Porsche 917
Porsche 917 — nemis ishlab chiqaruvchisi Porsche tomonidan 1969-yilda Le Mansning 24 soati uchun ishlab chiqarilgan poyga avtomobili.
Porsche 917 Porsche 917 K | |
---|---|
Asosiy maʼlumotlar | |
Ishlab chiqaruvchi | Porsche |
Kuch moslamalari | |
Dvigateli | 4,5 l. 912 Flat-12 turi 4,9 l. |
Quvvati |
100 km/soat tezlikka 1,9 soniyada erishadi. Maksimal tezlik 395 km/soat |
Oʻlchamlari | |
Gʻildirak bazasi | 2300 mm (90,6 dyuym) |
Uzunligi |
4780 mm (188,2 dyuym) 4120 mm (162,2 dyuym) (917 K) |
Kengligi |
2033 mm (80,0 dyuym) 1,980 mm (78,0 dyuym) (917 K) |
Balandligi |
920 mm (36,2 dyuym) 940 mm (37,0 dyuym) (917 K) |
Vazni | 800 kg (1,764 lb) |
Eksteryer | |
Kuzov turi | 2 eshikli kupe |
Boshqa maʼlumotlar | |
Dizayneri | Hans Metzger |
Uning paydo boʻlishi uchun zaruriy shartlar
tahrirFerdinand Karl Pix (Folkswagen guruhining boʻlajak bosh direktori) amakisi Ferdinand Porschega Le Manning 24 soati[1] da Porschening uzoq kutilgan gʻalabasi koʻrinishidagi sovgʻa berishga qaror qildi. Biroq, oʻsha paytda Porsche qatorida Ford GT40 va boshqalar bilan raqobatlashadigan munosib poyga mashinasi yoʻq edi.
Xalqaro avtomobil federatsiyasining qoidalarga jiddiy oʻzgartirishlar kiritish toʻgʻrisidagi qarori Porsche kompaniyasiga taʼsir qildi, buning natijasida koʻplab ishlab chiqaruvchilar butunlay yangi avtomobillar ishlab chiqarishni boshlashga majbur boʻlishdi. Dastlab, Xalqaro brendlar chempionatining (keyinchalik sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionati deb ataladi) sport toifasida ishtirok etish uchun minimal 50 ta mashinadan iborat boʻlgan chegara belgilangan edi, ammo ishtirokchilar soni kam boʻlgani sababli, chegara butun dunyo boʻylab 25 ta mashinaga qisqartirildi. qoidalarning rejalashtirilgan davri (1969-1971).)[2].
Porsche va uning texnik direktori Ferdinand Karl Pix may oyida 24 soatlik Le Manda gʻalaba qozonish uchun katta kuch va kompaniya yillik byudjetining uchdan ikki qismini Porsche 908 negizida qurilgan Porsche 917 qurishga bagʻishladi. 14, 1970[3].
Xalqaro avtomobil federatsiyasi inspektorlari zavodga birinchi marta tayyorgarlikni tekshirish uchun tashrif buyurganlarida, faqat uchta mashina toʻliq tayyor boʻlgan, oʻn sakkiztasi yigʻilayotganda va faqat ettita qoʻshimcha qismlar toʻplami bor edi. Kompaniyaning pozitsiyasi shundan iborat ediki, agar ular hozir mashinalarni toʻliq yigʻishsa, ular poygaga tayyorgarlik koʻrish uchun ularni darhol qismlarga ajratishlari kerak edi. Porsche argumentlariga qaramay, Xalqaro avtomobil federatsiyasi inspektorlari tayyorligini tasdiqlashdan bosh tortishdi va ularga 25 ta yigʻilgan va ishlayotgan mashinalarni taqdim etish zarurligini eʼlon qilishdi. Natijada, 1969 yil 12 martda Jeneva avtosalonida yashil burunli oq rangga boʻyalgan Porsche 917 namoyish etildi. Mashina haqidagi qisqacha izohda 140 000 DM narxi koʻrsatilgan, bu davr uchun kurs boʻyicha taxminan 16 000 funt sterlingga teng yoki oʻnga yaqin Porsche 911 narxi. Tabiiyki, bu narx avtomobil ishlab chiqish xarajatlarini qoplashga ham yaqin emas edi. 1969 -yil 20-aprelda Ferdinand Karl Pix FIA inspektorlariga Porsche zavodi oldida ketma-ket toʻxtab turgan 25 ta Porsche 917 rusumli avtomashinalarni shaxsan oʻzi koʻrsatdi. Karl inspektorlarga har qanday mashinada shaxsiy sayr qilishni taklif qildi, ammo xushmuomalalik bilan rad etildi[4].
