Saudiya Arabistoni — Fransiya munosabatlari
Saudiya — Fransiya munosabatlari Saudiya Arabistoni va Fransiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir. Ular 1926-yilda oʻrnatildi. Saudiya Arabistoni hozirda Eronning yadroviy dasturi yoki Bashar al-Assadning Suriyadagi hokimiyatdan ketishi[1] kabi koʻplab mavzularda kuchli iqtisodiy, harbiy va siyosiy muvofiqlashtirishga ega boʻlgan Fransiyaning ittifoqchisi hisoblanadi. Ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar global strategik sheriklik deb ataladi[2]. Fransiyaning Ar- Riyodda elchixonasi va Jiddada bosh konsulligi bor[3]. Saudiya Arabistoni Parijda elchixonasiga ega hisoblanadi[2][4]. Har ikki davlat G20 aʼzosi.
 | |
 Fransiya |
 Saudiya Arabistoni |
Tarixi
tahrirFransiya 1839-yilda Jiddada hozirgi Saudiya Arabistonida birinchi konsulligini ochdi[5]. Ikkinchi jahon urushi davrida ikkala davlat ham Axis mamlakatlari bilan urushda edi. Keyin Saudiya Arabistoni ittifoqchilarga neft yetkazib berdi. Jahon urushi tugaganidan beri saudiyaliklar kommunizmga qarshi kurashda NATO ittifoqchilari boʻlib kelgan. 1967-yilda Saudiya Arabistoni qiroli Faysal va Prezident Sharl de Gollning shaxsiy uchrashuvi boʻlib oʻtdi, ikki tomonlama munosabatlar eng yuqori darajadagi shaxsiy aloqalar orqali rivojlandi. Fransiya Saudiya Arabistoni bilan birgalikda Quvaytni Iroq agressiyasidan himoya qilish uchun AQSh boshchiligidagi harbiy koalitsiyada ishtirok etgan.
2016-yilda Fransiya hutiylarning Makkaga ballistik raketa hujumini qoraladi[6].
Davlat tashriflari
tahrirFransiya prezidenti Fransua Olland 2015-yilning may oyida Saudiya Arabistoniga rasmiy tashrif bilan qirol Salmon, valiahd shahzoda Muhammad bin Nayif va valiahd shahzoda o‘rinbosari Muhammad bin Salmon tomonidan qabul qilingan edi. Avvalroq, o‘sha yilning mart oyida Saudiya Arabistoni valiahd shahzodasi va bir qator vazirlar ham rasmiy tashrif bilan Fransiyada bo‘lib, Muhammad ibn Naif Faxriy legion ordeni bilan taqdirlangan edi.
2016-yil 6-mart kuni valiahd shahzoda Muhammad bin Naifning Parijga rasmiy tashrifi yakunlari bo‘yicha Saudiya Arabistoni va Fransiya o‘rtasida qo‘shma kommyunike imzolandi.
2016-yilning may oyida Saudiya Arabistoni delegatsiyasi Parijdagi Fransiya Tashqi ishlar vazirligida Fransiya tashqi ishlar vaziri Jan-Mark Hero[7] bilan uchrashdi.
Iqtisodiy munosabatlar
tahrirArab manbalariga ko‘ra, ikki davlat o‘rtasida tuzilgan iqtisodiy shartnomalar kelajakda Saudiya Arabistoni Fransiya ittifoqining yanada mustahkamlanishiga xizmat qiladi[8] .
Saudiya Arabistoni va Fransiya o‘rtasidagi savdo-sotiqni kengaytirish maqsadida Saudiya-Fransiya biznes imkoniyatlari forumi deb nomlanuvchi forum tashkil etildi. Ilk forumlar 2013-yil aprel oyida Parijda muvaffaqiyatli o‘tkazildi Saudiya Arabistoni va Fransiya vazirliklari hamda Saudiya-Fransiya ishbilarmonlar kengashi tomonidan tashkil etildi[9]. Ikkinchi uchrashuv 2015-yilning 12-13 oktabr kunlari Ar-Riyoddagi Ritz-Carlton mehmonxonasida Fransiyaning Airbus va Legrand kabi yirik korporatsiyalari ishtirokida bo‘lib o‘tdi.
Harbiy hamkorlik
tahrirFransiya Saudiya Arabistonida AQSh va Buyuk Britaniyadan keyin eng yirik qurol sotuvchi hisoblanadi. 2015-yil 24 iyunda Saudiya Arabistoni va Fransiya 12 milliard dollarlik shartnomalar tuzishga kelishib oldi. Fransiya tashqi ishlar vaziri Loran Fabiusning aytishicha, o‘nta shartnoma 500 million dollarlik 23 ta Airbus H145 vertolyotlarini sotishni o‘z ichiga oladi. Saudiya Arabistoni Mudofaa vazirligi DCNS[8] tomonidan qurilgan fransuz dengiz patrul katerlari uchun shartnoma narxini ham muhokama qilmoqda. Fransiya Saudiya Arabistoni bilan 30 ta patrul kateri uchun shartnoma tuzdi[10].
Manbalar
tahrir- ↑ Bahout, Joseph „French Relations with Saudi Arabia“. 2020-yil 19-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ 2,0 2,1 „France and Saudi Arabia enjoy close and confident relationship“ (13 июля 2016). 2017-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ „Ambassade de France en Arabie Saoudite“. 2017-yil 8-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ „France“. 2018-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ „France and Saudi Arabia enjoy close and confident relationship | Arab News“. 2017-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ „تصريح الناطق باسم وزارة الشؤون الخارجية والتنمية الدولية الفرنسي“. 2017-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.
- ↑ „Majlis Ash-Shura - Shura Council delegation Concludes Visit to France“. 2017-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 ноября 2018.
- ↑ 8,0 8,1 „Saudi Arabia and France ink 92bln deal - Al Arabiya English“. 2020-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "english.alarabiya.net" defined multiple times with different content - ↑ الفرنسي, البنك السعودي „BSF sponsors the 2nd Saudi-French Business Opportunities Forum - Banque Saudi Fransi“. 2016-yil 27-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23 ноября 2018.
- ↑ „France and Saudi Arabia sign contracts worth 10 billion euros“ (13 октября 2015). 2019-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-noyabr.