Sankt-Peterburg-Tula yer banki (ruscha: Санкт-Петербургско-Тульский поземельный банк) — Rossiya imperiyasining yirik aksiyadorlik ipoteka banki. Bosh ofisi Sankt-Peterburg shahrida joylashgan.

Sankt-Peterburg-Tula yer banki
Санкт-Петербургско-Тульский поземельный банк
Asosiy maʼlumotlar
Turi aksiyadorlar jamiyati
Faoliyati ipoteka banki
Asos solingan 1872-yil
Rahbariyat N. N. Kryukov, L. V. Yakovlev, N. F. Bunakov, D. D. Obolenskiy, P. A. Myasoyedov

Tarixi

tahrir

Sankt-Peterburg-Tula yer banki 1872-yilda Tula, Ryazan, Kaluja, Sankt-Peterburg, Moskva, Smolensk, Tver, Novgorod, Pskov, Olenetsk, Vilna, Grodnensk, Kovensk guberniyalari, Riga va Yurva shaharlarida yer va koʻchmas mulk garovga qoʻyish evaziga ssudalar berish maqsadida yer egalari N. N. Kryukov, L. V. Yakovlev, N. F. Bunakov, D. D. Obolenskiy, P. A. Myasoedov va boshqalar tomonidan tashkil etilgan[1]. Dastlab nomi „Faol“ (ruscha: Деятель) boʻlgan bank Tula yer banki 1873-yil 27-maydagi aksiyadorlar umumiy yigʻilishi qaroriga binoan Sankt-Peterburg-Tula yer banki deb oʻzgartirildi[2].

Sankt-Peterburg-Tula yer banki Xarkov, Poltava, Sankt-Peterburg-Tula, Moskva, Nijegorod-Samara, Kiyev, Vilna, Yaroslav-Kostroma va Don banklari bilan bir qatorda 1861-yil 19-fevralda imperator Aleksandr IIning Oliy manifestni imzolashi (krepostnoylik huquqini bekor qilish toʻgʻrisida)[3] natijasida 1871—1873-yillarda oʻz faoliyatini boshlagan oʻnta yer bankidan biri. Ushbu moliya institutlarining ustav kapitali 1898-yil 1-iyulga qadar 51 716 520 rublni tashkil qilgan[4].

1902-yilda shahar koʻchmas mulk operatsiyalari umumiy kreditlarning uchdan bir qismini chekladi. 1914-yilga kelib aksiyadorlik yer banklari yer uchun 897 000 000 rubl, shahar koʻchmas mulki uchun 388,8 million rubl miqdorida uzoq muddatli kreditlar berdi. Ularning asosiy kapitali 90,3 million rublga yetdi, banklar 1 249,2 million rubllik ipoteka qogʻozlarini chiqardilar[5].

 
Sankt-Peterburg-Tula yer banki egasining 200 rubl nominalidagi aksiyasi, Sankt-Peterburg. 1905-yil[6]

Bank uzoq muddatli (66 yil 2 oygacha — yer bilan taʼminlangan va 38 yil 4 oygacha — shahar koʻchmas mulki bilan taʼminlangan) va qisqa muddatli (3 yilgacha) kreditlash faoliyati bilan dastlab Peterburg, Moskva, Smolensk, Tver, Pskov, Olensk guberniyalarida, 1886-yildan Vilna, Kovensk, Grodnensk guberniyalarida, 1900-yildan boshlab Kurlandiya, Liftlandiya, Estlandiya guberniyalarida ham shugʻullangan. Kompaniyaning asosiy kapitali 8 million rublgacha oʻsdi. 1914-yil 14-avgustda imperiya poytaxti nomi oʻzgartirilishi munosabati bilan bank Petrograd-Tula deb atala boshlandi.

1885-yildan oktyabr inqilobiga qadar bankning bosh ofisi I. F. Aleksandrovskiyning sobiq turar-joy binosida, Nevskiy prospekti, 63-bino manzilida joylashgan boʻlib, buning uchun muhandis A. A. Bertels binoning ichki qismiga oʻzgartirishlar kiritdi[7].

Sankt-Peterburg-Tula yer banki 1918-yil 24-dekabrdagi Xalq Komissarlari Kengashining xususiy yer banklarini tugatish toʻgʻrisidagi farmoni asosida oʻz faoliyatini toʻxtatdi.

Manbalar

tahrir