Vikipediya

Raj Kapur

(Raj Kapoordan yoʻnaltirildi)

Raj Kapur (1924-yil 14-dekabr — 1988-yil 2-iyun[3]) — hindistonlik aktyor, prodyuser va rejissyor.[4][5] Kapur juda koʻplab filmlarda rollar ijro etgan va juda koʻplab mashhur va sevimli filmlar rejisori. Kapur oʻzi ijro etgan filmlar va yaratgan filmlari maqtovlarga sazovor boʻlgan, shu jumladan Hindistonda uchta Milliy Film mukofoti va 11 Filmfare mukofoti. Filmfare Lifetime Achievement mukofoti Kapur nomi bilan atalgan. U Avaara (1951) va Bot Polsha (1954) filmlari uchun Cannes kinofestivalida „Oltin palma bupigi“ bosh mukofotiga ikki karra nomzod boʻlgan. Uning Avaaradagi roli Time jurnali tomonidan jahon kinematografiyasida barcha davrlarning eng yaxshi oʻnta filmlardan biri sifatida qayd etilgan.

Raj Kapoor
Tavalludi
Shrishti Nath Kapoor[1]

14-dekabr 1924-yil
Peshovar, Shimoliy-Gʻarbiy chegara provinsiyasi, Britaniya Hindistoni
(hozirgi Xayber Paxtunxva, Pokiston)
Vafoti 2-iyun 1988-yil(1988-06-02)
(63 yoshda)
Delhi, Hindiston
Fuqaroligi Hindiston bayrogʻi Hindiston
Kasbi
Faoliyat yillari 1935—1988
Turmush oʻrtogʻi
Krishna Malxotra (turm. 1946–1988)
Bolalari 5 ta: Randhir Kapoor, Ritu Nanda va Rima Jain Rishi Kapoor va Rajiv Kapoor[2]
Otasi Prithviraj Kapoor
Onasi Ramsarni Kapoor
Imzosi

Hindiston hukumati uni sanʼatga qoʻshgan hissasi uchun 1971-yilda Padma Bhushan bilan taqdirlagan.[6] Hindistonning kino sohasidagi eng yuqori mukofoti Dadasaheb Phalke mukofoti 1987-yilda Hindiston hukumati tomonidan unga berilgan.

Erta hayot

tahrir
 
Peshovardagi Kapur Xaveli

Raj Kapur Shrishti Nath Kapur sifatida 1924-yil 14-dekabrda Buyuk Britaniya Hindistonining Shimoliy-Gʻarbiy chegara provinsiyasi, Peshovar shahridagi (hozirgi Xayber-Paxtunxva, Pokistonda) oʻsha paytda bobosiga tegishli boʻlgan katta uyda Kapur Xavelida tugʻilgan.) Dhai Ghar Khatri jamoasiga mansub Kapur urugʻining panjoblik hindu oilasida.[7] Uning ota-onasi Prithviraj Kapur va Ramsarni Devi Kapur (née Mehra) edi. Kapurlar oilasi asli Samundri, Samundri Tehsil, Lyallpur tumani, Panjob viloyati, Britaniya Hindistonidan (hozirgi Faysalobod tumanida, Panjob, Pokistonda) kelib chiqqan.[8] U oiladagi olti farzandning toʻngʻichi edi.[9][10] U Devan Basheshvarnat Kapurning nabirasi, Devan Keshavmal Kapurning nevarasi va Devan Murli Mal Kapurning chevarasi edi va mashhur Kapurlar oilasining bir qismi edi. Uning akalari marhum aktyorlar Shammi Kapur va Shashi Kapur edi. Uning Urmila Sial ismli singlisi ham bor edi. Yana uning ikki aka-ukalari goʻdakligida vafot etgan. Keyinchalik Kapurning oilasi Peshovardan, Shimoli-gʻarbiy chegara provinsiyasidan yashash va taʼlim olish uchun Bombeyga koʻchib oʻtdi. U aktyor Trilok Kapurning jiyani, otasi Prithviraj Kapurning ukasi. Uning birinchi amakivachchasi aktyor Subbiraj edi, Uning otasining amakivachchasi kino produseri Surinder Kapur, uning farzandlari produser Boni Kapur va aktyorlar Anil Kapur va Sanjay Kapur edi.[11] Otasining ona tomondan birinchi amakivachchalari aktyorlar Kamol Kapur, Ravindra Kapur va Nandkishor Kapur boʻlgan Kamol Kapurning nabirasi kinorejissor Goldie Behl.

