Paragvay kaymani

Paragvay kaymani
Biologik klassifikatsiya
Olam:	Hayvonlar;
Kenja tip:	Umurtqali;
Sinf:	Amfibia;
Turkum:	Timsoh;
Oila:	Aligator;
Urugʻ:	Kayman;
Tur:	Paragvay kaymani;
	;

Paragvay kaymani yoki jakar (lotincha: Caiman yacare) - Kaymaning bir turi, ilgari lotincha: Caiman crocodilus kichik turi deb qisoblangan. Tashqi koʻrinishi kayman timsohlarga oʻxshash boʻladi. Tana uzunligi odatda 2 metr atrofida boʻladi, ayollar erkaklarga qaraganda kichikroq boʻlishadi. Eng katta vakillari 4 metr uzunlikka etishi mumkin.

Yashash joylari

Paragvay kaymanlari Argentina shimolida, Braziliya janubida, Boliviya va Paragvayda uchratish mumkin. Ushbu turdagi kaymanlarni diapozoni materikning janubi, La-Plata daryo sohillarigacha chozilgan. Botqoq va botqoqli pasttekisliklarda yashaydi, ko'pincha suzuvchi orollar orasida yashirinadi.

Oziqlanishi

Paragvay kaymanlari asosan suvda suzuvchi umurtqasiz (saylangozlar) va umurtqali hayvonlar bilan oziqlanishadi: baliqlar, asosan piranyala aholi sonini meyorda ushlab turishadi, ilonlar, ba'zan paragvay anakondalariga hujum qilaishadi. Jagʻ va tushlar tuzilish tabiati va tabiy qoʻrqoqligi sababli paragvay kaymanlari oʻz hajmidan yirik oljaga hujum qilmaydi.

Nasilchilik mavsumi

Nasilchilik mavsumi yomgʻirlar mavsumida boshlanadi. Yomgʻirlar mavsumi oʻrtasida ayyolar uyalar qurib, uya ichiga 21-38 tuxum qoʻyishadi. Kaymanlar xavf ostida qoʻlsa uyalarini tashlab ketishadi, xavf solmagan holatda uya ildida qiladishadi. Paragvay kaymanlari bolalari mart oyida tuxum yorishadi.

Paragvay kaymanlariga yaguarlar, yovvoyi itlar va yirik anakondalar tahdid qqilishadi.

Qizil kitobdagi statusi

Paragvay kaymanlar soni tarqilish doirasi ichida kam. Boliviya, Braziliya va Argentinada kaymanlarni himoya va aholi sonini kʻopaytirish dasturlari mavjud. Boliviya tabiy sharoitlarida koʻpayish, Braziliya va Argentinada tinsoh fermalari faoliyatlari yirgʻiziladi.

Jacare raqamlari hamma joyda past. Boliviya, Braziliya va Argentinada kaymanni saqlash bo'yicha qo'shma dasturlar mavjud. Boliviyada tabiiy sharoitda yashovchi kaymanlarni ko'paytirish, Braziliya va Argentinada timsoh fermalari faoliyat yuritadi. Jakar IUCN Qizil ro'yxatiga kiritilgan himoyalangan tur. Hozirgi aholi soni unchalik katta emas (100 000-200 000 kishi), lekin u ancha barqaror va yilning noqulay fasllarida ham bir xil darajada saqlanib qoladi.

Havolalar

crocodilian.com: Caiman yacare (DAUDIN, 1802) (Wayback Machine saytida 2015-11-04 sanasida arxivlangan))
Sudralib yuruvchilar The Reptile Database
Caiman yacare (inglizcha). IUCN Qizil ro'yxati xavf ostidagi turlar
A. Filipechev, M. Kozlov. Timsohlar ([1])