Portugaliya Gʻarbiy Afrikasi
Portugaliya Gʻarbiy Afrikasi (portugalcha: Africa Ocidental Portuguesa), yoki Portugaliya Angolasi — Portugaliya mustamlaka imperiyasining Janubiy Gʻarbiy Afrikadagi mustamlaka mulkining nomi. Hozirgi — Angola.
Tarixi
tahrir1485-yilda portugallar nihoyat Gvineya koʻrfazida mustahkam oʻrin egalladilar[1]. 1490-yilda Portugaliya kemalari birinchi marta Angola qirgʻoqlarida paydo boʻldi. 1574-yilda Paulu Diash boshchiligidagi ekspeditsiya hududni oʻrganishga kirishdi. Tez orada Angolaga birinchi katolik voizlari va qul savdogarlari yetib keldilar. 1575-yilda Luanda ustidan nazorat oʻrnatildi. 1580-yildan mahalliy qabilalar portugallarga qarshi kurasha boshladi. 1597-yilda portugal qoʻshinlari qarshilikni tor-mor qildilar.
XVII asrning birinchi yarmida Zingi Mbandi Ngola boshchiligida mustamlakachilarga qarshi yana urush boshlandi. 1617-yilda Bengela portugallar tomonidan bosib olindi. Ular mamlakatdan vaqtincha chiqarib yuborildi. 1641-yilda Luanda gollandlarga berildi, ammo 1648-yilda u portugallarga qaytarildi. 1671-yilga kelib Zingi Mbandi Ngola qoʻzgʻoloni butunlay bostirildi.
XIX asrgacha portugallar faqat Atlantika okeani sohilidagi hududlarni nazorat qildi. XIX asrda ularning Angolaning ichki qismiga kengayishi boshlandi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin koʻp sonli muhojirlar Angolaga oqib kela boshladi.
1975-yilda Angola mustaqillikka erishdi[2].
Havolalar
tahrir- ↑ „2. Gʻarbiy Afrikadagi Yevropa kuchlarining mustamlakachilik davri (XV-XVIII asrlar)“. 2015-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 4-noyabr.
- ↑ „Mashhur ensiklopedik tasvirlangan lugʻat. Yevropediya — Viktor Vasilyevich Ovchinnikov — Google Kitob“. 2022-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-oktyabr.
Manbalar
tahrir- Gʻarbiy Afrikadagi portugallar. Angoladagi portugallar (Wayback Machine saytida 2024-03-24 sanasida arxivlangan)
- Falar.Ru (Angola tarixi)