Pashtet

Pashtet (nemischa: Pastete  — „pashtet, pirogcha“, „qiymalangan goʻsht, ilvasin yoki baliqli nordon ragu uchun moʻljallangan xamirli silindrsimon qobiq, xamir qobigʻida pishirilgan yoki terrinda dasturxonga tortiladigan taom“) — bir hil koʻrinishdagi yopishqoq xamirsimon massa, qaynatilgan yoki qovurilgan, keyin esa maydalangan goʻsht, baliq, ilvasin yoki sukatlar qoʻshilgan oʻziga xos gazak taom. Forshmak ham pashtetning bir turi hisoblanadi. Yevropa oshxonasida aynan shunga, pashtet va ilviraga oʻxshash taom — terrin deb ataladi. SSSRdagi eng mashhur pashtet taomi — tansiq va parhezbop jigar hamda mol goʻshti jigari boʻlgan, goʻsht (ilvasin, kalla-pocha aralashtirilgan jigar, oʻpka-jigar) va baliq (losos, qovurilgan baliq, treska jigari, shprot pashteti) dan turli xil konservalangan pashtetlarni sanoat ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyilgan.

Sovuq pashtet odatda buzoq, uy parrandasi va kalla-pochadan tayyorlanadi; yogʻsiz goʻshtga choʻchqa goʻshti va choʻchqa yogʻi qoʻshiladi. Yegulikning taʼmini yaxshilash uchun pashtetdagi goʻsht sabzavot va ziravorlar bilan qaynatiladi. Qaynatilgan mahsulotlar goʻshtmaydalagichdan oʻtkaziladi, hosil boʻlgan massaga sharbat yoki bulyonda namlangan bugʻdoyli non qoʻshiladi. Tayyor massa moylangan qolip ichiga solinadi. Sovigan pashtetlar salat va qayla, ularni surtish uchun non yoki buterbrod pastasi sifatida qovurilgan non bilan dasturxonga tortiladi. Bayramlarda sovuq pashtet ustidan yupqa qilib lanspik quyiladi.

Issiq taom sifatida isteʼmol qilinadigan pashtet — ichiga pashtet solib, pechda pishirilgan pirog hisoblanadi, buning uchun maxsus qolip ichiga birinchi navbatda qat-qat yoki yarim qatli xamir solinadi. Issiq pashtetlarni toʻldirish uchun koʻp hollarda qaynatilgan baliqdan tayyorlangan qiyma ishlatiladi. Baʼzi nashrlarda xamir ichidagi kichik pashtetlar — „pashtetik“ deb ham ataladi. 19-asr rus adabiyotida maʼlum va mashhur boʻlgan Strasburg pirogi ham xamirli pashtetning bir turi hisoblanadi. Pashtetni xamir ichida pishirishning gastronomik madaniyati fransuz oshxonasida oʻta rivojlangan, Fransiyada ushbu yoʻnalishga oid jahon chempionatlari oʻtkaziladi.

Adabiyotlar

• Pashtet rakoviy — Pashteti ribnie // Tovarniy slovar / I. A. Pugachyov (glavniy redaktor). — M.: Gosudarstvennoe izdatelstvo torgovoy literaturi, 1959. — T. VI. — Stb. 750—760 — 581 s.
• Poxlyobkin V. V. Pashteti // Kulinarniy slovar. — M.: Izdatelstvo „E“, 2015. — S. 280—281. — 456 s. — 4000 ekz. — ISBN 978-5-699-75127-3.
• Poxlyobkin V. V. Pashteti // O kulinarii ot A do Ya: Slovar-spravochnik. — Mn.: Polimya, 1988. — S. 137. — 224 s. — 200 000 ekz. — ISBN 5-345-00218-5.
• Безуглова А. В., Касьянов Г. И., Палагина И. А.. Технология производства паштетов и фаршей: Учебно-практическое пособие, 2-е 3000 экз, «Технологии пищевых производств», М.: ИКЦ «МарТ», 2004. ISBN 5-241-00421-1. 
• Ратушный А. С. „Паштет“, . Всё о еде от А до Я: Энциклопедия, 300 экз, М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К°», 2016 — 257-bet. ISBN 978-5-394-02484-9. 
• Усов В. В. „Паштеты“, . Основы кулинарного мастерства: искусство приготовления закусок и основных блюд, Кулинарное искусство. От профессионалов. М.: Эксмо, 2017 — 27—36-bet. ISBN 978-5-699-80934-9. 
• Е. Кульзова-Гавличек, С. Котович. Паштеты и бутерброды, 150000 экз, М.: Пищевая промышленность, 1968.