Onlayn toʻlovi — Internet tarmogʻida yoki mobil ilovalardan foydalangan holda tovarlar va xizmatlar uchun toʻlov. Onlayn toʻlov imkoniyatlari — onlayn banking, bank kartalari bilan toʻlov, elektron pul bilan toʻlov, telefon hisobidan toʻlovlar[1].

Bank kartalaridan onlayn toʻlovlar

tahrir

Onlayn banking tizimlari tegishli bank mijozlariga xavfsiz veb-sayt yoki maxsus dastur yordamida moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish imkonini beradi. Funksiyalar toʻplami muayyan bankka bogʻliq.

Aksariyat hollarda turli xizmatlar uchun toʻlovlar, tashkilotlar yoki jismoniy shaxslarning hisobiga pul oʻtkazish, shuningdek, oʻz hisobingizni boshqarish onlayn rejimda mavjud.

Mobil hamyonlar yordamida onlayn toʻlovlar

tahrir

Mobil hamyon, bu — mobil telefoningizdagi pul yordamida xizmatlar uchun toʻlov va xaridlarni amalga oshirish imkoniyati. Bu xususiyat mobil Internetga ulangan boʻlsangiz, vaqtni tejash va deyarli istalgan joydan toʻlovlarni amalga oshirish imkonini beradi.

Onlayn toʻlovlarning afzalligi

tahrir

Internet-toʻlovlarning afzalliklari orasida toʻlovning qulayligi, vaqtni tejash, toʻlovlar xavfsizligi, xizmatlar uchun toʻlovning keng imkoniyatlari, toʻlov faqat Internetga ulanishni talab qiladi [2].

Onlayn toʻlov xavfsizligi

tahrir

Onlayn banking uchun eng xavfsiz texnologiya — bu SMS-xabarda yoki bankomat orqali roʻyxat shaklida olingan bir martalik parollar. Bundan tashqari, masalan, foydalanuvchi nomi va parol kombinatsiyasidan foydalanish yoki „shaxsiy kabinet“ ga kirish uchun sertifikat va toʻlov operatsiyalari bir martalik parollar bilan tasdiqlanadi[3].

Rossiyada onlayn toʻlovlar

tahrir

TNS Russia tomonidan oʻtkazilgan tadqiqot natijalariga koʻra, yirik shaharlarda yashovchi ruslarning 92 % dan ortigʻi yiliga kamida bir marta internet orqali toʻlovlarni amalga oshiradi. Koʻpincha ruslar uyali aloqa uchun toʻlovlarni shunday amalga oshiradi, keyingi eng mashhurlari — onlayn-doʻkonlarda xaridlar va kommunal xizmatlar uchun toʻlovlar. Ushbu toʻlov usuli Uzoq Sharqda boshqa mintaqalarga qaraganda keng tarqalgan. Volga mintaqasi aholisi eng kam Internet toʻlovlaridan foydalanadi[4].

Rossiyada onlayn toʻlovlarni tartibga solish

tahrir

Rossiyada Internet toʻlovlari va oʻtkazmalarining barcha turlari 161-sonli „Milliy toʻlov tizimi toʻgʻrisida“ Federal qonuniga muvofiq davlat tomonidan tartibga solinadi[5].

Manbalar

tahrir
  1. Internetda hisob-kitob qilishda plastik kartalardan foydalangan holda toʻlovlarni qabul qilish imkoniyatlari, iFin, dekabr 2001
  2. Internet-banking va onlayn toʻlovlar, Interface, avgust 2008
  3. arxiv nusxasi, 2012-05-19da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-06
  4. https://tass.ru/ekonomika/3287167
  5. http://pravo.gov.ru/proxy/ips/?docbody=&prevDoc=102429548&backlink=1&&nd=102148779