Mujjaʼah ibn Siʼr
Mujjaʼah ibn Siʼr (arabcha: مُجّاعة بن سعر بن خليفة السعدي التميمي) – Iroq va sharqiy xalifalik gubernatori al-Hajjoj ibn Yusufning Ummon, keyinchalik esa Sinddagi Umaviylar rahbari boʻlgan. Al-Hajjoj uni Xuroson rahbari etib tayinlashni koʻzda tutgan, biroq xalifa Abdulmalik bunga qarshi chiqqan va natijada Qutayba ibn Muslim bu lavozimga tayinlangan.
Ummoni bosib olish
tahrirXalifalikning boshqa hududlaridan farqli oʻlaroq, Ummon mintaqasi Umaviylarning toʻgʻridan-toʻgʻri boshqaruvidan tashqarida qolgan edi[1][2]. Xalifa Abdulmalik (685–705) davrida Iroq noibi al-Hajjoj ibn Yusuf Umaviylar hukmronligini butun Fors koʻrfazi, shu jumladan Ummon boʻylab qayta tiklash va kengaytirishga kirishdi[1][3]. Bu mintaqa Azdiy sulolasidan boʻlgan Julandiylar tomonidan mustaqil boshqarilib kelgan[1][3]. Al-Hajjojning dastlabki urinishlari muvaffaqiyatsiz boʻldi va Mujjaʼaning akasi al-Qosim boshchiligida katta ekspeditsion qoʻshin yuborildi[4]. Al-Qosim halok boʻldi va uning qoʻshini tor-mor etildi, bu esa al-Hajjojni uning oʻrniga Mujjaʼani tayinlashga majbur qildi[4]. Mujjaʼaga Basra garnizonining Mudar va Azd qabilaviy guruhlaridan tashkil topgan 40 000 kishilik qoʻshin berildi[5]. Qoʻshinning yarmi quruqlikdan hujum qildi, Mujjaʼa esa qolgan yarmini dengiz orqali boshqardi. Quruqlikdagi qoʻshin Sulaymon ibn Abbod ibn Julanda tomonidan magʻlubiyatga uchradi, Mujjaʼa esa Sulaymonning ukasi Said bilan Samalilda toʻqnashdi[6]. Said va Sulaymon Jabal al-Amharaga chekinib, u yerda Mujjaʼa qoʻshinlaridan yashirinishdi[5]. Keyinchalik ular Maskat yaqinidagi qirgʻoqda turgan Mujjaa kemalariga hujum qilib, jangda uni magʻlub etishdi. Al-Hajjoj Abdurahmon ibn Sulaymon boshchiligidagi 5000 kishilik qoʻshimcha kuchlarni yubordi[7]. Al-Hajjoj lashkarboshilarining birgalikdagi tazyiqi natijasida Julandid aka-ukalar Zanj sohiliga qochishga majbur boʻldi. Mujjaa va Abdurahmon esa Ummonni Umaviylar hukmronligi ostiga oldi[1][7].
Adabiyotlar
tahrir- Badger, George Percy. History of the Imams and Seyyids of Oman by Salil ibn Rizk. Hakluyt Society, 1871.
- Crone, Patricia. Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity. Cambridge: Cambridge University Press, 1980. ISBN 0-521-52940-9.
- [[[:Andoza:Google Books]] The History of al-Ṭabarī, Volume XXIII: The Zenith of the Marwānid House: The Last Years of ʿAbd al-Malik and the Caliphate of al-Walīd, A.D. 700–715/A.H. 81–95], SUNY Series in Near Eastern Studies.. Albany, New York: State University of New York Press, 1990. ISBN 978-0-88706-721-1.
- Landen, Robert Geran. Oman Since 1856: Disruptive Modernization in a Traditional Arab Society. Princeton University Press, 1967. ISBN 9781400878277.
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Landen 1967, s. 44.
- ↑ Badger 1871, s. 1.
- ↑ 3,0 3,1 Badger 1871, s. 1–2.
- ↑ 4,0 4,1 Badger 1871, s. 2.
- ↑ 5,0 5,1 Badger 1871, s. 3.
- ↑ Badger 1871, s. 4.
- ↑ 7,0 7,1 Badger 1871, s. 5.