Shakvak shartnomasi
Shakvak shartnomasi (inglizcha: Shakwak Agreement) ― shuningdek, Shakvak loyihasi (inglizcha: Shakwak Project) — 1977-yilda imzolangan Amerika Qoʻshma Shtatlari va Kanada oʻrtasida avtomobil yoʻlini moliyalashtirish boʻyicha kelishuvdir[1]. U, Hayns shossesidan, Alyaska shossesigacha boʻlgan — 523 kilometrlik yoʻl uchun masʻuliyatni belgilaydi[1]. Kelishuv Alyaskaliklarning yoʻllarni yaxshilash boʻyicha uzoq yillik talablari natijasida, panhandleni Alyaskaning qolgan qismi bilan bogʻlovchi yoʻllarni yaxshilashga erishildi. Kelishuvga koʻra, Qoʻshma Shtatlar kanadalik pudratchilar tomonidan avtomobil yoʻlini tiklash uchun foydalaniladigan mablagʻlarni maʼqullaydi. Mutaxassislarning fikricha, AQSh fuqarolari avtomagistral transportining 85 foizini tashkil qiladi[2].
Tarix tahrir
Amerika Qoʻshma Shtatlari Alyaska avtomagistralini Alyaska va mamlakatning qolgan qismi oʻrtasidagi strategik bogʻ sifatida Pearl Harbor bombardimonidan keyin qurdi. Kanada Ikkinchi jahon urushidan keyin oʻz hududidan oʻtadigan uchastkalarni saqlashni oʻz zimmasiga oldi.
1970-yillarning oxirida yoʻl taʼmirga muhtoj edi. Qoʻshma Shtatlar yangilanishlar uchun pul toʻlashga rozi boʻldi: 1977-yildagi Shavak kelishuvi, Qoʻshma Shtatlarga avtomagistralni rekonstruksiya qilishga, Kanada esa uni saqlab qolishga majbur qildi. Shunday qilib, AQSh majburiyatlarining aksariyati bajarildi.
1977-yildagi, Shavak kelishuvi Qoʻshma Shtatlarga avtomagistralni rekonstruksiya qilishga, Kanada esa uni saqlab qolishga majbur qildi. Shunday qilib, AQSh majburiyatlarining aksariyati bajarildi.
The 1977 Shakwak Agreement obligated the United States to reconstruct the highway and for Canada to maintain it. So most of the United States obligations are completed.
Oxirgi 20-yil davomida, moliya Yukon hukumatidan kelib tushdi, chunki u avtomobil yoʻllarining uchastkalarini ijaraga olgan. Haynes yoʻlini qayta tamirlash aslida 1980-yillarning boshlarida yakunlandi, keyin moliyalashtirish bir necha yil davomida toʻxtadi. 1990-yillarning boshidan beri Alyaska avtomagistralida ish olib borildi va 10-yildan koʻproq vaqt oʻtgach, ular toʻxtatildi.
2007-yil sentabr oyining oxirida, Donjek daryosi ustidagi koʻprik qurib bitkazildi va transport harakati uchun ochildi. Tez orada Oq daryo ustidagi koʻprik qurib bitkazildi.
2016-2017-yillarda Shakvak yoʻli uchastkasiga 10,8 million dollar, 2017-2018-yillarda 6,3 million dollar, 2018-2019-yillarda 2,3 million dollar sarflangan. 2019-2020-yillarda ushbu yoʻlni moliyalashtirish toʻxtatildi.
1977 va 2009-yillar oraligʻida Qoʻshma Shtatlar ushbu kelishuvga 361,4 million dollar (400 million dollardan ortiq) hissa qoʻshgan[3].
Taxminlarga koʻra, AQSh modernizatsiyani toʻliq tugatmagan. Yukondagi Biver Krik va Alyaska chegarasi oʻrtasida muammoli boʻlgan taxminan 100 milya bor.
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 „After years, Shakwak has a place in U.S. transportation bill“ (en). Yukon News (2019-yil 13-avgust). Qaraldi: 2021-yil 24-aprel.
- ↑ Claire Stremple Featured Stories, News 0. „Yukon Territory says the US is on the hook for Alaska Highway upgrades KHNS Radio KHNS FM“ (en). khns.org (22 марта 2019). Qaraldi: 2021-yil 24-aprel.
- ↑ „U.S. funding for Shakwak Project uncertain“. CBC News.
Havolalar tahrir