Avtomobil qurilishi
tahrirPorsche 917 bosh muhandisi Xans Mezger tomonidan Ferdinand Pix va Helmut Bott rahbarligida ishlab chiqilgan. Quvvat Hans Mezger tomonidan ishlab chiqilgan yangi 4,5 litrli havo sovutgichli dvigatel bilan taʼminlandi, bu ikkita Porsche 2.25L dvigatelining kombinatsiyasi edi. „Type 912“ dvigateli 180 daraja tekis 12 silindrli joylashuvga ega edi. Mashinani sezilarli dvigatel hajmi bilan ixcham saqlash uchun haydovchi oʻrindigʻi shu qadar oldinga surildiki, haydovchining oyoqlari oldingi gʻildirak oʻqidan tashqariga chiqdi. Bu avtomobilni engillashtirish uchun ishlatilgan titan, magniy va boshqa ekzotik qotishmalardan tayyorlangan koʻplab komponentlardan foydalangan birinchi Porsche 12 silindrli dvigatel edi[5]. Shuningdek, mashinaning ogʻirligini kamaytirish uchun tishli tugma qayin yogʻochidan qilingan. Porsche 917 ning asl versiyasi uzun dumga ega edi va shuning uchun muhim orqa koʻtarilish tufayli yuqori tezlikda ishlov berishda sezilarli muammolarga duch keldi[5]. 1971-yilda Porsche zavod muhandislari va Gulf Team poyga jamoasi direktori Jon Uyerning poyga jamoasining birgalikdagi ishi natijasida Porsche 917 aerodinamikasi dumini kesish va spoyler qoʻshish orqali yaxshilandi. Model Porsche 917K — „qisqa quyruq“ deb nomlangan. Bu vaqtga kelib Porsche muhandislari 520 ot kuchiga ega boʻlgan 4,5 litrli original dvigatelni 5 litrgacha oshirib, 630 ot kuchiga ega boʻlishdi. Bilan. Porsche 917K avtomobillari koʻpincha Sebring, Brands Hatch, Monza va Spa-Francorchamps kabi poyga yoʻllarida qisqa yoʻl poygalarida foydalanilgan. Biroq, albatta, " Le Man " bosh sovringa aylandi. Ayniqsa, uzun, yuqori tezlikda, toʻgʻri fransuz sxemalari uchun Porsche minimal tortishish va shuning uchun maksimal tezlik uchun moʻljallangan maxsus uzun quyruqli korpusni ishlab chiqdi. Biroq, aslida, 1969-yilda debyutida, mashina deyarli boshqarib boʻlmaydigan boʻlib chiqdi, chunki pastga tushirish kuchi etarli emas edi. Porsche 917K dan tashqari, zavod Porsche 917L ning modifikatsiyasini ishlab chiqardi, u shu qadar barqaror boʻldiki, haydovchilar soatiga 246 milya (395 km / soat) tezlikda qoʻllarini ruldan olishlari mumkin edi.)[6].
Poyga tarixi
tahrir1969-1971-yillar. Sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionati.
