Vikipediya

Mia Mottley

Mia Amor Mottley[1] (1965 yil 1 oktyabrda tugʻilgan) — barbadoslik siyosatchi va advokat, 2018- yildan beri Barbados bosh vaziri va 2008-yildan beri Barbados Mehnat partiyasi (BLP) rahbari boʻlib ishlagan. Mottley Barbadosda bosh vazir lavozimini egallagan sakkizinchi shaxs va ikkala lavozimni egallagan birinchi ayoldir. U, shuningdek, mamlakatning konstitutsiyaviy monarxiyasini bekor qilgan konstitutsiyaviy oʻzgarishlardan soʻng, Barbadosning respublika tizimidagi birinchi bosh vaziridir.

Mottley 1994-yildan beri Sent-Maykl Shimoliy Sharqiy saylov okrugi boʻyicha parlament aʼzosi . 1994-yildan 2008-yilgacha u bir qator vazirlar portfelini, shu jumladan Barbados Bosh prokurori lavozimini egallab, bu lavozimga tayinlangan birinchi ayol boʻldi. U, shuningdek, Amerikalararo Dialogning aʼzosi[2].

Mottley ikki marta Barbados Assambleyasi palatasida avvaliga 2008-yildan 2010-yilgacha, keyin esa 2013-yildan 2018-yilgacha Muxolifat rahbari boʻlgan. 2018-yilda Mottley boshchiligidagi BLP 24-maydagi umumiy saylovlarda tarixiy g‘alaba qozonib, Vakillar palatasidagi barcha 30 o‘rinni qo‘lga kiritdi va bu ularni bu muvaffaqiyatga erishgan birinchi partiyaga aylantirdi — qo‘shimcha ravishda 72,8 % xalq ovozini qo‘lga kiritdi. Bu umumiy saylovda partiya erishgan eng yuqori ulush hisoblanadi[3].

Mottley 2022-yilgi umumiy saylovda gʻalaba qozonib, ikkinchi muddatga prezidentlikni qoʻlga kiritdi[4].

Bosh Vazir tahrir

 
Mottley Kanada Bosh vaziri Jastin Tryudo bilan, 2018-yil 24-sentyabr

2018-yil 24-maydagi umumiy saylovda BLP Barbadiya tarixidagi eng katta koʻpchilik hukumatni qoʻlga kiritib, xalq ovozlarining 70 % dan ortigʻini va qonun chiqaruvchi organdagi barcha 30 oʻrinni qoʻlga kiritdi. Mottley 2018-yil 25-mayda Barbadosning birinchi ayol Bosh vaziri sifatida qasamyod qildi[5][6][7]. Bosh vazirlik davrida u moliya vazirining qoʻshimcha portfelini egallagan[8].

2018-yil may oyida Mottley davlatning ilgari ochilgan moliyaviy majburiyatlarini oshkor qilib, yangi hukumat katta qarzni meros qilib olganini aytdi. Qarzning joriy darajasi haqidagi maʼlumotlarning oshkor etilishi qarzning YaIMga nisbati 137 % dan 175 % gacha oʻsishiga olib keldi — bu dunyodagi Yaponiya, Gretsiya va Sudandan keyin toʻrtinchi oʻrinda turadi. Mottley yangi hukumatning XVFdan qarzni qayta tuzishni osonlashtirishni soʻrashdan boshqa tanlovi yoʻqligini eʼlon qildi.  Saylovdan bir hafta oʻtib, 2018-yil 5-iyunda Barbados 2035-yilda muddati tugaydigan yevroobligatsiyalar boʻyicha 26-kuponni toʻlash majburiyatini bajara olmadi. Bu amaldagi hukumat oʻz majburiyatlarini bajarmagan tarixda birinchi marta boʻldi. [9]2019-yilgi Yangi yilda Mottlining otasi Elliott Mottley Barbados hukumati nomzodi boʻyicha ritsar unvoniga sazovor boʻldi[10]. Mottley 2019-yil 27-sentabr kuni Nyu-Yorkda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasida iqlim oʻzgarishi va uning Barbados va Karib dengizi havzasidagi boshqa davlatlarga taʼsiri haqida 39 daqiqalik nutq soʻzladi[11][12].2020-yilda Mottley Karib dengizi hamjamiyati (CARICOM) blokining raisi boʻlib ishlagan, bu lavozimda 6 oy ishlagan.

