Ruanda davlat madhiyasi
„Rwanda Nziza“ (Kinyarwanda: [ɾɡwɑː.ndɑ nzǐː.zɑ], „Goʻzal Ruanda“) 2002-yil 1-yanvardan beri Ruandaning milliy madhiyasi hisoblanadi. U 1962-yildan beri davlat madhiyasi boʻlgan „Rwanda Rwaku“ning oʻrnini egalladi.[1]
Ruanda davlat madhiyasi | |
Soʻz muallif(lar)i | Faustin Murigo, 1990-yillar |
---|---|
Bastakor | Jean-Bosco Hashakaimana |
Qabul qilindi | 2002-yil 1-yanvar |
Tarix
tahrir1962-yilda Belgiyadan mustaqillikka erishgan Ruandaning asl madhiyasi „Rwanda Rwaku“ („Bizning Ruanda“) deb nomlangan. Mustaqillikka Ruanda inqilobidan keyin yuqori keskinlik davrida erishildi. Ozchilik tutsi guruhining asrlar davomida hukmronligi atigi uch yil ichida agʻdarildi, koʻpchilik hutular kuchli qoʻzgʻoloni natijasida hokimiyatni qoʻlga kiritdi va buning natijasida 100 000 dan ortiq kishi qoʻshni davlatlardan boshpana izlashga majbur boʻldi. Grégoire Kayibanda va Juvénal Habyarimana prezidentlik qilgan keyingi oʻttiz yil zoʻravonlik davrlarining davom etishi bilan kechdi.[2] 1990-yillarda Paul Kagame preziden boʻlishi bilan fuqarolik urushi nihoyasiga yetdi. Prezident Habyarimananing oʻldirilishi va 1994-yilgi Ruanda genotsidi qonli voqealarga sabab boʻldi, unda 500 000 dan 1 000 000 gacha tutsi xalqi halok boʻldi va siyosiy jihatdan moʻtadil xutular muvaqqat hukumat buyrugʻi bu ishni amalga oshirdi.
1994-yil iyulida Kagamening armiyasi mamlakat ustidan nazorat oʻrnatgach, genotsid tugatildi. Birlik hukumati mamlakat ustidan nazoratni oʻz qoʻliga olgach, „kelishuv“ davri boshlandi. Kagame shu paytdan boshlab de-fakto yetakchi edi va 2000-yilda prezidentlik lavozimini egalladi.[3] Ushbu saʼy-harakatlarning bir qismi sifatida va goʻyoki mamlakatning zoʻravon oʻtmishidan tanaffus qilish uchun hukumat mamlakat ramzlarini, jumladan bayroq, gerb va davlat madhiyasini tubdan qayta koʻrib chiqishni qabul qildi.[4] Biroq, oʻsha paytda baʼzi Ruandaliklar aytilgan fikrga shubha bildirishgan va bularning barchasini hukmron Ruanda vatanparvarlik frontining belgilangan davlat ramzlarini oʻzgartirish orqali oʻz siyosiy hokimiyatini taʼminlashga urinishi sifatida qarashgan.[5]
Yangi davlat madhiyasining matni va musiqasini buyurtma qilish uchun hukumat milliy tanlov uyushtirdi. Karubanda qamoqxonasidagi Faustin Murigo tomonidan yozilgan soʻz va Ruanda armiyasi cholgʻu orkestrining aʼzosi kapitan Jean-Bosco Hashakaimana ohangi bilan „Rwanda Nziza“ gʻolib deb topildi. „Rwanda Nziza“ 2002-yil 1-yanvarda Ruandaning rasmiy madhiyasiga aylandi.
Matn
tahrirKinyarvanda matni[6] | IPA transkripsiyasi |
---|---|
I |
1 |
Suaxili tili | Fransuzcha matn | Inglizcha tarjima |
---|---|---|
I |
I |
I |
Manbalar
tahrir- ↑ afrol News.. „Rwanda gets new flag, national anthem and coat of arms“ (2-yanvar 2002-yil). Qaraldi: 11-mart 2011-yil.
- ↑ Henley, Jon. „Scar tissue“. The Guardian (31-oktabr 2007-yil). Qaraldi: 13-noyabr 2015-yil.
- ↑ BBC News.. „Rwanda's Kagame sworn in“ (22-aprel 2000-yil). Qaraldi: 8-fevral 2013-yil.
- ↑ BBC News.. „Rwanda unveils new flag and anthem“ (31-dekabr 2001-yil). Qaraldi: 19-oktabr 2016-yil.
- ↑ Burnet, Jennie E.. Genocide Lives in Us: Women, Memory, and Silence in Rwanda, 19-noyabr 2012-yil. ISBN 9780299286439. Qaraldi: 7-may 2022-yil.
- ↑ „National Symbols“. Government of the Republic of Rwanda. 2011-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 26-fevral.