tahrir1969-yil
tahrirMashinani sinovdan oʻtkazishda Porsche 917 yuqori tezlikda yaxshi boshqarilmagani maʼlum boʻldi. Porsche zavodi haydovchisi Brayan Redman „yuqori tezlikda u nihoyatda beqaror boʻlganini“ eslaydi. Koʻpchilik 4,5 litrli dvigatel ramka uchun juda katta ekanligini his qildi. Natijada, „uzun quyruq“ toʻgʻri uchastkalarda sezilarli koʻtarilish hosil qilganligi aniqlandi. Porsche 917 ilgari Le Mans uchun ishlab chiqarilgan barcha narsadan 30 km/soat (19 milya) tezroq edi. Nyurburgringdagi 1000 km poygada barcha haydovchilar Porsche 908 ni Porsche 917 dan afzal koʻrishdi, bu modifikatsiyalarga qaramay, aylanma yoʻlga mos kelmaydi. Mashinani targʻib qilish zarur boʻlgani sababli, Porsche BMW’dan zavod haydovchilari Xubert Xan va Diter Questerning xizmatlarini soʻradi. Ular Porsche 917 mashinasida mashq qilishgan, biroq poyga tashkilotchilari kirishga ruxsat berishmagan. Shu sababli ingliz Devid Payper va avstraliyalik Frenk Gardner poyga uchun qisqa muddatga yollangan. Biroq ular Porsche 917’ni Ford va Alfaʼni ortda qoldirib, faqat sakkizinchi oʻringa olib chiqishga muvaffaq boʻlishdi. Porsche 908 esa 1-2-3-4-5-oʻrinlarni egallagan.
24 soatlik Le Manda 917 saralashda eng tezkor boʻldi va startda dastlabki ikki oʻrinni egalladi. Poyganing oʻzida barcha 917lar isteʼfoga chiqdi va oʻz jamoasi uchun yagona 917 uchuvchisi Jon Vulf birinchi davrada baxtsiz hodisada vafot etdi. Zavod jamoasining eng yaxshi natijasi 908-da ikkinchi oʻrinni egalladi.
Kelajakda Porsche 917 avtomobillari chempionatning turli bosqichlarida qatnashadi, biroq ular baribir birinchi oʻrinni egallamaydi. Birinchi gʻalaba 1969-yilda Zeltvegda 1000 km masofaga yugurishda qoʻlga kiritildi[7].
1969-yil iyun oyida Enzo Ferrari keyingi mavsumda Porsche 917 bilan raqobatlasha oladigan 5 litrli V12 dvigatelli 25 ta avtomobil ishlab chiqarish uchun FIAT aktsiyalarining yarmini sotdi. Natijada 1970-yilgi mavsumda taqdim etiladigan Ferrari 512.
1970-yil
tahrir1969-yilda Porsche 917 ning yomon ishlashidan hafsalasi pir boʻlgan va yangi raqobatchilar bilan toʻqnash kelgan Porsche, Jon Uayer va uning JWA Gulf jamoasi bilan Porsche rasmiy jamoasi va kompaniyaning rasmiy hamkori boʻlish uchun shartnoma tuzdi. Oosterreichring va Zeltwegda sinov paytida, Wyerning bosh muhandisi Jon Horsman tanada oʻlik chivinlar namunasi borligini, dumi esa toza ekanligini payqadi. Oʻlik chivinlarning yoʻqligi havoning quyruq ustida harakat qilmasligini koʻrsatdi. Quyruq modifikatsiyasi bir-biriga yopishtirilgan alyuminiy plitalardan saytga yotqizilgan. Yuqorida aytib oʻtilganidek, yangi qisqa quyruq 917 ga juda zarur boʻlgan pastga tushirish kuchini berdi. Haydovchilar Redmen va Ahrens har biri 10 ta davrani yakunladilar va yaxshilangan koʻrsatkichdan mamnun boʻlishdi. Yangi versiya 917K (Kurzheck yoki „qisqa quyruq“) deb nomlandi. Ogʻir va kuchli Porsche 917-ga qoʻshimcha ravishda Porsche 908/3 Targa Florioda ishlatiladigan Nyurburgring va Sitsiliya togʻ yoʻllarining sekin va burilishli yoʻllari uchun ishlab chiqilgan. Porsche 908/3 FIA Group 6 3 litrli prototip qoidalariga muvofiq ishlab chiqarilgan, 917 esa FIA poyga sinflarini yana bir koʻrib chiqishdan soʻng rasmiy guruh 5 sportkariga aylandi. Jon Uayer nafaqat uning jamoasi 1970-yilgi 24 soatlik Le Manda Porsche kompaniyasining yaqindan yordami bilan puxta tayyorgarlik koʻrayotganidan hayratda qoldi. Martini Racing jamoasi ham qoʻllab-quvvatlandi. Shunday qilib, Porsche gʻalaba qozonish uchun bor kuchini sarfladi. Bundan tashqari, tashqi maslahatchi Robert Shule koʻmagida 1970-yilgi Le Mans uchun Porsche 917 ning yangi past tortishish versiyasi ishlab chiqilgan. Yangi versiya 917LH (Langheck) deb nomlandi va taʼsirchan yangi uzun dumli korpusga ega boʻlib, u juda past qarshilikka ega, ammo 1969-yildagi uzun dumga qaraganda koʻproq orqa pastga tushirish kuchiga ega edi. Monzada 1000 km masofada taqdim etilgan 4,9 litrli dvigatel sinovdan oʻtkazildi, ammo uzoq masofali poygalar uchun ishonchsizligi isbotlandi.