 
Mottley 2021-yil 1-noyabrda Glazgodagi COP26 iqlim sammitining ochilish marosimida

2020-yil sentyabr oyidagi nutqida Mottley Barbados monarxiyasini bekor qilish rejasini eʼlon qildi, Britaniya suveren qirolichasi Yelizaveta II ni mamlakat rahbari lavozimidan chetlatib, Barbadosni respublikaga aylantirdi. Uning taʼkidlashicha, 54 yildan ortiq mustaqillikdan soʻng Barbados „mustamlakachilik oʻtmishimizni butunlay ortda qoldirish“ vaqti keldi[13]. Uning taklifiga koʻra, mamlakatda davlat boshligʻi sifatida asosan tantanali prezident boʻlgan parlament tizimi saqlanib qoladi[14] Bu rejani 2021-yil 30-noyabrga, yaʼni davlat mustaqilligining 55 yilligiga qadar yakunlash maqsad qilingan edi. Kanada radioeshittirish korporatsiyasi tomonidan 2021-yil mart oyida oʻtkazilgan vaziyat tekshiruviga koʻra, jarayon oʻsha vaqtgacha yakunlanishi mumkinmi yoki yoʻqmi, „aniq emas edi“[15].2021-yil 27-iyulda, Barbadosdagi Milliy ahamiyatga ega boʻlgan kun, Mottley Barbados vazirlar mahkamasi 30-noyabrgacha Barbados parlament respublikasiga aylanishi toʻgʻrisida qaror qabul qilganini eʼlon qildi[16].2021-yil 12-oktabrda Barbadosning amaldagi general-gubernatori Dame Sandra Meyson Motli va muxolifat yetakchisi tomonidan birgalikda Barbadosning birinchi prezidenti[17] nomzodi sifatida koʻrsatilgan va keyinchalik 20-oktabrda saylangan[18]. Meyson 2021-yil 30-noyabrda Uels shahzodasi Charlz ishtirok etgan marosimda o‘z lavozimini egalladi[19]. Mottley 2021-yil 24-sentabr kuni Nyu-Yorkda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasida BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrishning dunyo noto‘g‘ri yo‘nalishda ketayotgani haqidagi ogohlantirishlarini qo‘llab-quvvatlash uchun qisqa nutq so‘zladi. U oʻzining asl skriptini tashlab yubordi va oʻrniga iqlim oʻzgarishi, iqtisodiy va texnologik tengsizlik, irqchilik va COVID-19 vaktsinalarining adolatsiz taqsimlanishiga qarshi kurashda global, axloqiy etakchilikka chaqirgan ishtiyoqli post berdi[20].2022-yilgi saylovlarda oʻz partiyasi gʻalaba qozonganidan soʻng, Mottley 20-yanvar kuni ikkinchi muddatga bosh vazir sifatida qasamyod qildi[21].

2022-yil 20-iyunda Mottley COVID-19 uchun sinovdan oʻtgani haqida xabar berilgan edi[22]. Ommaviy axborot vositalarida „Bu yengil holat va u yaxshi ketayotganini aytdi“ deb eʼlon qilindi.

