Vikipediya

SPG-9

SPG-9 „Nayza“ (GRAU indeksi — 6G6) — Sovet davridagi tankga qarshi stanokli granatamyot quroli (qaytariluvchi qurol). Qoʻshinlar orasida „etik“ nomidagi jargonga ega. SPG-9 „Nayza“ granatamyot 1963-yilda foydalanishga topshirilgan. Keyinchalik, piyodalarga qarshi parchalanadigan granatamyot ishlab chiqildi.

SPG-9
Xizmat tarixi
Ishlatilgan yillari 1963 — hozirgacha
Ishlab chiqarilish tarixi
Konstruktor V.I Silin, А. Т. Аlekseyev
Tavsifi
Ogʻirligi SPG-9 - 47,5
SPG-9D - 62
SPG-9М - 50,5
SPG-9DM - 64,5
Uzunligi 2110
Stvol uzunligi 1850
Eni 1055
Balandligi 820
Ekipaj (hisob), odam 4
Kalibr 73
Balandlik burchagi +7° PG-9V, +25° OG-9V /-3°
Burilish burchagi +-15°
Oʻt ochish tezligi,
oʻt och./daq.		 6
Snaryadning
boshlangʻich tezligi, m/s		 435 в начале, до 700 после разгона (ПГ-9); 316 (ОГ-9)
Moʻljalga olish uzoqligi, m 800
Maksimal
uzoqligi, m		 1300, parchalanuvchi granata bilan alohida nishonga olish — 4500
Oʻqdori taminoti qo'lda yuklash
Moʻljal Optik PGO-9; tungi PGN-9 infraqizil nurli

Grenatamyot 1962-yilda dala sinovlaridan muvaffaqiyatli oʻtgan Sovet oʻrnatilgan tankga qarshi granatalarning ikkinchi avlod vakili. Qoʻlda tutilgan tankga qarshi granata otish moslamalari singari, SPG-9 ham granata barreldagi boshlangʻich kukun zaryadidan gazlar bosimi ostida dastlabki tezlikni oladigan va keyin reaktiv dvigateli orqali tezligini maksimal darajaga oshiradigan tizimga ega.


Granatamyotning vazifasi, jangovar xususiyati va umumiy tuzilishi

Stanokka oʻrnatilgan, takomillashtirilgan SPG-9 granatamyoti motooʻqchi va parashyut — desantchi boʻlinmalarning kuchli oʻt ochish vositasi hisoblanadi. Granatamyot, dushman tanklari, oʻzi yurar artileriya qurilmalari va boshqa zirxli obyektlarini, shuningdek, jonli kuchi va oʻt ochish vositalarini yakson qilish uchun moʻjallangan. Parashyut — desantchi boʻlinmalari uchun SPG-9M  granatamyotiga yechiladigan maxsus gʻildirakli arava berilib, ushbu granatomet SPG-9M  deb nomlanadi. SPG-9M  tungi moʻjalga olish moslamasi bilan birgalikda qoʻllaniladigan granatomyotlar SPG-9MN va SPG-9MN deb ataladi. Granatamyotdan kumulyativ va parchalanuvchi granatalar otiladi. Granatamyotdan zirxli nishonlarga qarata kumilyativ granatali PG-9V aktiv reaktiv oʻq, jonli kuchi va oʻt ochish vositalariga qarata esa, parchalanuvchi granatali aktiv OG-9V oʻq otiladi. Bundan tashqari kumulyativ granata, dushmanga temir beton, gʻishtli va sinchli inshootlari ortidagi jonli kuch va oʻt ochish vositalarini yakson qilish uchun qoʻllanishi  mumkin. Granatamyotdan kumulyativ granata bilan nishonlarga qarata toʻgʻridan toʻgʻri yoʻnalishda oʻt ochish samarali hisoblanadi.

Granatamyotga quyidagi tarkib xizmat koʻrsatadi: granatamet komandiri, moʻjallovchi, oʻqlovchi va oʻq dori tashuvchi.

SMG-9X xsusiyatlari

tahrir
  • Kalibr 73 mm;
  • Toʻgʻridan — toʻgʻri otish uzoqligi 2m baland boʻlgan nishonga:

-  PG-9V granatasi bilan 800 m;

-  OG-9V granatasi bilan  345 m;

  • Moʻljalga olib otish masofasi 1300 m;
  • Parchalanuvchi granata bilan uzoq masofalarga moʻjallanish boʻyicha oʻt ochish masofasi  4500 m;
  • Granataning boshlangʻich uchish tezligi: m/s

-PG 435

-OG  316

  • Granataning maksimal tezligi, m/s  700;
  • Jangovar otish tezligi, daq/gran  6;
  • Koʻtarilish burchagi:

-  PG-9V granatasi bilan otganda + 70;

-  OG-9V granatasi bilan otganda  +250;

  • Maksimal ogʻish burchagi  −30;
  • Gorizontal otish burchagi  ±150;
  • Granatomyoning uzunligi 2110 mm;
  • Granatametning jangovar xolatda eni 1055 mm 13  stvol gorizantal holatda turganda granatamyot balandligi 820 mm;
  • Granata uzunligi:

-  PG-9V 1115 mm;

-  OG-9V  1062 mm;