Natijada, 1970-yil oxiriga kelib Porsche chidamlilik poygalarida oʻz nufuzini oʻrnatdi va chempionatda ishonchli ustunlik qildi. Chempionatdagi 10 ta poygadan (shuningdek, chempionlikdan tashqari boshqa tadbirlar) Porsche jamoalari (John Wyer Automotive va Porsche Salzburg) Sebringdan tashqari (Ferrari gʻalaba qozongan) ikkita avtomobil modeli, 917K va 908/ bilan barcha poygalarda gʻalaba qozonishdi. 03. 25 ta Porsche 917 avtomobillarining asl ishlab chiqarilishi talabni qondira olmadi. 20 yillik yoʻqotishdan soʻng Porsche Porsche 917 tufayli sport avtomobillari poygasida yangi yetakchiga aylandi.
1971-yil
tahrirPorsche tomonidan qoʻllab-quvvatlangan John Wyer Automotive va Martini Racing poyga jamoalari 1971-yilda muvaffaqiyatli boʻlishdi va poyga seriyalarining aksariyatida gʻalaba qozonishdi. Bundan tashqari, bu yil Le Manning 4 ta alohida rekordi yangilandi: eng tez saralash bosqichi, poygadagi eng tez aylanish, eng yuqori tezlik va eng uzoq masofani bosib oʻtish. Barcha rekordlar Porsche 917 tomonidan oʻrnatildi.
Avtomobilning modifikatsiyalari (versiyalari).
tahrirPorsche 917 dan foydalanish davrida avtomobilning 11 xil modifikatsiyasi ishlab chiqarilgan.
1969-yil. Porsche 917
tahrirBu Porsche tomonidan 1968-1969-yillarda sport avtomobillari boʻyicha jahon chempionati qoidalariga rioya qilish uchun ishlab chiqarilgan original Porsche 917 edi. Ushbu avtomobil 1969- yilda Le Manning 24 soatida debyut qilgan. Ushbu mashina aerodinamik koʻtarilish tufayli jiddiy boshqaruv muammolariga duch keldi.
1970-yil. Porsche 917PA (Porsche-Audi)
tahrirUshbu mashina 917 ning tepasi ochiq, qisqa dumli versiyasi edi va Can-Am chempionatida qatnashish uchun yaratilgan. Ushbu poygada shveysariyalik poygachi Siffert Jo ishtirok etdi, biroq u peshqadamlikni qoʻlga kirita olmadi.
1970-yil. Porsche 917 K („qisqa dumi“)
tahrir1969-yildagi poyga chempionati natijalariga koʻra, Porsche mutaxassislariga original versiyaning aerodinamikasi avtomobilni yuqori tezlikda boshqarib boʻlmaydigan qilib qoʻygani aniq boʻldi. John Wyer Automotive jamoasi va Porschening birgalikdagi ishi natijasida Porsche 917 K modifikatsiyasi („qisqa dum“ deb tarjima qilingan) paydo boʻldi. Ushbu modifikatsiya yuqori tezlikda ancha barqaror boʻldi. Natijada, Porsche 917 K 24 soatlik Le Mandan tashqari barcha keyingi poygalar uchun standart uskunaga aylandi.
