Pokistondagi turkmanlar

Birlashgan Millatlar Tashkiloti va milliy hisob-kitoblarga koʻra, Pokistonda 6000 dan ortiq turkman millatiga mansub aholi istiqomat qiladi.^[1] Ular asosan 1917-yil Bolsheviklar inqilobidan soʻng Turkmanistondan Afgʻonistonga, soʻngra Sovet qoʻshinlarining Afgʻonistonga bostirib kirishi paytidagi beqarorlik tufayli Afgʻonistondan qoʻshni Pokistonga qochib ketgan qochqinlardir. Binobarin, koʻpchilik Pokistonda oʻnlab yillar davomida boʻlgan va ularning koʻpchiligi ikkinchi va uchinchi avlodlarning bir qismidir.

Gilamchilik sanoati

Pokistondagi turkmanlar asosan muvaffaqiyatli va obroʻli gilam sanoatining kashshoflari hisoblanadi. Koʻpchilik tirikchilik qilish uchun mamlakat ichida va tashqarisida katta talabga ega boʻlgan turkman gilamlarini ishlab chiqarish vazifasini oʻz zimmasiga oldi. Turkman madaniyatida gilamdoʻzlik koʻchmanchilik ildizlariga borib taqaladigan anʼanadir; bugungi kunda savdo jamiyat uchun asosiy rizq va iqtisodiy imkoniyatlar manbai hisoblanadi. Sanoatdagilar har kvadrat metr uchun 2000 dan 3000 rupiygacha ish haqi bilan dizayn va naqshlarni taqdim etuvchi Pokistonlik ulgurji savdogarlar tomonidan joʻnatiladi. Har kuni ertalabdan kechgacha ishlagan holda, bir kishi odatda bir oy ichida bir kvadrat metr ishlab chiqarishga qodir. Bu biznes turkman qishloqlarini ulkan gilam do‘konlariga aylantirdi. Koʻpgina turkmanlar iqtisodiy jihatdan Pokistondagi millionga yaqin afgʻon qochqinlaridan koʻra yaxshiroq ahvolda ekanliklarini daʼvo qilmoqdalar.^[2]

Jamiyat

Turkmanlarning aksariyati mamlakatning shimoliy qismlarida joylashgan, jumladan Peshovar yaqinidagi Babu shahri eng yirik turar-joy lageridir. Ular yashayotgan yer Pokiston hukumati tomonidan berilgan va bir necha yillar oldin ular uylarini qurish uchun xalqaro yordam olgan. Biroq, baʼzan yashash sharoitlari kam elektr liniyalari va suvga kirishda qiyinchiliklar tufayli yashash sharoiti yaxshi emas deb taʼriflanadi. Koʻpgina qochqinlar, shuningdek, atrofdagi qishloq xoʻjaligi yerlarida dalalarni ijaraga olish va ekin ekish uchun resurslarga ega emaslar.

Pokistondagi turkman muhojirlarining katta qismi asli afg‘on fuqarolari bo‘lib, ular mamlakatga yigirma yil oldin ko‘chib kelgan. 2005-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, birgina Balujiston viloyatida 6000 dan ortiq afgʻon turkmanlari istiqomat qiladi va ular umumiy afgʻon aholisining 0,8 foizini tashkil qiladi.^[3]

Manbalar

[1] „UNHCR - the UN Refugee Agency“.

[RF-2] „Turkmenistan: President Shows No Sign of Welcoming Refugee Kinsmen“.

[3] Afghans in Quetta: Settlements, Livelihoods, Support Net works and Cross-Border Linkages

[1]

[2]

[3]