Ozarbayjon togʻlari

Ozarbayjon togʻlari — Ozarbayjon hududining yarmidan koʻpini shimolda Katta Kavkaz va gʻarbiy va janubi-gʻarbiy qismida Kichik Kavkaz tizimiga kiruvchi togʻlar egallaydi. Talish togʻlari bilan birgalikda ular shimoliy, gʻarbiy va janubi-sharqdan Kura-Araz pasttekisligi bilan qoplangan^[1].

Katta Kavkazning janubi-sharqiy qismida ikkita togʻ tizmasi mavjud: Bazarduzu choʻqqisi bilan (4466 metr) Glavniy yoki suv havzasi, Shohdag choʻqqisi bilan (4243 metr), Bolshoy yoki Lateral. Janubi-gʻarbda togʻ tizmalari asta-sekin 1000-700 metrga qarab kamayib boradi.

Kichik Kavkaz respublikaning janubi-gʻarbiy va gʻarbiy qismlarini qamrab oladi, nisbatan kichik tepalikka ega, murakkab tuzilishga ega boʻlgan togʻli hududdir. Asosiy togʻ tizmalari - Murovdag, Shahdag va Zangezur. Murobdagning janubidan Araks daryosigacha boʻlgan Qorabogʻ platosi toʻrtinchi davr soʻngan vulqonlar va lavalarning kavisli konuslarida joylashgan.

Katta Kavkaz togʻlari

Bazarduzu

Respublikaning eng baland togʻ choʻqqisi - 4466 metr balandlikdagi Bazarduzu choʻqqisi.

Shohtogʻ

Shohtogʻ - Katta Kavkazning sharqiy qismida, Lateral tizimidagi togʻ choʻqqisi. U asosan ohaktosh va dolomitdan iborat. Balandligi 4243 metr. Landshaft muzliklar, palapartishlik va togʻ oʻtloqlari bilan ifodalanadi. Shohtogʻ massivining gʻarbiy qismida, taxminan 3700-3800 m balandlikdagi toshlar orasida ikkita koʻl bor, ularga yoʻl Shohtogʻning gʻarbiy tomonidan oʻtadi. Bu Shahnobod daryosining irmoqlaridan biri oqib oʻtadigan tor daradir^[2]^[3].

Toʻfantogʻ

Toʻfantogʻ - Ozarbayjonning Guba tumanida, Xinalig qishlogʻi yaqinida joylashgan togʻ^[4]. Tarjimadagi ushbu nom mintaqadagi tez-tez uchraydigan boʻron va shamollardan kelib chiqadigan „Toʻfontog“ deya toʻfonga oʻxshatilgan^[5].

Charundagʻ

Charundagʻ - Asosiy Kavkaz tizmasining tepasi, u ikki mamlakat hududida joylashgan: Rossiyaning Dogʻistonning Dokuzparinskiy mintaqasida va Ozarbayjonning Gabala viloyatida. Ozarbayjon Respublikasining Rossiya Federatsiyasi bilan davlat chegarasi togʻ choʻqqisi boʻylab oʻtadi^[6].

Kichik Kavkaz togʻlari

Murovdagʻ

Asosiy maqola: Murovdagʻ

Murovdagʻ — Kichik Kavkaz tizimidagi eng baland togʻ tizmasi. Uzunligi taxminan 70 km, balandligi 3724 m (Gamish togʻi). U asosan toshloq tizmasi boʻlgan vulkanik choʻkindi qatlamlardan iborat.