Porfiriy Alekseyevich Kazanskiy (1885-yil 20-fevral (4-mart), Tomsk viloyati, Kerevskoye qishlogʻi – 1938-yil 16-sentyabr) – rus sovet shoiri, jurnalist, yozuvchi, oʻqituvchi, Barnaul shahar dumasi raisi (1918). „Oltoy hayoti“ gazetasining muharriri (Barnaul, 1913).

Porfiriy Kazanskiy
Tavalludi 1885-yil 4-mart
Vafoti 1938-yil 16-sentyabr
Ijod qilgan tillari ruscha
Fuqaroligi Rossiya imperiyasining bayrogʻi Rossiya imperiyasi SSSR bayrogʻi SSSR
Faoliyat yillari 1906 – 1937-yillar

Biografiyasi

tahrir

Porfiriy Alekseyevich Kazanskiy 1885-yilda Tomskiy tumani Bogorodsk volostining Karevskoye qishlogʻida qamoqxona idorasi amaldori oilasida tugʻilgan. Tomskdagi gimnaziyani tugatgan (1903), Tomsk texnologiya institutiga oʻqishga kirgan, 1907-yilda hukumatga qarshi faoliyati uchun oʻqishdan haydalgan. 1911-yilda Tomsk universitetining yuridik fakultetini tamomlagan.

Porfiriy 1917-yil aprel] va avgust oylarida Barnaul shahar dumasi deputati etib saylangan. U Oktyabr voqealarini bolsheviklar tomonidan hokimiyatni tortib olish sifatida baholagan. Taʼsis majlisining tarqalishiga qarshi chiqqan, shuningdek, Kolchak diktaturasini ham maʼqullamagan.

Kazanskiy 1917-yilda G.Pushkarev bilan birgalikda koʻplab yozuvchilarni birlashtirgan va 1920-yilgacha Barnaulda mavjud boʻlgan „Aguliprok“[1] adabiy birlashmasini tuzgan.

Yozuvchi 1918-yil iyul oyida, Sovet hokimiyati qulagandan soʻng, guberniya gubernatorligiga aʼzo etib saylangan. Xalq taʼlimi boʻlimi boshligʻi, dekabr oyidan – boshqarma raisining oʻrinbosari boʻlgan. Porfiriy boshqaruv aʼzosi, Rossiya geografiya jamiyatining Oltoy boʻlimi raisi, keyinchalik Oltoy oʻlkasining mustaqil madaniy-maʼrifiy ittifoqiga aylantirilgan Oltoy kooperativlari madaniy-maʼrifiy boʻlimi boshqaruvi aʼzosi boʻlgan.

Porfiriy Alekseyevic menshevik sifatida ishdan boʻshatilgan va qamoqqa olingan. „Krasniy Altay“ gazetasida tavba-tazarru arizasi eʼlon qilinganidan keyin ozod qilingan. Shundan soʻng 22-maktabda geografiya fanidan dars bera boshlagan.

1931-yilda yana hibsga olingan va dalil yoʻqligi uchun ozod qilingan[2]. 1932-yilda oilasi bilan Tyumensevo qishlogʻiga koʻchib oʻtgan va u yerda mahalliy maktabda adabiyot va geografiyadan dars bergan. Adabiy toʻgaraklarni boshqargan.

A.Ershov, A.Jilyakov, S.Isakov bilan birgalikda Sibir yozuvchilarining Sibir haqidagi asarlarini oʻz ichiga olgan "Biblioteka „Sibirskiy rassvet“ kitoblar turkumini nashr etish tashabbuskor guruhi aʼzosi boʻlgan[3] . 1918-yilda "Biblioteka „Sibirskiy rassvet“ turkumida „Rodnomu krayu“ sheʼrlar toʻplami nashr etilgan. Kitobning tiraji 30 000 nusxani tashkil etgan va bu „oʻsha vaqt uchun ulkan raqam boʻlgan“[3].

Manbalar

tahrir
  1. Literaturno-prodovolstvennim on bil nazvan v shutku. Podrobnee sm. Trushkin V. Puti i sudbi. Izd. 2-e ispr. – S. 420—421
  2. Papkov S. A. Payki, raspredeliteli i terror: polojenie pisateley v sovetskoy provinsii v 1930-e godi // Kultura i vlast v SSSR. 1920—1950-e godi: Materiali IX mejdunarodnoy nauchnoy konferensii. Sankt-Peterburg, 24 – 26 oktyabrya 2016 g. – M.: Политическая энциклопедия; Prezidentskiy sentr B. N. Yelsina, 2017. – S. 211.
  3. 3,0 3,1 Trushkin V. Literaturnaya Sibir pervix let revolyutsii. – S. 76—77.