Sayyd Alma Kalay jangi Amerika Qoʻshma Shtatlarining Afgʻonistonga bostirib kirishi paytida (2001-yilning 4-dekabr kuni) Afgʻonistonning Sayyd Alma Kalay shahrining Argʻandab daryosi yaqinida boʻlib oʻtgan jangdir. Tolibon Qoʻshma Shtatlar va uning afgʻon ittifoqchilari tomonidan magʻlub boʻlib, Qandahorning qulashi uchun zamin yaratdi. Sayyd Alma Kalay jangida Tolibon jangarilari va Afgʻoniston Islom davlati hamda AQShning ittifoqchi qoʻshinlari birgalikda ishtirok etdi.

Sayyd Alma Kalay jangi
Afg'oniston urushining bir qismi 2001-2021-yillar
Sanalar 2001-yil 4-dekabr
Urush yeri Sayyd Alma Kalay, Arg'andab daryosi, Afg'oniston
Raqiblar
Afg'oniston Islom davlati
Qoʻshma Shtatlar AQSH
Afgʻoniston Afgʻoniston islom amirligi (1996-2001)
Qoʻmondonlar
Afgʻoniston Hamid Karzoy
Qoʻshma Shtatlar Jason Amerine
nomaʼlum
Kuchlar
300

Jang tahrir

2001-yil 3-dekabrda Shavali-Kovt janglardan so‘ng, afg‘onlar Tolibon nazorati ostidagi Sayyd Alma Kalay shahriga qaragan tizma cho‘qqisiga chiqqanlarida, toliblar tomonidan pulemyotdan nishonga olishdi va o‘q uzishdi. Afgʻonlar chekinishni boshladilar, shuning uchun kuchli yongʻinga duchor boʻlishiga qaramay, kapitan Jeyson Amerin va uning odamlari oldinga chiqib, dushmanga qarata oʻq uzdilar[1]. Havo jangovar boshqaruvchisi Alan Yoshida tog‘ tog‘ yuqorisida joylashdi va havo hujumlarini boshqarib, Tolibonning uchta pozitsiyasini yo‘q qildi[2]. Jang 4-dekabrda yana davom etdi va Amerin jamoasi nihoyat Tolibonni quvib chiqarib, shahar va koʻprikni nazoratga oldi, Hamid Karzayning odamlari esa tizmani ushlab nazorat qilib turishdi. Jang yengillashgani sababli, armiyaning Uchinchi batalon shtab-kvartirasi rahbarlari vertolyotda Amerina va uning odamlariga dam berish uchun javob berdilar. Bir necha hafta ichida birinchi marta ular Amerikadagi uyidan parvarish paketlari va xatlarni olishdi. Shundan keyin Tolibon Qandahor viloyatida ularni rasman taslim qilishni rejalashtirgan. Chunki Qandahor Tolibon harakati paydo boʻlgan va uning kuch bazasi joylashgan hudud boʻlgan, shuning uchun ittifoq tomonidan Qandahorni qoʻlga kiritish qiyin boʻladi deb taxmin qilingan.

Manbalar tahrir

  1. Charles H. Briscoe. Weapon of Choice: ARSOF in Afghanistan. U.S. Government Printing Office, June 2006 — 175–6 bet. ISBN 978-0-16-072958-4. 
  2. Zullo, Allan: Battle Heroes: Voices from Afghanistan