Mukofotlari tahrir

  • 2021-yilda umr bo‘yi muvaffaqiyat mukofoti (Yer chempionlari) [23]
  •     Kenya — Oltin yurak ordeni oqsoqoli – EGH, Keniya (2019)
  •    Guyana — Roraima ordeni – OR, Guyana (2020)[24][25]

2020-yil dekabr oyida Mottley Oliver Mayr bilan birga Caribbean National Weekly tomonidan „Yil odami“ deb topildi. [26]

Manbalar tahrir

  1. ↑ „GOV.BB“. www.gov.bb. Qaraldi: 2021-yil 1-dekabr.
  2. ↑ „Inter-American Dialogue | Mia Amor Mottely“. thedialogue.org. 2017-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-aprel.
  3. ↑ „Barbados General Election Results 2018“. caribbeanelections.com. 2019-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 26-may.
  4. ↑ Jim Wyss. „Barbados Leader Mia Mottley Re-Elected in Another Landslide“. Bloomberg News (2022-yil 20-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 21-yanvar.
  5. ↑ „Barbados General Election Candidates 2018“. nationnews.com. Knowledgewalk Institute (2018-yil 26-iyun). 2018-yil 26-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  6. ↑ „Barbados General Election Results 2018“. caribbeanelections.com. 2019-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-oktyabr.
  7. ↑ „Barbados elects Mia Mottley as first woman PM“. bbc.co.uk. BBC News (2018-yil 25-may).
  8. ↑ „Group of 30 :: Resources“. group30.org.
  9. ↑ „Barbados announced a technical default on coupon of Eurobonds with maturity in 2035“. cbonds.com (2018-yil 7-iyun). Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  10. ↑ Alleyne, Barry. „The honoured ones“. Nation News (2018-yil 28-dekabr). 2018-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-sentyabr.
  11. ↑ Alleyne. „Mia's climate plea at UN“. Nation News (2019-yil 28-sentyabr). 2019-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-sentyabr.
  12. ↑ „Barbados - Prime Minister Addresses General Debate, 74th Session“. UN Web TV. United Nations. Qaraldi: 2021-yil 30-sentyabr.
  13. ↑ Sharman. „Barbados to remove Queen Elizabeth II as head of state and declare republic“. The Independent (2020-yil 16-sentyabr). 2022-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-sentyabr.
  14. ↑ „Barbados PM Mia Mottley's message for Australia as her country prepares to remove Queen Elizabeth as head of state“. ABC News (Australia) (2020-yil 17-sentyabr).
  15. ↑ „Leave the monarchy? In Barbados, that's just the first step on a long path to healing“. CBC.ca. Qaraldi: 2021-yil 18-mart.
  16. ↑ „Barbados to become a parliamentary republic by November 30“. Loop News (2021-yil 27-iyul). Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  17. ↑ „Letter to the Speaker RE Nomination of Her Excellency Dame Sandra Mason as 1st President of Barbados“. Parliament of Barbados (2021-yil 12-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 16-oktyabr.
  18. ↑ „Barbados just appointed its first president as it becomes a republic“. The National.
  19. ↑ „'Slavery was an atrocity,' Prince Charles says as Barbados becomes republic“ (en). The Independent (2021-yil 30-noyabr). 2022-yil 12-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-noyabr.
  20. ↑ „Barbados - Prime Minister Addresses General Debate, 76th Session“. UN Web TV. United Nations. Qaraldi: 2021-yil 30-sentyabr.
  21. ↑ „Mottley, Marshall sworn in after BLP 30-0 win“. Nation News (2022-yil 20-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 22-yanvar.
  22. ↑ „PM Mottley tests positive for COVID-19“ (en-US). www.nationnews.com (2022-yil 20-iyun). Qaraldi: 2022-yil 21-iyun.
  23. ↑ Programme. „2021 Champions of the Earth“ (en). Champions of the Earth (2021-yil 3-dekabr).
  24. ↑ VIDEO: 'Order of Roraima' bestowed on Barbados’ PM Mottley YouTubeda, Department of Public Information (Wayback Machine saytida 2021-03-21 sanasida arxivlangan), Guyana
  25. ↑ Chabrol. „National Awards announced“. demerarawaves.com. Demerara Waves Media Inc. (2020-yil 22-fevral).
  26. ↑ „Oliver Mair and Mia Mottley are CNW's 2020 Persons of the Year“. Caribbean National Weekly (2020-yil 31-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 29-oktyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Mia_Mottley&oldid=3528412" dan olindi