Sarvat Midxatovich Begbudiy[1] (1945-yil 5-iyunda Toshkentda tug‘ilgan) — sovet va rus sirk artisti, ot murabbiyi, chavandoz, o‘qituvchi, rejissyor, RSFSR xalq artisti.

Sarvat Begbudiy
Tugʻilgandagi ismi Sarvat Midxatovich Begbudiy
Tugʻilgan sanasi 1945-yil 5-iyun (77 yosh)
Tugʻilgan joyi Toshkent, Oʻzbekiston SSR, SSSR
Fuqaroligi  SSSR  Rossiya
Kasbi sirk artisti, hayvonlarni o‘rgatuvchi, chavandoz, o‘qituvchi, rejissyor
Faoliyat yillari 1954-1993-yillar
Teatr Tsvetnoy bulvaridagi Moskva Nikulin sirki Durov nomidagi hayvonlar teatri
Mukofotlari
Sayt Durov boboning burchagi

Biografiyasi

tahrir

Sarvat Midxatovich Begbudiy 1945-yil 5-iyun kuni Toshkentda mashhur sirk oilasida tug‘ilgan. Uning onasi Lola Xo‘jayeva mashhur sirk chavandozi, otasi esa taniqli pedagog va dramaturg bo‘lgan. Ko‘plab oila aʼzolari sirk bilan shug‘ullanishgan. Begbudiy to‘qqiz yoshga to‘lganda, onasi mashhur sirk arbobi Yuriy Vladimirovich Durovga qayta turmushga chiqdi. Bolalikdan murabbiylik qilgan. 17 yoshida Durov unga savsar va toylarni mustaqil ravishda tayyorlashni ishonib topshirdi.

Ko‘plab hayvonlar bilan ishlagan: fillar, oq yo‘lbarslar, karkidonlar, jirafalar, ponilar, zebralar, lekin sirkdagi faoliyatining ko‘p qismini otlar bilan bog‘lagan. Jonglyor bo‘lgan. „Tsvetnoy bulvar“dagi Nikulin sirkida chiqish qildi.

Kanada, AQSH, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Germaniya, Gollandiya, Yugoslaviya va Belgiyada chiqish qilgan. Uning rafiqasi, hayvonlarni ovrgatuvchi — Svetlana Begbudiy bilan ishlaydi.

2006-yildan buyon Durov bobosi teatrida xizmat qiladi. 2007-yilda singlisi Natalya Yuryevna Durova vafotidan keyin „Durov burchagi“ning yetakchi rassomi va murabbiyi bo‘lgan.

2020-yil 28-iyul kuni Buyuk Moskva davlat sirkining „Yulduzlar xiyobonidagi“ foyesida Sarvat Begbudiyning nominal „yulduzi“ ochildi[2].

Oilasi

tahrir

Onasi — sirk artisti Lola Muxamedovna Xoʻjayeva (1923-yil), sirk artisti, chavandoz, kinolog, O‘zbekiston SSR xalq artisti (1950-yil).
O‘gay otasi — sirk arbobi Yuriy Vladimirovich Durov (1910—1971-yillar), SSSR xalq artisti.
Birinchi rafiqasi — Olga Nikolayevna Denisova (1946-yil 26-aprel — 2022-yil 8-fevral), akrobat, oq yo‘lbarslar va otlar murabbiyi, Rossiyada xizmat ko‘rsatgan artist[3].
Ikkinchi xotini — Svetlana Begbudi (qizlik familiyasi: Travnikova; 1956-yilda tugʻilgan), sirk artisti, ot o‘rgatuvchisi.

Mukofot va unvonlari

tahrir
  • Tojikiston SSR xizmat ko‘rsatgan artist (14.02.1980)[4]
  • RSFSR xalq artisti (13.04.1988).
  • "Shon-sharaf" ordeni (17.12.1994) — Rossiya davlatchiligini rivojlantirish, mehnat, fan, madaniyat, sanʼatdagi yutuqlar, xalqlar o‘rtasidagi do‘stlik va hamkorlikni mustahkamlash bilan bog‘liq xalqqa xizmatlari uchun[5].
  • Rossiya Federatsiyasi Madaniyat va ommaviy kommunikatsiyalar vaziriga minnatdorchilik (06.01.2005) — mahalliy sirk sanʼatini rivojlantirishga qo‘shgan katta shaxsiy hissasi va yubiley munosabati bilan[6].
  • Monte-Karlodagi xalqaro tanlov laureati.
  • Lenin komsomol mukofoti laureati (1981-yil).

Teatrdagi ishlari

tahrir
 
Sarvat Begbudiyning Jonglyor tayoqchasi, Qozon sirki.

Durov burchagi

tahrir
  • "Bir asrga teng yo‘l " („Doroga — dlinoyu v vek“)
  • „Menga ertakni tuhfa eting“ („Podarite mne skazku“)
  • „Billur tufli tarixi“ („Istoriya xrustalnoy tufelki“)
  • „Qirolichaning qaysarligi“ („Kapriz korolevi“)
  • „G‘ayrioddiy sayohat“ („Neobiknovennoe puteshestvie“)
  • „Qor malikasi izidan“ („Po sledam Snejnoy Korolevi“)
  • „Qorbobo qanday yo‘qolib qolgan“ („Kak Santa zabludilsya“)
  • „Yemelyaning baxtli kuni“ („Schastliviy den Yemeli“)

Manbalar

tahrir
  1. V ryade istochnikov upominaetsya pod imenem Vyacheslav Mixaylovich
  2. „ТАСС: Звезду в честь артиста Сарвата Бегбуди открыли в Большом Московском цирке“ (en). Большой Московский цирк. 2021-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-yanvar.
  3. „Энциклопедия циркового и эстрадного искусства. Денисова О.Н.“ (ru). www.ruscircus.ru. В мире цирка и эстрады. 2022-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-fevral.
  4. Tsirk. Malenkaya ensiklopediya. — 2-e izd., pererab. i dop. Sost A. Ya. Shneer, R. Ye. Slavskiy, Gl. red. Yu. A. Dmitriev — M.: „Sovetskaya ensiklopediya“, 1979. — 448 s, il., 20 l. il.
  5. „Указ Президента Российской Федерации от 17 декабря 1994 года № 2197 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»“. 2019-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  6. „Об объявлении благодарности Министра культуры и массовых коммуникаций Российской Федерации“. 2022-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-avgust.

Havolalar

tahrir