Prithviraj 1930-yillarda karerasining boshida shahardan shaharga koʻchib oʻtganligi sababli, oila ham koʻchib oʻtishga majbur boʻldi. Raj Kapur Dera Dundagi Polkovnik Braun Kembrij maktabi, Kalkuttadagi Sent-Xavier kolleji maktabi[12] va Bombaydagi Kampion maktabi kabi bir qancha turli maktablarda tahsil olgan.[13]

Faoliyati

tahrir

Raj Kapur ilk rolini 10 yoshida1935-yilda Inquilab nomli hind filmida suratga tushgan. Raj Kapur Neel Kamal (1947) filmidagi bosh rolni Madhubala qarshisida filmi. 1948-yilda, yigirma toʻrt yoshida, u oʻzining „ RK Films“ studiyasini tashkil etdi va oʻzining Nargis, Kamini Kaushal va Premnathlar bilan birga rollarini ijro etgan. Aag bilan rejissorlik debyutini qilgan oʻz davrining eng yosh rejissoriga aylandi. 1949-yilda u Dilip Kumar va Nargis bilan birga Mehbub Xonning Andaz filmida rol ijro etdi, bu uning aktyor sifatidagi birinchi katta muvaffaqiyati edi. U oʻzining produseri, rejissori va Barsaat filmining yulduzi sifatida oʻzining birinchi muvaffaqiyatini oʻsha yilning oxirida qoʻlga kiritdi.

Shaxsiy hayoti

tahrir

1946-yil 12-mayda Raj Kapur oʻzining amakivachchasi Krishna Malxotraga uylandi. Uning otasi Raj Kapurning otasi tomonidan buvisining ukasi edi va shuning uchun u Raj Kapurning otasi Prithviraj Kapurning birinchi amakivachchasi edi. Raj Kapurning turmush qurishi haqidagi xabar Filmindia kinojurnalining 1946-yil iyun soʻngida shunday xabar berilgan edi: "Prithviraj Kapurning isteʼdodli va koʻp qirrali oʻgʻli Raj Kapur may oyining ikkinchi haftasida Reva shahrida miss Krishna Malxotraga uylanadi, Madxya Pradesh ".[14][15] Krishna toʻqqiz aka-ukadan biri edi va uning turmush qurishidan keyin ularning koʻpchiligi hind kino sanoatiga qoʻshildi. Uning akalari Rajendra Nath, Prem Nath va Narendra Nath keyinchalik aktyor boʻlishdi, singlisi Uma esa aktyor Prem Chopraga turmushga chiqdi.[16] Raj va Krishna Kapurning besh farzandi bor edi: uchta oʻgʻil, aktyorlar Randhir Kapur, Rishi Kapur va Rajiv Kapur va ikki qiz Ritu Nanda va Rima Jain. Randhir sobiq aktrisa Babita bilan turmush qurgan va aktrisalar Karishma Kapur va Karina Kapurning otasi. Rishi vafotigacha sobiq aktrisa Neetu Singx bilan turmush qurgan va ikki farzand, qizi Ridxima va 2010-yillardan beri Bollivudning yosh avlodidagi eng yirik super yulduzlardan biri boʻlgan aktyor oʻgʻli Ranbir Kapurning otasi. Raj Kapurning toʻngʻich qizi Ritu Nanda vafotigacha sanoatchi Rajan Nandaga turmushga chiqdi va u ikki farzandning onasi edi. Uning oʻgʻli Nikhil Nanda aktyorlar Amitabx Bachchan va Jaya Bachchanning qizi Shvetaga uylangan. Raj Kapurning kenja qizi Rima Jain esa investitsiya bankiri Manoj Jainga turmushga chiqgan va aktyorlar Armaan Jain va Aadar Jainlarning onasi.

Raj Kapurning farzandlari, nevaralari va qolgan qarindoshlarining aksaryati kino soxasining aktyor va aktrisalaridir. Uning nevaralari Karisma Kapur va Karina Kapur (Kapurning toʻngʻich oʻgʻli Randhirning qizlari) va nabirasi Ranbir Kapur (Kapurning ikkinchi oʻgʻli Rishining oʻgʻli) Kapurlar oilasining soʻnggi Bollivud yulduzlari, yana bir nevarasi Nikhil Nanda (Kapurning qizi Ritu) taniqli sanoatchi.

