Payna (turkcha: Payna, ozariy turkcha: Payna / Paynə, oltoycha: Payne / Payna) yoki Paynaqan (turk. Paynagan) — qishki ziyofat va bayram hisoblanadi. Shuningdek turkiy va oltoy xalq ogʻzaki ijodi hisoblanadi [1] Bu bayram Paynani chaqirgan maʼbuda uchun uyushtirilgan. Demak, bu baraka, unumdorlik va farovonlik marosimidir.

Tavsif tahrir

Payna erta turkiy mifologiyasida, xususan, Oltoy, Sibir va Oʻrta Osiyoda qish va qor vaqti bilan bogʻliq boʻlgan mifologik ayol personaj edi. U shuningdek, qaragʻay daraxtining proktor ruhidir. [2] U oʻzining erkak hamrohi Pakta (kuz ruhi) bilan birga qishda qishloqlarda oʻtkaziladigan marosimlarrda qatnashar edi „Payna“ soʻzi hali ham Oltoy tilida, shuningdek, qadimgi turkiy tilda „moʻllik“ uchun asosiy sheʼriy soʻzdir. Shuning uchun u moʻl-koʻllik maʼbudasi. Shuningdek, Payna maʼbuda Bayanai nomi bilan bogʻliq soʻzdir. Umay maʼbuda ham baʼzan bu atama bilan bogʻliq.

Turkiy mifologiyada „Payna“ laqabli goʻzal ayol togʻ choʻqqilarida yashagan va ayol u yerda odamlar bilan ekinlar va odamlarning taqdiri haqida suhbatlashgan. U yogʻoch aravalarda pastdagi vodiygacha sayohat qilgan va faqatgina baʼzi odamlar ularning qoʻshiqlarini eshitishga qodir edi.

Manbalar tahrir

Yana qarang tahrir

  • Paxtaqan
  • Nardoqon
  • Sayoqan
  • Kosaqan
  • Bai Baianai

Manbalar tahrir

  1. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Page — 467)
  2. Anatoliy MURAVLYoV, Neizvestniy Altay DALYoKOYe BLIZKOYe; „Duxu Payne“

Havolalar tahrir