Notijorat tashkiloti

o'z faoliyatining asosiy maqsadi foyda olish bo'lmagan va olingan foydani ishtirokchilar o'rtasida taqsimlamaydigan tashkilot

Notijorat tashkiloti ( NTT ,inglizcha: nonprofit organization ) - o'z faoliyatining asosiy maqsadi foyda olish boʻlmagan tashkilotdir.

Nodavlat notijorat tashkilotlari fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilish, jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish, fuqarolarning ma'naviy va boshqa nomoddiy ehtiyojlarini qondirish sohasida ijtimoiy, xayriya, madaniy-ma'rifiy, siyosiy, ilmiy va boshqaruv maqsadlariga erishish uchun tuzilishi mumkin. Fuqarolar va tashkilotlarning huquqlari, qonuniy manfaatlarini himoya qilish, nizo va nizolarni hal etish, yuridik yordam koʻrsatish, shuningdek, jamoat manfaatlariga erishishga qaratilgan boshqa maqsadlarda ham tuziladi.

Notijorat tashkilotlar tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanish huquqiga ega, agar ushbu faoliyat tashkilotning maqsadlariga erishishga qaratilgan bo'lsa.

Ta'rif Tahrirlash

Britannica ma'lumotlariga ko'ra , notijorat tashkilot - bu foyda keltirmaydigan, fuqarolarning jamoaviy harakatlari orqali maqsadlarga erishishga qaratilgan tashkilotdir [1] .

KREda notijorat tashkilot - bu foyda olishning asosiy maqsadi bo'lmagan va olingan foydani ishtirokchilar o'rtasida taqsimlamaydigan yuridik shaxs deb yozilgan.

Oʻzbekiston Respublikasining NTT to'g'risidagi qonuning 2-moddasida ushbu atamaga shunday ta'rif beriladi: "Nodavlat notijorat tashkiloti — jismoniy va (yoki) yuridik shaxslar tomonidan ixtiyoriylik asosida tashkil etilgan, daromad (foyda) olishni oʻz faoliyatining asosiy maqsadi qilib olmagan hamda olingan daromadlarni (foydani) oʻz qatnashchilari (a’zolari) oʻrtasida taqsimlamaydigan oʻzini oʻzi boshqarish tashkilotidir.

Nodavlat notijorat tashkiloti jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini, boshqa demokratik qadriyatlarni himoya qilish, ijtimoiy, madaniy va ma’rifiy maqsadlarga erishish, ma’naviy va boshqa nomoddiy ehtiyojlarni qondirish, xayriya faoliyatini amalga oshirish uchun hamda boshqa ijtimoiy foydali maqsadlarda tuziladi."[2]

NTT ijtimoiy institut sifatida Tahrirlash

Notijorat tashkilotlar nafaqat mablag' to'plash va sarflash faoliyati bilan, balki davlat va korporativ yoki professional maqsadlarda lobbizm [3] bilan shug'ullanishi mumkin.

Notijorat tashkilotlarning turlari Tahrirlash

Notijorat korporativ tashkilotlar ( 6-band, 4-bob. Rossiya Federatsiyasi Fuqarolik Kodeksi ):

  • Iste'mol kooperativi
  • Jamoat tashkiloti
  • Ijtimoiy harakat
  • Uyushma va ittifoq
  • Ko'chmas mulk egalari uyushmasi
  • Kazaklar jamiyati
  • Rossiya Federatsiyasining mahalliy xalqlari jamoasi
  • Advokatlar palatasi
  • Huquqiy ta'lim (advokatlar assotsiatsiyasi, advokatlik idorasi va yuridik maslahat )
  • Notariuslar palatasi

Notijorat unitar tashkilotlar ( 7-band, 4-bob. Rossiya Federatsiyasi Fuqarolik Kodeksi ):

  • fond
  • Tashkilot (xususiy muassasa, davlat, munitsipal muassasalar (avtonom, byudjet va davlat muassasalari))
  • Avtonom notijorat tashkilot
  • Diniy tashkilot

Bundan tashqari, "Notijorat tashkilotlari to'g'risida" Federal qonunining II bobiga muvofiq:

  • Davlat korporatsiyasi
  • Davlat kompaniyasi
  • Notijorat hamkorlik

NNTlarni moliyalashtirish Tahrirlash

Rossiya notijorat tashkilotlari tomonidan olingan xorijiy xayriya tashkilotlarining grantlari soliqqa tortilmaydi [4] .

2008-yildan boshlab NNTlarni qo'llab-quvvatlash uchun Rossiya Prezidentining maxsus grantlari ajratildi. 2008-2013-yillarda nodavlat notijorat tashkilotlarini qoʻllab-quvvatlash uchun byudjetdan 8 milliard rubl ajratildi. Grantlarning katta qismini esa jamoatchilik palatasining amaldagi yoki sobiq a'zolari tomonidan nazorat qilinadigan tashkilotlar tomonidan olingan [5] .

20 noyabr, 2012-yil, yangi Rossiya Federatsiyasi qonun NTT haqidagi ( "chet el agentlari haqidagi qonun ") [6], chun qilingan Rossiya Federatsiyasi Fuqarolik kodeksiga tegishli tuzatishlar 2013-yil 12 fevralda kiritilgan.[7]

Shuningdek q. Tahrirlash

  • Nodavlat (jamoat) tashkiloti
  • O'z-o'zini tartibga soluvchi tashkilot
  • Oʻzbekiston notijorat tashkilotlari

Manbalar Tahrirlash

  1. 2020-09-05, Nonprofit organization Encyclopædia Britannicada
  2. https://lex.uz/ru/docs/-11360
  3. „GR и лоббистская деятельность в бизнесе и НКО“. Официальный сайт МГИМО МИД России. 13-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-iyul 2021-yil.
  4. Ю. М. Ульянов «О порядке налогообложения грантов, получаемых от иностранных благотворительных организаций» (11.06.93 г. #ЮУ-4-06/88Н); опубликовано как Порядок налогообложения грантов // Журнал «Коммерсантъ Власть», № 25 (25), 28.06.1993
  5. Ринат Сагдиев, Ирина Мокроусова, Елена Виноградова. „Кто тратит деньги президента“. Ведомости (14-oktyabr 2013-yil). Qaraldi: 19-oktyabr 2013-yil.
  6. Вступил в силу новый закон о некоммерческих организациях — иностранных агентах в России
  7. Федеральный закон от 11 февраля 2013 г. N 8-ФЗ "О внесении изменений в часть первую Гражданского кодекса Российской Федерации и Федеральный закон «О некоммерческих организациях» / Принят Государственной Думой 25 января 2013 года. Одобрен Советом Федерации 6 февраля 2013 года.