|
e onangni skay jallab qotoq bawara
'''РАФИҚ МЎМИН''' — bu Шоир, драматург, педагог Рафиқ Мўмин (тахаллуси; асл исм-шарифи Мўминов Рафиқ) 1900 йилнинг 7 февралида Наманганда туғилган. 1917 йилда Қўқондаги дорилмуаллиминни тугатиб, 1937 йил 27 майда қатағон этилгунига қадар ўқитувчилик қилган.
Рафиқ Мўмин мумтоз адабиётимиз намояндалари ижодини ўрганган, баъзан тақлид ҳам қилган. Айниқса, Машраб ижоди уни ўзига ром этган. Ўзи ҳам ижод билан шуғулланган дастлабки кезларда «Машраб» тахаллуси билан шеърлар ҳам ёзган.
1923 йили Pафиқ Mўмин Фарғона водийсига илмий экспедиция уюштириб, «Зевак» («Ёзи билан Зебо») ва билан асарларни ёзиб олган. Адабий фаолияти 1920 йилдан бошланган. У 20-йилларнинг бошларида Фарғона водийсида рўй берган фожиали воқеалар таъсирида Ўғузхон (Ҳ. Йўлдошқориев) билан ҳамкорликда «Ёш қурбонлар», шунингдек, «Гулёр» ва «Ёрилтош» пьесаларини ёзган (1921). Рафиқ Мўминнинг 1924 йили ёзилган шеърий ижодида «Қапчиғай» достони алоҳида ўринни эгаллайди. Шоир бу достондан ташқари, кўплаб лирик шеърлар, «Болахўр», «Қизил қиз», «Занглаган пичоқ», «Тяньшан қизи» сингари достонлар ҳам ёзган (1926-27).
Рафиқ Мўмин ташаббуси билан 1925-1927 йилларда Наманганда тўртта янги мактаб бунёд бўлган.
У 1937 йилнинг 25 майида ҳибсга олиниб, ўн йилга Куйбишевдаги қамоқ лагерига сургун қилинган. Ўн йиллик қийноқлардан сўнг 1947 йилнинг ёзида ўз ватанига қайтган. 1951 йилнинг 5 майида орттириб келган оғир касаллик туфайли вафот этди. Вафотидан, аниқроғи, истиқлолдан сўнг унинг «Қапчиғай» (1998) номи билан шеърлар ва достонлар китоби босилиб чиқди.
== Manbalar ==
{{Ўзбекистон миллий энциклопедияси. 7-жилд. Парчин-Солиқ / Таҳрир ҳайъати А.Абдувоҳитов, А.Азизхўжаев, М.Аминов, Т.Даминов ва бошқ.}}
{{Тошкент : “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” Давлат илмий нашриёти, 2005. Б. 260}}
{{С. Мирвалиев, Р. Шокирова. Ўзбек адиблари : ўқув қўлланма. – Тошкент: "Фан" нашриёти, 2007-йил}}
== Havolalar ==
* [http://www.natlib.uz]
| 