1970-yil. Porsche 917 L („uzun quyruq“)
tahrirUshbu versiya oldingi turdagi dvigatellarga nisbatan tekis 12 dvigatel tomonidan ishlab chiqilgan quvvatni oshirish natijasida tezlik koʻrsatkichlarini yaxshilash orqali Le Mansning 24 soati uchun maxsus ishlab chiqilgan. Natijada ikkita Porsche 917 L avtomobili Le Mansning 24 soatiga kirdi: Porsche Salzburg (SER # 917L 042) (White/Red Shell livery) va Martini International (SER # 917L 043). Porsche Salzburg 917L qutbli pozitsiyani egalladi, ammo poygadan 18 soat oʻtgach, dvigatel ishdan chiqqanligi sababli mashina xizmatdan chiqdi. Martini 917L zaltsburglik 917K Hans Xerrmann va Richard Atvuddan 5 tur ortda qolgan holda ikkinchi boʻldi.
1971-yil. Porsche 917 (16 silindrli)
tahrirQuvvatni oshirish va Can-Am chempionatida boshqa kuchliroq avtomobillar bilan raqobatlashish uchun tekis dvigatelli 6,6 litrli prototip (551 kVt, 739 ot kuchi) ishlab chiqildi. U mavjud 12 silindrli dvigateldan 80 kg ogʻirroq edi va gʻildirak bazasi 270 mm uzunroq edi. Biroq, bu modifikatsiya hech qachon poygada qatnashmagan.
1971-yil. Porsche 917K
tahrirPorsche 917 K versiyasi 1971-yilgi mavsum uchun oʻzgartirilgan. Yaxshiroq aerodinamika va sovutish uchun avtomobilning quyruq qismida vertikal qanotlari va 2 ta havo kanali mavjud. Sinov natijalariga koʻra, ushbu modifikatsiya 1970-yildagi versiyaga nisbatan tezroq boʻldi. Ushbu modifikatsiya 1971-yilda Le Mansdagi poygada ham gʻolib chiqdi.
1971-yil. Porsche 917LH („uzun quyruq“)
tahrir1971-yilgi model 1971-yilda 24 soatlik Le Man poygasida qatnashish uchun maxsus yaratilgan 1970-yilgi 917L ning keyingi ishlanmasi edi. Yangi kuzov va qayta koʻrib chiqilgan osma sozlamalari va qisman yopilgan orqa gʻildirak qopqoqlari tufayli avtomobil 1970-yildagi avvalgisidan ancha barqaror edi. Mashinaning old qismi ham qayta ishlangan. Uchta Porsche 917 LH 1971-yilda Le Mansda ishga tushirilgan: ikkitasi Jon Uyer jamoasi (SER № 917L-043 va 917L-045) (ikkalasi ham Fors koʻrfazi koʻrfazi) va bittasi Martini International jamoasi (SER № 917L) tomonidan boshqarilgan. — 042) (Kumush poyga martini). Garchi Jeki Oliver pole pozitsiyasida muvaffaqiyatli oʻtgan boʻlsa-da, uchta mashinadan hech biri poygani tugatmadi. Bu Porsche 917LH kirgan oxirgi poyga edi. Natijada faqat uchta Porsche 917L harakatda qoldi. Har bir Porsche 917L muzeylarda namoyish etiladi. Shunday qilib, Porsche 917L-042 Shtutgartdagi Porsche muzeyida, Porsche 917L-043 Filadelfiya, Pensilvaniya shahridagi Simeone avtomobil muzeyida va Porsche 917L-045 Le Mans muzeyida namoyish etiladi. Umuman olganda, LH zavod atamasi emas, lekin odatda koʻpchilik mutaxassislar tomonidan 1971-yilgi mavsum uchun oldingi 1970 modellaridan „remeyk“ ni tavsiflash uchun qabul qilinadi.
1971-yil. Porsche 917/10
tahrirUshbu modifikatsiya Jon Siffert tomonidan Shimoliy Amerika Can-Am chempionati uchun ishlab chiqilgan. Ushbu versiya mutaxassislar tomonidan oʻrtacha darajada muvaffaqiyatli deb tan olingan.
