Ruj effekti

Pomada effekti iqtisodiy inqirozga duch kelganda isteʼmolchilar arzonroq hashamatli tovarlarni sotib olishga koʻproq tayyor boʻladi degan nazariyadir. Qimmat moʻynali kiyimlarni sotib olish oʻrniga, masalan, odamlar qimmat lab boʻyogʻini sotib olishadi. Asosiy taxmin shundaki, isteʼmolchilar inqiroz boʻlsa ham hashamatli tovarlarni sotib olishadi. Iqtisodiyotga isteʼmolchilar ishonchi pasayganda, isteʼmolchilar oʻzlarining mavjud mablagʻlariga kamroq taʼsir qiladigan tovarlarni sotib olishadi. Kosmetika bozoridan tashqarida isteʼmolchilarni qimmat pivo yoki kichikroq, arzonroq gadjetlar vasvasaga solishi mumkin.

Amerika Qoʻshma Shtatlarida 11- sentabr voqealaridan keyin lab boʻyogʻi sotuvi ikki barobarga oshgani haqida mish-mishlar tarqaldi; ammo, boshqa manbalar bu ortiqcha gap ekanligini aytishadi. 2008-yil 1-mayda chop etilgan New York Times maqolasida Leonard Lauder oʻz kompaniyasining lab boʻyogʻi savdosi teraktlardan soʻng oʻsganini taʼkidlagan, u ikki baravar koʻpayganini daʼvo qilmaganini aytgan. Juliet Shor oʻzining „The Over Spent American“ kitobida isteʼmolchining omma oldida ishlatiladigan qimmatroq, obroʻliroq lab boʻyogʻini, xususan, Chanelni, hammomning maxfiyligida foydalaniladigan arzonroq, obroʻsiz brendlarni sotib olishi haqida gapiradi.

The Economist 2009-yilda lab bo‘yog‘i effektini statistik tahlil bilan sinab ko‘rib, „lab bo‘yog‘i sotuvi bo‘yicha ishonchli tarixiy shaxslarni topish qiyin va ko‘pchilik lab bo‘yog‘iga ishonuvchilar kattaroq hodisaning dalili sifatida faqat alohida, anekdot misollarini ko‘rsatishi mumkin“, deb taʼkidlagan. Kline & Company, bozor tadqiqotlari guruhi tomonidan toʻplangan maʼlumotlar shuni koʻrsatadiki, lab boʻyogʻi savdosi baʼzan iqtisodiy tanglik paytlarida koʻpayadi, ammo farovonlik davrida ham oʻsib borishi maʼlum. Boshqacha qilib aytganda, aniq bogʻliqlik yoʻq.