Nexbet
Nexbet (misr. Nḫbt — Nexebdan chiqqan) — Yuqori Misrning qadimgi Misr maʼbudasi, fir’avn hokimiyatining himoyachisi. Kobra-maʼbudasi bilan Uadjit Ikki yerning xonimi (yaʼni, Yuqori va Quyi Misr) juft boʻlib, koʻpincha qirollik diademasi — ureyda tasvirlangan[1].
SuratTahrirlash
Nexbet tulpor yoki kalxat shaklida ifodalangan. Koʻpincha fir’avnning tepasida turib, uni qanotlari bilan himoya qilgan holda tasvirlangan[2]. U, shuningdek, yuqori Misrning oq tojini (xedjet) kiygan, boshida xoxol tutami boʻlgan ayol sifatida paydo boʻladi. Nexbetning qirollik toji doimo oq, Quyi Misr maʼbudasi Uadjitniki esa qizil rangda boʻlgan.
Stillashtirilgan bosh kiyim, miloddan avvalgi 1981—1952-yillar, XII sulola, Amenemhat I hukmronligi
Nexbet, Deyr al-Bahridagi Xatshepsut ibodatxonasidagi Anubis ziyoratgohida
Tutanxamen muxlisi ustidagi ma'budalarning surati
Ramses III o'likxona ma'badida shiftdagi rasm
Vajit va Nexbet Ikki mamlakat tojini Ptolemey VIII Euergetesga qo'yadilar. Edfu ibodatxonasi
MadaniyatTahrirlash
Maʼbudaning madaniy markazi Yuqori Misrdagi Nexebda (zamonaviy El-Kab) yunon Gierankopol (Misr Nexen) qarshisida joylashgan[1][3]. Uning va Uajitning madaniyati Misr sivilizatsiyasi ikki alohida davlat sifatida mavjud boʻlgan asrlarga borib taqalgan degan ehtimol mavjud. Ilk bora ularning nomlari Menesning fil suyagi taxtasida, keyinchalik esa Semerxet hukmronligi davrida tez-tez uchraydi[4][4]. Matnlarda „Nexbet, oq Ierankopolya“, „Koinot xonimi“[2], „Sahro yerlari xonimi“[5] deb ataladi. Uning ismi birlashgan Misr fir’avnlari unvoniga kiritilgan — Nebti nomi boʻyicha.
U, shuningdek, sharqiy choʻlning bekasi, togʻ-kon (oltin va kumush qazib olish) bekasi edi, ona maʼbuda vazifasini bajargan (bu borada Mut bilan tanilgan), tugʻishda yordam bergan (shuning uchun uni unumdorlik maʼbudasi Xeket bilan yaqinlashtirishgan). „xeb-sed“ fir’avnining 30 yilligi bayramida qirollik qayigʻining kamoniga Nexbet surati oʻrnatildi.
Yana qarangTahrirlash
- Nebti nomi boʻyicha
- Uadjit
- Xedjet
- Ierakosfinks
ManbalarTahrirlash
- ↑ 1,0 1,1 Michael Rice. Who's Who in Ancient Egypt. Routledge, 2002 — 88 bet. ISBN 9781134734207.
- ↑ 2,0 2,1 Вестник истории, литературы, искусства. Собрание, 2010 — 114—115, 119 bet.
- ↑ Макс Мюллер. Египетская мифология, Загадки древнего Египта. М.: Центрполиграф, 2007. ISBN 978-5-9524-3094-5.
- ↑ 4,0 4,1 I. E. S. Edwards, C. J. Gadd, N. G. L. Hammond „11“,. The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press, 1971 — 32, 54 bet. ISBN 9780521077910. Wayback Machine saytida arxivlandi (2022-05-02).
- ↑ Hans Bonnet. Reallexikon der ägyptischen Religionsgeschichte. Walter de Gruyter, 2000 — 165 bet. ISBN 9783110827903.
AdabiyotlarTahrirlash
- Сергей Александрович Токарев. Мифы народов мира. М.: Советская энциклопедия, 1987 — 214 bet.