oʻrinbosari,
* [[1942]]-[[1943]] yillar — [[Oʻzbekiston]] SSR radioeshittirish davlat qoʻmitasi raisi oʻrinbosari,
* [[1943]]-[[1945]] yillar — [[Oʻzbekfilm]] kinostudiyasi direktori,
* [[1945]]-[[1948]] yillar — [[Oʻzbekiston]] SSR vazirlar kengashi raisining madaniyat masalalari boʻyicha oʻribosari.
* [[1948]]-[[1950]] yillarda — [[Alisher Navoiy nomidagi til va adabiyot instituti|Til va adabiyot oliygoxi]]ning direktori,
* [[1955]] yildan — adabiyot nazariyasi sektori mudiri.
* [[1950]]-[[1953]] yillar — [[Moskva davlat universiteti]] (MGU imeni M.Lomonosova) [[SSSR]] xalqlari adabiyoti kafedrasi oʻqituvchisi
* [[1956]]-[[1963]] yillar — [[Oʻzbekiston]] SSR yozuvchilar uyushmasi rayosatining kotibi (oʻsha vaqtda yozuvchilar uyushmasi raisi [[Sharof Rashidov]] boʻlgan).
* [[1946]] yil-filologiya fanlari nomzodi,
* [[1955]] yil-filologiya fanlari doktori,
* [[1964]] yil-[[Oʻzbekiston]] SSR xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi,
* [[1966]] yil-[[Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi|Oʻzbekiston fanlar Akademiyasi]] muxbir aʼzosi,
* [[1995]] yil-[[Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi|Oʻzbekiston fanlar Akademiyasi]] haqiqiy aʼzosi, [[akademik]],
Ixtisoslashgan Ilmiy Kengash raisi boʻlgan. Izzat Sulton koʻplab asarlar muallifi.
Taqdir Izzat Sultonga turmushning qaysi koʻchalarida yurish va yashashni ravo koʻrgan boʻlmasin, uning koʻnglida adabiyotga, buyuk shoir va mutafakkir [[Alisher Navoiy]]ga boʻlgan mehr doimo yashadi… Buni qarangki, boʻlajak adabiyotshunos olimning „Yosh leninchi“ [[gazeta]]sining [[1931]] yil 16 sentyabr sonida bosilgan ilk maqolasi oʻzbek tili va adabiyotining shu buyuk asoschisiga bagʻishlangan va „Mir Alisher Navoiy“ deb atalgan edi. Shundan keyin uning „[[Farhod va Shirin]]“ning yangicha qoʻyilishi", „Adabiy merosimizni oʻrganaylik“ (1937 y.), „[[Rustaveli Shota|Rustaveli va
== Izzat Sulton kinossenariylari ==
Qator 50:
== Akademik Izzat Sulton asarlari ==
* Izzat Sultonov. Adabiyot nazariyasi. Maktablar uchun darslik. [[Toshkent]], [[1939]] yil.
* Izzat Sultanov. Alisher Navoi, v sbornike Uzbekskaya sovetskaya dramaturgiya, [[Moskva]], [[1951]] g.
* Izzat Sultan. Svet Rossii, jurnal
* Izzat Sulton. Pesalar, makollalar, [[Toshkent]], [[1959]] y.
* „Oʻzbek sovet adabiyoti tarixi ocherklari“ ikki jildligi (
* Izzat Sultan. O znachenii tvorchestva Xamzi Xakimzade Niyazi v formirovanii metoda sotsialisticheskogo realizma v uzbekskoy literature. V sbornike Voprosi uzbekskoy literaturi, Tashkent, [[1967]] g.
* Izzat Sulton Navoiyning qalb daftari. [[Toshkent]] [[Adabiyot va sanʼat nashriyoti]] [[1969]] y.
* Izzat Sulton Asarlar 4 tomlik. [[Toshkent]] [[Adabiyot va sanʼat nashriyoti]]
* Izzat Sultan. Kniga priznaniy Navoi. Jizn i tvorchestvo velikogo poeta so slov ego samogo i sovremennikov. avtoriz. per. s uzb. A.Zirin; stixi per. S.Ivanov. Izd-vo lit. i iskusstva, Tashkent, [[1979]] g. 327 s.
* Izzat Sulton Adabiyot nazariyasi. ikki jildligi, [[Toshkent]] [[Oʻqituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi|Oʻqituvchi nashriyoti]], [[1980]] y
* Izzat Sultonov. Adabiyot nazariyasi. Oliy oʻquv yurtlari filologiya fakultetlari uchun darslik. 406 s. 22 sm, 2 nashr, [[Toshkent]], [[Oʻqituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi|Oʻqituvchi nashriyoti]] [[1986]] y.
* „Oʻzbek sovet tanqidchiligi tarixi“ ikki jildligi ([[1987]])ning mualliflaridan biri, muharriri boʻldi.
* Izzat Sultan Kniga priznaniy Navoi. Jizn i tvorchestvo velikogo poeta so slov ego samogo i sovremennikov Bukinisticheskoe izdanie. [[Adabiyot va sanʼat nashriyoti|Izd-vo lit. i iskusstva]], Tashkent [[1985]] g. 304 str. Adadi 60000 nusxa.
=== Yozgan dramalari ===
* „Burgutning parvozi“ ([[1940]]), „Imon“ ([[1960]]), „Nomaʼlum kishi“ ([[1963]]), „Bilmayin bosdim tikanni“, „Istehkom“,
== [[Akademik]] Izzat Sulton ijodi xaqida yozilgan adabiyotlar ==
* [[Katta sovet ensiklopediyasi]] 30 tomlik. 3-e izd.
* S. Kolosova. Ensiklopedicheskiy slovar psevdonimov [[2009]] g.
* Teatralnaya Ensiklopediya (pod red. A.P. Markova). — M.: Sovetskaya ensiklopediya,
* [[Sharafiddinov Ozod Obidovich|O. Sharafiddinov]]. Goʻzallik izlab. Toshkent Adabiyot va sanʼat nashriyoti,
* O. Shokirov. Tanqidchi va adabiy jarayon. [[Toshkent]] [[Adabiyot va sanʼat nashriyoti]], [[1976]] y.
== Olgan mukofotlari ==
* 2 ta [[orden]].
*
* [[Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Davlat Mukofoti]].
* [[Oʻzbekiston]] Kompartiya MQ va Oliy Kengashi rayosatining faxriy [[yorliq]]lari bilan taqdirlanga
== Sulolasi ==
* Buvasi
* Buvasining ukasi
* Qudasi
* Amakisi
* Qudasi
* Jiyani
* Jiyani
* Jiyani
* Jiyani — Sultonov — [[Oʻzbekiston SSR]] [[xalq]] [[maorif]]i [[vazir]]i.
* Pochchasi — [[Mamadali Qurbonov|Qurbonov, Mamadali Qurbonovich]] ([[1905]]—[[1976]] yillar) — [[Tojikiston]] SSR [[Xalq]] komissarlari [[kengash]]i [[rais]]i oʻrinbosari, yer [[xalq]] komissari ([[1937]] yil), [[Tojikiston]] SSR [[vazir]]lar [[kengash]]i [[rais]]i ([[1937]]—[[1946]] yillar), [[Oʻsh viloyati]] va [[Oʻsh]] [[shahar]] ijroiya qoʻmitalari [[rais]]i, [[Oʻsh shahri]]dagi [[Pomir]] ishlab-chiqarish avtotransport birlashmasi bosh direktori, [[SSSR]] Oliy [[Kengash]]ining 1 va 2 chaqirilishdagi [[deputat]]i.
|