Ritsa qoʻriqxonasi
Ritsa qoʻriqxonasi (gruz . რიწის დაცული ტერიტორია) — Abxaziyaning Gudauta okrugidagi qoʻriqlanadigan hudud[1]. Qoʻriqxonaning asosiy maqsadi Ritsa koʻlini himoya qilishda atrofdagi togʻli hududlarda joylashgan ekotizimlar va turlarni saqlashdir[2].
| Ritsa qoʻriqxonasi | |
 | |
| Joylashuvi | Gruziya Abxaziya Respublikasi |
| Hudud | 311 km |
| Tashkil topgan sanasi | 1930–yil |
| Sayt | apa.gov.ge/en/protected-areas/reserve |
 | |
Tarix
tahrirGruziya SSSR tarkibida boʻlgan davr — 1930-yil Ritsinskiy qoʻriqxonasini tashkil etilgan. 1991-yil Gruziya mustaqillikka erishgach, qoʻriqxona hududi kengaydi va yangi Ritsa qoʻriqxonasi tashkil etildi. Abxaziya-Gruziya mojarosi va undan keyingi urush boshlanganidan keyin[3][4] Ritsa hududi egallab olindi. Qoʻriqxona hozirda Abxaziya hukumati tomonidan boshqariladi.
Geografiya
tahrir
Ritsa qoʻriqxonasi Abxaziyaning togʻli qismida, Katta Kavkaz tizmasining janubiy qismida joylashgan boʻlib, Gega daryosidan Pshchitsa daryosigacha choʻzilgan. Qoʻriqxonaning dengiz sathidam balandligi 100–3,256 metr (328–10,682 ft) oraligʻida[1]. Qoʻriqxonaning eng katta suv manbai Ritsa koʻli. Qoʻriqxonadagi boshqa koʻllar orasida Kichik Ritsa koʻli va Moviy koʻl bor. Bu mintaqada bir nechta sharsharalar bor, ulardan eng mashhuri Gegskiy sharsharasi boʻlib, u 1980-yilda „Sherlok Xolms va doktor Uotsonning sarguzashtlari“ sovet filmida „Reyxenbax sharsharasi“ sifatida tasvirlangan[5][6][7].
Flora
tahrirEuxine-Colchic bargli oʻrmonlarining qoʻriqlanadigan hududi koʻplab doimiy yashil oʻsimliklar (Buxus colchica), shuningdek, balandligi 70 metrdan ortiq boʻlgan Nordmann archasi namunalarini oʻz ichiga oladi. Bu hududda, shuningdek , Yevropa yevi namunalari mavjud[8]. Mintaqada Lilium kesselringianum[3], Primula farinosa[9], kabi noyob endemik turlar, shuningdek, qoʻngʻiroq guli kabi keng tarqalgan turlar uchraydi.
Fauna
tahrirMintaqada eng keng uchrovchi sutemizuvchilari orasida Kaspiy qizil bugʻusi, rupikapra, kapreolus, yovvoyi choʻchqa, Kavkaz yovvoyi mushugi, tosh suvsar va Yevropa quyoni mavjud.
Bu yerda 273 dan ortiq qush turlarini topish mumkin, ulardan 71 tasi kam uchraydi. Qoʻriqxonada 100 ga yaqin qushlar uyasi, boshqalari esa sharqiy Qora dengiz yoʻli orqali bogʻ ustida uchib oʻtadi. Oltin burgut, burgut, tasqara, oddiy qoraqoʻrgʻon, katta tit, Kavkaz qorqoʻzisi, qizil peshonali serin, tillaqoʻrgʻon va somon qushi mintaqada koʻp uchraydigan turlar qatoriga kiradi.
Amfibiyalarning noyob turlari ham mavjud: Kavkaz petrushka qurbaqasi va Kavkaz qurbaqasi.
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „Ritsa in Georgia“. Protected Planet. IUCN. 2018-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-noyabr.
- ↑ „Strict Nature Reserve Info – Agency of Protected Areas of Georgia“. apa.gov.ge. Qaraldi: 2018-yil 9-noyabr.
- ↑ 3,0 3,1 Modern State of Populations of Rare Endem Lilium Kesselringianum Miscz. in Ritsinsky Relic National Park (Republic of Abkhazia)
- ↑ Ritsinsky Relic National Park
- ↑ „Gegsky waterfall description and photo – Abkhazia: Gagra“ (en). UsefulTravelArticles.com. Qaraldi: 2021-yil 28-avgust.
- ↑ Sportloto-82 (1982) – IMDb, qaraldi: 2021-08-29
- ↑ „Baker Street and beyond“ (en). Baker Street and beyond. Qaraldi: 2021-yil 29-avgust.
- ↑ Arnold Gegechkori Patterns of distribution and survival of European Yew (Taxus baccata L.) in an alpine treeline ecotone in the Greater Caucasus (Georgia) Annals of Agrarian Science Volume 16, Issue 2, June 2018., Pages 170-176
- ↑ To Biology of a Rare Species of Primula Farinosa L. in Ritsinsky Relic National Park (Abkhazia Republic)
 |
Vikiomborda Ritsa qoʻriqxonasi haqida turkum mavjud |