Mudoraba

Mudaraba (arabcha: مضاربة) - musharakaga o'xshash qo'shma kapital korxona bo'lib, investorlardan biri majburiy ravishda islom banki hisoblanadi. Aynan u Mudaraba qo'shma korxonasiga moliyaviy mablag'larni kiritadi; boshqa investorlar faqat o'z mehnatlari va bilimlarini investitsiya qilishadi (musharakada barcha investorlar moliyaviy resurslarni investitsiya qiladi).

Olingan foyda, musharakada bo'lgani kabi, investorlar tomonidan ulushlarga muvofiq bo'linadi, ammo mudaraba vaqtida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan moliyaviy yo'qotishlarni faqat bank o'z zimmasiga oladi (kreditordan olingan kreditdan farqli o'laroq, islom banki korxona riskining bir qismini o'z zimmasiga oladi). Bundan tashqari, ushbu operatsiyalarda kredit iqtisodiyotining asosi bo'lgan bank multiplikatori ishlamaydi. Tijorat banklaridan farqli o'laroq, islom banki ham garov ta'minotidan foydalangan holda kredit xavfini kamaytira olmaydi. Garovga majburlash islom madaniyati tomonidan qoralanadi.

Mudaraba  ishonch asosida moliyalashtirish. Ushbu bank operatsiyasi turining mohiyati shundaki, bunga koʻra tomonlarning biri sarmoya qoʻyuvchi va ikkinchi taraf ish yurituvchi sifatida faoliyat yuritadi. Demak, bank loyihani toʻliq moliyalashtiruvchi boʻlsa, tadbirkor loyihani bevosita amalga oshiruvchi hisoblanadi.

Mudaraba investitson hamkorlik shakli boʻlib, unda bir tomon loyihani moliyalashtiradi, ikkinchi tomon esa uni amalga oshirish uchun javobgardir.

Mudaraba shartnomasiga koʻra foyda taraflar oʻrtasida oldindan kelishiligan nisbatda taqsimlanadi.

Mudorabada 3 ta iqtisodiy kategoriya amal qiladi: kapital, mehnat, foyda. Bunda kapital pul yoki natural shaklda boʻlishi mumkin. Shartnoma tuzilayotgan vaqtda kapitalning hajmi va manbai maʼlum boʻlishi, shuningdek, u boshqa bank operatsiyalariga jalb etilmasligi lozim.