  • Safar holatdan jangovar holatga oʻtkazish vaqti, daqiqa  25-35
  • Jangovar holatdan safar holatiga oʻtkazish vaqti, daqiqa  25-35
  • SPG-9M granatametining optik moʻljalga olish moslamasi bilan ogʻirligi, kg 50,5 (+4 %)
  • SPG-9M granatamyotining optik moʻljalga olish moslamasi va gʻildirakli aravasi bilan ogʻirligi, kg 64,5 (+4 %)
  • Gʻildirakli arava ogʻirligi, 14 kg
  • Oʻq — dori ogʻirligi:

-  PG-9V 4,4 kg

-  OG-9V  5,5 kg

  • Granata ogʻirligi:

-  PG-9V 2,6 kg

-  OG-9V  3,6 kg

  • Oʻq-dori bilan sumka ogʻirligi:

PG-9V 16,4 kg

OG-9V  19,7 kg

Granatamyot silligʻ stvolli, dinamoreaktivli qurol hisoblanadi. Granatamyotdan oʻq uzilganda, porox zaryadi yonishi natijasida hosil boʻlgan gazlar, granatani stvoldan uloqtiradi, porox gazlarining bir qismi esa soplo (tub) qismidan chiqib ketadi.

Granatamet quyidagi asosiy qism va mexanizmlari

-  Stvol zatvor bilan;

-  Elektr otish mexanizmi;

-  Moʻljalga olish moslamalari (PGOK-9 optik moʻljalga olish moslamasi, PGN-9 tungi moʻljalga olish moslamasi, mexanik moʻljalga olish moslamasi);

-  Dastgox;

-  Gʻildirakli arava (SPG-9DM granatametida)

Modifikatsiyasi

tahrir
  • desant granatasi SPG-9D (GRAU indeksi — 6G7);
  • modernizatsiya qilingan SPG-9M granata otish moslamasi (GRAU indeksi — 6G13);
  • modernizatsiya qilingan qoʻnish granatasi SPG-9DM (GRAU indeksi — 6G14);
  • PGN-9 tungi koʻrinishi bilan oʻzgartirishlar (GRAU indeksi — 1PN52) — SPG-9N, SPG-9DN, SPG-9MN va SPG-9DMN.

Shuningdek, SPG-9M bazasida BMP-1 piyoda jangovar transport vositasining qurol-yarogʻ majmuasiga kiritilgan 73 mm silliq 2A28 „Grom“ quroli yaratildi.

Foydalanayotgan o'q-dorilar

tahrir
  • PG −9 tankga qarshi granatasi bilan PG-9V (GRAU indeksi — 7P3),
  • OG-9V (GRAU indeksi — 7P4) OG-9 parchalanuvchi granatasi bilan oʻqqa tutildi,
  • OG-9VM (GRAU indeksi — 7P4M) parchalanuvchi granata OG-9M bilan oʻqqa tutildi.
  • OG-9VM1 (GRAU indeksi — 7P4M1) OG-9M1 parchalanuvchi granatasi bilan otilgan,
  • PG −9S tankga qarshi granatasi bilan PG-9VS otishmasi (GRAU indeksi — 7P14),
  • PG-9S1 tankga qarshi granata bilan PG-9VS1 oʻq uzildi (GRAU indeksi — 7P20).
 
„Qoya“ pulemyoti va SPG-9M
 
Toʻgʻridan-toʻgʻri olovga qaratilgan

Foydalangan davlatlar

tahrir
  •   Kurdiston Turkiyadagi turk armiyasiga qarshi SPG-9 dan foydalanadi[5]
  •   Sovet Ittifoqi
  • Andoza:Country data Afg'oniston: 2002 yil avgust oyida Bo'lg'oriston afg'on armiyasiga 12 ta SPG-9 granatalarini sovg'a qildi[6]
  •   Bolgariya: 1966 yilda SPG-9 (SPG-9) ishlab chiqarila boshlandi, keyinchalik SPG-9DNM modifikatsiyasi ishlab chiqildi.
  •   Mali — 2012 yilda Bo'lg'oristondan 15 ta SPG-9 yetkazib berildi, ulardan 9 tasi 4x4 Kia KM450 pikaplariga o'rnatildi, 2018 yildan keyin ular jangovar tayyor emas deb hisoblanadi.

Manbalar

tahrir
  1. ↑ The Military Balance 2017, p.212, p.218
  2. ↑ The Military Balance 2017, p.208
  3. ↑ The Military Balance 2017, p.209
  4. ↑ "Nayavnі u ZS Ukraїni pіxotnі protitankovі zasobi buli rozroblenі ta priynyatі na ozbroєnnya zdebіlshogo щe za chasіv SRSR. Napriklad, stankoviy protitankoviy granatomet SPG-9M „Kopyo“ buv priynyatiy na ozbroєnnya щe radyanskogo vіyska 1963 roku"
    Yefektivnі „stvoli“ proti vorojoї bronі і ne lishe, abo Pro deyakі osoblivostі zastosuvannya protitankovoї zbroї u suchasnix umovax ATO // gazeta „Narodna armіya“ vіd 23 chervnya 2016
  5. ↑ „Kato Dağı'nda çok sayıda mühimat ele geçirildi“. 30-may 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-may 2017-yil.
  6. ↑ Bolgariya podarila Afganistanu sovetskoe orujieAndoza:Недоступная ссылка. РБК, 21-avgusta 2002.

Havolalar

tahrir 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=SPG-9&oldid=5189295" dan olindi