Rodop operatsiyasi — 1967-yil 20-27-avgustda Bolgariya hududida va Qora dengizning gʻarbiy qismida oʻtkazilgan SSSR, NRB va SRR qurolli kuchlarining qoʻshma harbiy mashgʻulotlari[1][2].

Avvalgi voqealar

tahrir

1967-yil 21-aprelda Afinada harbiy toʻntarish boʻlib oʻtdi — hokimiyatga „qora polkovniklar“ deb nomlangan (Georgios Papadopulos boshchiligidagi xunta) keskin antikommunistlar keldi.

Bolgariya Sotsialistik Xalq Respublikasi, ehtimol, yunon xuntasining militaristik va antikommunistik kayfiyatlari toʻlqinida Yunoniston tomonidan tajovuzga uchragan boʻlishi mumkin, bu esa mavjud yunon-Bolgariya chegarasini qayta koʻrib chiqishga qiziqish uygʻotdi.

Bolgariya chegaralari yaqinida harbiy-siyosiy vaziyatning murakkablashishi munosabati bilan Bolgariya hududida harbiy mashg‘ulotlar o‘tkazishga qaror qilindi[3].

Voqealarning borishi

tahrir

Mashgʻulotlar rahbari Belarus Xalq Respublikasi milliy mudofaa vaziri, armiya generali Dobri Djurov[1] boʻldi, mashgʻulotlarda Sovet, Bolgariya va Ruminiya boʻlinmalari ishtirok etdi. Mashqlarda shuningdek, Vengriya, GDR, Polsha, Chexoslovakiya delegatlari va JNA kuzatuvchilari ham ishtirok etishdi[2].

Mashgʻulotlarning maqsadi qoʻshinlar va flotlarning jangovar tayyorgarligi holatini tekshirish, ittifoqchi qoʻshinlar va flotlarning oʻzaro hamkorligini tashkil etish usullarini, jangovar harakatlarni oʻtkazish shakllari va usullarini takomillashtirishdan iborat[2].

Sovet Ittifoqi tomonidan havo-desant qoʻshinlari va dengiz piyodalari boʻlinmalari mashgʻulotlarda qatnashdilar[1]:

  • 106-gvardiya havo-desant diviziyasi[4]
  • SSSR dengiz floti Qora dengiz flotining 309-alohida dengiz bataloni
  • 48-oʻqchilar diviziyasi

Havo-desant kuchlari qoʻmondoni, armiya generali V. F. Margelov edi.

Sovet Armiyasining havo-desant boʻlinmalari ogʻir texnikasi va tankga qarshi qurollari bilan birga Rodop togʻlariga olib ketildi.

SSSR Qora dengiz flotining dengiz piyodalari, shuningdek, mavjud ogʻir texnika bilan qirgʻoqqa qoʻngandan soʻng, mashgʻulot oʻtkaziladigan joyga 300 kilometrlik yurish qildi.

Toʻgʻridan-toʻgʻri mashgʻulotlar paytida „dushman“ ning tank hujumi jonli oʻq bilan qaytarildi.

1967-yil 26-27-avgust kunlari mashgʻulotlar ishtirokchilari Shipka mudofaasining 90 yilligi munosabati bilan Stoletov choʻqqisida oʻtkazilgan bayram tadbirlarida qatnashdilar[5][1].

1967-yil 27-avgustda Plovdivda mashgʻulotlarda qatnashgan qoʻshinlarning harbiy koʻrigidan oʻtkazildi[1][2].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Sovmestnoe uchenie // „Krasnaya zvezda“, № 202 (13337) ot 29 avgusta 1967. str.1
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Rodopi-67 // Sovetskaya voennaya ensiklopediya (v 8 tt.) / pod red. N. V. Ogarkova. tom 7. M.: Voenizdat, 1979. str.138
  3. general-polkovnik S. Trinskiy. Bolgarskoy Narodnoy Armii — 25 let // „Voenniy vestnik“, № 8, 1969. str.11-16
  4. „106-я гвардейская воздушно-десантная краснознаменная ордена Кутузова II степени дивизия“. Журнал «Братишка». 2007-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-dekabr.
  5. Na torjestva v Bolgariyu // „Krasnaya zvezda“, № 200 (13335) ot 26 avgusta 1967. str.1

Adabiyotlar

tahrir
  • Boevoe sodrujestvo bratskix narodov i armiy. / pod obщ. red. I. I. Yakubovskogo. M., Voenizdat, 1975. str.153-154

Havolalar

tahrir