Kapur 1940 — 1950-yillarda taniqli aktrisa Nargis Dutt bilan uzoq vaqt ishqiy munosabatda boʻlgan degan mish-mishlar yurgan, garchi turmush qurgan boʻlsa ham, buni hech qachon ochiq tan olmagan.[17] Er-xotin birgalikda bir nechta filmlarda, jumladan Awaara va Shri 420da suratga tushishgan. Raj xotini va bolalarini tashlab ketmaganligi sababli, Nargis Chori Choridan keyin munosabatlarini tugatdi va Sunil Duttga turmushga chiqdi. Kapur, shuningdek, Sangam filmini suratga olish paytida 1960-yillarning eng yaxshi aktrisasi Vijayantimala bilan munosabatda boʻlganligi aytiladi. Vijayantimala hech qachon Kapur bilan aloqasi boʻlmaganligini aytib oʻtgan.[18][19][20][21]

2020-yil yanvar oyida Kapurning katta qizi Ritu, ikkinchi oʻgʻli Rishi ham oʻsha yilning aprel oyida vafot etdi. Uning kenja oʻgʻli Rajiv esa 2021-yil fevralida vafot etdi.[22][23][24] Dilip Kumar, Mukesh, Dev Anand, Pran, Rajendra Kumar, Manna Dey, Shankar Jaykishan, Xrishikesh Mukherji, Xvaja Ahmad Abbos va Rajesh Xanna Kapurning hind kino sanoatidagi eng yaqin doʻstlaridan edi.

 
Yulduzlar yurishida Kapur haykali

 

Manbalar

tahrir
  1. ↑ https://www.juggernaut.in/books/khullam-khulla-rishi-kapoor-uncensored/preview (Wayback Machine saytida 2020-08-06 sanasida arxivlangan) Andoza:Bare URL inline
  2. ↑ Chaudhuri, Shantanu Ray „Raj Kapoor's daughter who sparked a kitchen revolution with Niky Tasha“. The Telegraph. Qaraldi: 2021-yil 27-dekabr.
  3. ↑ „Did you know that Raj Kapoor's real name was 'Ranbir' Raj Kapoor?“. The Times of India.
  4. ↑ „Raj Kapoor and the Golden Age of Indian Cinema“. hcl.harvard.edu (19-fevral 2015-yil). 18-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  5. ↑ Shrivastava. „Happy Birthday Raj Kapoor, the greatest 'Showman' of Indian cinema“. indiatvnews.com (14-dekabr 2016-yil). Qaraldi: 22-noyabr 2020-yil.
  6. ↑ „Padma Awards“. Ministry of Home Affairs, Government of India (2015). 2017-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyul 2015-yil.
  7. ↑ „Remembering an icon: Prithviraj Kapoor“. The New Indian Express (9-sentabr 2010-yil).
  8. ↑ Gooptu, Sharmistha. Bengali Cinema: 'An Other Nation'. Taylor & Francis, 2010 — 124-bet. ISBN 978-0-203-84334-5. 
  9. ↑ „Prithviraj Kapoor: A centenary tribute“. Daily Times / University of Stockholm. 5-may 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr 2007-yil.
  10. ↑ „Prithviraj Kapoor“. Kapoor Family Page. Qaraldi: 3-noyabr 2007-yil.
  11. ↑ „Surinder Kapoor, cousin of Prithviraj Kapoor“. Rediff.com.
  12. ↑ Ultra. „Xaviers 150“. The Telegraph (22-yanvar 2009-yil). Qaraldi: 1-may 2016-yil.
  13. ↑ Jain, Madhu. Kapoors: The First Family of Indian Cinema. Penguin Books Limited, 2009 — 78-bet. ISBN 978-81-8475-813-9. 
  14. ↑ Patel, Baburao (June 1946). „At Last!“. Filmindia. 12-jild, № 6. 47-bet. Qaraldi: 12-avgust 2015-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  15. ↑ Raj Kapoor’s Wife Krishna Raj Kapoor Dies Of A Cardiac Arrest At 87.
  16. ↑ Pradhan, Bharathi S.. „Bye bye, Bina“. The Telegraph (13-dekabr 2009-yil).
  17. ↑ Patel, Bhaichand. „Clangorous Liaisons“. Outlook India (19-noyabr 2007-yil).
  18. ↑ Goyal, Divya (updated 1 October 2018) Exclusive: Rishi Kapoor On What His Mother Said To Nargis About Raj Kapoor Affair — NDTV Movies.
  19. ↑ Khubchandani, Lata. „Raj Kapoor – The Great Showman“. The Sunday Tribune (15-iyun 2003-yil).
  20. ↑ Rastogi, Tavishi Paitandy. „Vyjayanthimala's autobiography leaves Kapoor clan fuming“. Hindustan Times (14-sentabr 2007-yil). 5-oktabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-iyun 2013-yil.
  21. ↑ „Rishi Kapoor Reveals Dad Raj Kapoor's Alleged Affairs With His Heroines“. NDTV Movies (17-yanvar 2017-yil).
  22. ↑ „Ritu Nanda passes away at 71; Neetu Singh, Big B pay tribute“. The Economic Times.
  23. ↑ „Rishi Kapoor: Bollywood's romantic hero dies at 67“. BBC News (30-aprel 2020-yil).
  24. ↑ „Actor-producer Rajiv Kapoor dies at 58“ (10-fevral 2021-yil). 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Raj_Kapur&oldid=5134692" dan olindi