Shakambhari

Shakambhari - (sanskrit: शाकम्भरी, IAST: Śākambharī), shuningdek, Shatakshi deb ham ataladi, afsonalarga koʻra oziq-ovqat maʼbudasi hisoblanadi. U Mahadevi’nin mujassamlanishi hisoblanib, hinduizmda Lakshmi va Durga bilan ajralib turadi. Yovuz asura Durgama Brahmanlarni Vedalarni unutib qoʻyib, yerni ozuqadan mahrum qilgandan soʻng, maʼbuda odamlar va devalar kuchini tiklash uchun yetarli miqdorda meva va sabzavotlarni taklif qilgandek boʻlib koʻrindi.

Etimologiya

śākaṃbharī soʻzi „sabzavot ekuvchi“ degan maʼnoni anglatadi. Bu soʻz ikki soʻzdan olingan — śāka (Sanskrit: शाक) „sabzavot/vegan taom“ degan maʼnoni anglatadi va bharī (Sanskrit: भरी), yaʼni „egasi/koʻtaruvchi/kiyuvchi“ degan maʼnoni bildiradi, bu oxir-oqibat bhrit soʻzining ildizidan olingan. भृ) „koʻtarmoq/kiymoq/oziqlantirmoq“ degan maʼnoni anglatib kelgan.

Afsona

Sambhardagi Shakambhari Mata ibodatxonasi, Rajasthan

Asura Durgama yerni qurgʻoqchilik va tanqislikka botirmoqchi boʻlganidan soʻng, yer yuzida bir asrlik azob-uqubatlarni boshdan kechirdi. Asura Vedalarni unutib qoʻyganidan keyin, donishmandlar nihoyat maʼbuda Lakshmini eslashganda, u olamlarga toʻq koʻk rangda paydo boʻlib, yuzlab koʻzlarini donishmandlarga qaratdi. Brahminlar Ishvarining madhiyalarini ulugʻlash va kuylashganda, toʻrt qoʻlli maʼbuda lotus, oʻqlar, katta kamon va sabzavotlar, mevalar, gullar va ildizlar bilan paydo boʻldi. Devi Bhagavata Purananing soʻzlariga koʻra, odamlarning qashshoqligini koʻrib, u koʻzlaridan tinimsiz yoshni toʻkib, daryolarga oqib, dori-darmonlarni taklif qildi. Lakshmi oʻz ishini Lakshmi Tantrada Indra bilan baham koʻradi deya afsknada bayon keltiriladi.

Yana qarang

• Annapurna
• Ishtar
• Ceres
• Demeter