1971-yil. Porsche 917/20 („Pushti choʻchqa“)
tahrirUshbu modifikatsiya eksperimental tadqiqot va ishlanmalar uchun bir martalik mashina edi. U LH versiyasining past qarshiligi va K versiyasining barqarorligini birlashtirish uchun oraliq avtomobil sifatida ishlab chiqilgan.Ushbu modifikatsiya 1971-yilda Le Mansda Martini International jamoasi tomonidan Reinhold Jost va Willy nazorati ostida yagona marta ishlatilgan. Kauchsen. Ushbu modifikatsiya tanaga qoʻllaniladigan keng oʻlchamlar va nuqtali chiziqlar tufayli butun tanani qoplagan hayvonlarning tana goʻshtini kesish naqshlarini eslatib, „Pushti choʻchqa“ nomi bilan mashhur boʻldi. Mashina saralashda ettinchi oʻrinni egallaganiga qaramay, u ogʻir baxtsiz hodisa tufayli poygani toʻxtatishga majbur boʻldi. Keyinchalik mashina qayta tiklandi. Hozirda u Shtutgartdagi Porsche muzeyida namoyish etilmoqda.
1972-yil. Porsche 917/10.
tahrirUshbu modifikatsiya 1972-yilda Can-Am poygasi uchun yaratilgan. Ikkita 5 litrli Flat-12 dvigatellari qoʻshimcha siqishni taʼminlash uchun maxsus oʻzgartirildi. Ikkita turbokompressor ham oʻrnatildi, bu esa mashinaga katta quvvat berdi. Jorj Follmer ushbu mashina bilan 1972-yil Can-Am chempionligini qoʻlga kiritdi. Ushbu mashinalarning 12 tasi bugungi kungacha mavjud.
1973-yil. Porsche 917/30
tahrirUshbu modifikatsiya Porsche 917 ning oxirgi rasmiy versiyasi edi. Mashina eng kuchli sport poyga avtomobillaridan biri sifatida tan olingan. Avtomobilning ushbu versiyasi uchun butunlay yangi kuzov ishlab chiqilgan. Ikki turbo dvigatel 5,4 litrgacha zerikib, dvigatelni sozlashga qarab 1110-1580 ot kuchiga ega edi. Ushbu modifikatsiya AQShdagi Can-Am poygalarida juda mashhur edi. Ushbu modifikatsiyadagi jami 6 ta mashina ishlab chiqarilgan.
Qiziq faktlar
tahrir1971-yilda Porsche 917 Stiv Makkuinning „ Le Man“ filmining mavzusiga aylandi. 2017-yilda filmda aks ettirilgan avtomobil auktsionda 14 million dollarga sotilgan, bu Porsche[8] uchun rekord narx hisoblanadi.
1981-yilda oʻzgartirilgan qoidalar tufayli Porsche 917 yana Le Manda 24 soatlik poygada qatnasha oldi. Kremer Racing jamoasi yangilangan Porsche 917: 917 K-81 ni taqdim etdi. Mashina Le-Manda poygaga chiqdi va kuchli 10talikka kirdi, biroq toʻqnashuv va keyingi texnik muammolar tufayli musobaqani tark etishga majbur boʻldi.
1973-yilda Can-Am seriyasida Porsche 917/30 ning turbo zaryadlangan versiyasi 1100 ot kuchiga ega. Bilan. (820 kVt).
Manbalar
tahrir- ↑ „Porsche 917/30 (Авто-Ревю, Кунсткамера)“ (ru). Porsche cars history (2011-yil 21-oktyabr). 2019-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.
- ↑ Peter Morgan. Porsche 917 The Winning Formula, Sparkford, Somerset, Haynes Publishing Ltd., 1999 — 93-bet. ISBN 1-8596-0633-4.
- ↑ Ведомости. „Как Фердинанд Пьех вывел Volkswagen в лидеры, а его выгнали из компании“. www.vedomosti.ru (2019-yil 28-avgust). 2019-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.
- ↑ „Porsche 917 - History“. www.porsche917.com.ar. 2019-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.
- ↑ 5,0 5,1 „1969—1970 Porsche 917 — Images, Specifications and Information“. Ultimatecarpage.com. 2019-yil 5-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.
- ↑ „1969 Porsche 917 PA Spyder - Images, Specifications and Information“. Ultimatecarpage.com. 2018-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.
- ↑ Máté Petrány. „The Sketchiest Part on the First Street-Legal Porsche 917“ (en). Road & Track (2019-yil 25-iyul). 2019-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.
- ↑ „Steve McQueen's Le Mans Porsche 917 Sells for 94M“ (en). PressFrom - US. Qaraldi: 2019-yil 16-sentyabr.[sayt ishlamaydi]