Prussiya qirollik madhiyasi
"Heil dir im Siegerkranz" (talaffuzi [ˈhaɪ̯l diːɐ̯ ʔɪm ˈziːɡɐkʁant͡s]; nemischa „Gʻalaba tojida sizga salom“, soʻzma-soʻz: „Gʻoliblik tojida sizga salom“ degan maʼnoni anglatadi) — Prussiya qirollik madhiyasi, keyinchalik Germaniya imperiyasining milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan.
1871-yilda imperiya tashkil etilishidan oldin madhiya 1795-yildan buyon Prussiyaning qirollik madhiyasi boʻlib kelgan va 1871-yildan keyin ham shunday boʻlgan. Madhiyaning ohangi Britaniyaning „Xudo qirolni asrasin“ madhiyasidan olingan. Shu sabablarga koʻra qoʻshiq butun Germaniyada mashhur boʻla olmadi. U nafaqat nemis millatchilarining koʻpchiligini qoʻllab-quvvatlay olmadi, balki janubiy Germaniya shtatlari, masalan, Bavariya yoki Vyurtemberg tomonidan ham hech qachon tan olinmagan. Birinchi jahon urushining oxirida Germaniya imperiyasi agʻdarildi va „Das Lied der Deutschen“ uning vorisi Veymar Respublikasining milliy madhiyasi sifatida qabul qilindi.
Matn
tahrirHeinrich Harries qoʻshiq matnini 1790-yilda Daniya qiroli Christian VII sharafiga yozgan va „Heil, Kaiser, dir“ qatori dastlab „Heil, Christian, dir“ deb oʻqilgan. 1793-yilda Heinrich Harries matni Balthasar Gerhard Schumacher (1755-1805) tomonidan Prussiya qiroligida foydalanish uchun moslashtirilgan. Balthasar Gerhard Schumacher Heinrich Harriesning matnini qisqartirdi va Christian soʻzini König (qirol) bilan almashtirdi. Germaniya imperiyasi eʼlon qilinganidan keyin König soʻzi Kaiser (imperator) bilan almashtirildi.
Nemis tilida | Inglizcha tarjima |
---|---|
1. I |
1. I |
Kaiser Wilhelm qoʻshiq matnida dastlab 1888-yilgacha hukmronlik qilgan William Iga ishora qilgan. Uning oʻgʻli Frederick III, bor-yoʻgʻi 99 kun hukmronlik qilgan, uning oʻrniga William II oʻtirdi. Oʻsha paytdagi hazillardan biri Vilgelm II ning tez-tez sayohatlari tufayli qoʻshiqning nomi „Heil Dir im Sonderzug“ („Qirollik poyezdida sizga salom“) ga oʻzgartirilishi edi. 1914-yilda Birinchi jahon urushi boshlanganidan so‘ng, Hugo Kaun „Xudo qirolni asrasin“ madhiyasiga o‘xshashlikni olib tashlash uchun madhiya matnini yangi musiqaga o‘rnatdi[1][2].
Manbalar
tahrir- ↑ „Hawaiʻi ponoʻī“. — „The melody was based on the Prussian hymn originally titled "Heil dir im Siegerkranz.“. 2018-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-iyun.
- ↑ „Partitur und künstlich dargestellte Einspielung von Hugo Kauns alternative Musik zu Heil dir im Siegerkranz“. https://imslp.org. Qaraldi: 15-sentabr 2022-yil.