[[FileFayl:Badakhshan.svg|thumb|Badaxshon oʻlkasi]]'''Badaxshon''' ({{lang-tg|Бадахшон}}; {{lang-fa|بدخشان}}) —– tarixiy va tabiiy oʻlka. [[Amudaryo]]ning yuqori oqimida, [[daryo]]ning har-ikkala [[sohil]]ida joylashgan. Hududi butunlay [[togʻlar]] bilan qoplangan.
Badaxshon [[Pomir]] togʻlarining bir qismi boʻlib, ikki oʻlkadan iborat: 1) Gʻarbiy Pomirni ishgʻol qilgan [[Togʻli-Badaxshon muxtor viloyati]] ([[Tojikiston]] Respublikasi); 2. Shim.Shimoli-sharqiy [[Afgʻoniston]]ni ishgʻol qilgan katta oʻlka. B. qadimdan [[savdo]] markazi boʻlib, chetga [[laʼl]], [[yoqut]] va [[zumrad]] chiqargan. Laʼlni badaxsh yoki balaxsh deb yuritganlar. B. toponimi shundan olingan boʻlishi ehtimol. Miloddan avvalgi 2- a.daasrda B. [[Toxariston|Tohariston]]ga, soʻng [[Kushon podsholigi]]ga tobe boʻlgan. 5—65–6- a.lardaasrlarda [[eftaliylar|eftalitlar]], 8- a.daasrda [[arablar]], 12- a.ningasrning 2-yarmida [[gʻuriylar]], 13-asrning 1-choragidan [[moʻgʻullar]] [[qoʻl]] ostida boʻlgan. B.da 15—1615–16- a.lardaasrlarda [[temuriylar]] hukmronlik qilgan. 1520 y.yil [[Bobur]] B.ni oʻgʻli [[Humoyun]]ga topshirdi. 1584 y.yil B.ni [[Abdullaxon II]] egallagan. 17-asrda [[ashtarxoniylar]], keyinroq [[Dahbed]] ([[Samarqand]]) sayyidlaridan Mir Yorbek (1656—1656– 1706) asos solgan sulola hukmronlik qildi. Mir Yorbek B.ning [[poytaxt]]i [[Fayzobod]] (Juzgʻun) shahriga asos solgan. B.da 18—1918–19-asrlarda hukmronlik [[Qunduz (shahar)|Qunduz]] beklariga oʻtgan. 1872 y.dayilda tuzilgan [[Rossiya|rus]]-[[Buyuk Britaniya|ingliz]] ahdnomasiga muvofiq [[Buxoro xonligi]] bilan Afgʻonistonning B.dagi chegarasi [[Panj]] daryosi deb hisoblandi. 1873 y.yil Afgʻoniston [[xon]]i [[Doʻstmuhammadxon]] B.ni oʻz davlatiga qoʻshib olgan (yana q.qarang [[Afgʻoniston]]).
