Oʻt oʻchiruvchilarning ommaviy qabri, Grozniyda

Grozniydagi yongʻinlarni oʻchirishda halok boʻlgan oʻt oʻchiruvchilarning ommaviy qabri — 1942-yil oktabr oyida shaharning Shayx-Mansurovskiy tumanida , Grozniy 1-CHES yaqinida paydo boʻlgan.

Tarix

Ulugʻ Vatan urushi paytida, dushmanga Grozniyni olishning iloji yoʻqligi ayon boʻlgach, 1942-yil 10-15-oktabrda shaharni ommaviy bombardimon qilish boshlandi. Yongʻinlar bir necha kun ichida oʻchirildi. 49 nafar oʻt oʻchiruvchi yongʻinlarni oʻchirishdagi qahramonliklari uchun hukumat mukofotlari bilan taqdirlandi.

Toʻgʻridan-toʻgʻri yongʻinga qarshi kurash paytida halok boʻlgan oʻt oʻchiruvchilar Rubtsov, Rijakov, Matienko, Shiforostov, Kapshun va Lashininlar ommaviy qabrga dafn qilindi. 1944-yilda qabr ustiga granitdan yasalgan daraxt koʻrinishidagi yodgorlik belgisi oʻrnatildi. Daraxtga oʻlim yili (1942-) va qurbonlarning ismlari yozilgan lavha oʻrnatildi. Keyinchalik, podstansiya qurilishi munosabati bilan, qoldiqlar Axmatovskiy tumani qabristoniga dafn qilindi. Keyinchalik toʻq kulrang marmardan qabr toshini yasagan, unda marhumlarning ismlari oʻyilgan. Qabrning atrofi naqshli choʻyan rishtalardan yasalgan panjara bilan oʻralgan edi. Qabr toshi oldiga yozuvi boʻlgan stela oʻrnatilgan:

SSSR ICHKI ISHLAR VAZIRLIGI. 1941-1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushida vafot etgan oʻt oʻchiruvchilarning abadiy xotirasi.

1990-yillardagi, janglar paytida yodgorlik butunlay vayron qilingan; 2016-yil 20-aprelda, ommaviy qabr ustidagi yodgorlik plitasi Respublika Favqulodda vaziyatlar vazirligi tomonidan qayta tiklandi.

Adabiyotlar

• Пономарёва И. З., Севостьянов М. П.. Памяти вечной достойны. Чечено-Ингушское книжное издательство, 1987 — 85—86-bet. 
• Казаков А. И. (составитель). Город Грозный. Чечено-Ингушское книжное издательство, 1984. 
• Грозненский locationской комитет обороны: документы и материалы. Грозненский рабочий, 2015. ISBN 978-5-4314-0212-8.