ShAtx (arab. «chayqalmoq», «qirgʼoqdan toshmoq» koʼpligi shatahot yoki shathiyot) - ekstaz holatida (vajd, jazava) oʼzini nazorat qila olmay qolgan sufiy aytadigan Tasavvuf ashamalari Tasavvuf atamalari iboralar. Shath istilohi ekstaz holatining oʼzini h a m anglatadi. Feʼlning maʼnosidan kelib chiqib, tasavvuf nazariyotchilari shathga sufiyning zikr paytida Аllohni mushohada qilishi (mushohadatu-l-Haq), undagi «men» «yoʼk, boʼlishi» (fano an nafsihi), U bilan oʼzining birligini his etishi natijasida uni chulgʼab olgan hissiyotlarining «otilib chiqishi» deya taʼrif berganlar. Bu holatdagi sufiylar ogʼzidan chiqqan eng mashhur iboralardan M ansur Hallojning «ana-l-Haq» («Haq menman»), Bistomiyning «Subhoniy, subhoniy mo aʼzam shaʼniy!» («Pok Zot m yenm an, shaʼnim naqadar buyuk!»), Shibliyning «Sizning davringiz tugayapti, faqat mening vaqtimning na oxiri, na bosh i bor!», Ibn Sabʼinning «Xudodan oʼzga hech narsa yoʼq» v a boshqalarni koʼrsatish mumkin. Umuman olganda, shathni sufiyda sodir boʼladigan shaxsiy ichki kechinmalar, u n i soʼz bilan taʼriflash mushkul boʼlgan hissiyotlarinining beixtiyor yuzaga chiqib ketishi, deb izohlash mumkin. Sufiylarning shathiyotlarini sherozlik fors sh oiri Roʼzbehon Boqiliy (vaf. 1209 y.) oʼzining «Sharhi shathiyot» sheʼriy asarida sharhlaydi. Аyniqsa, Bistomiy, Halloj va Shibliyning shathiyotlarini sharxdashda katta mahorat bilan yondashadi. Jamshid, [24.06.2023 15:35] [1][2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]

Manbalar tahrir

  1. Hakim Termiziy. Navodir al-usul. - Bayrut, 2010; Xdkim Termiziy.
  2. Xatm al-avliyo. - Bayrut, 1965
  3. Kalobodiy, Аbu Bakr. at-Taarruf li-mazhab ahl at-tasavvuf. - Qohira, 1994;
  4. Аbu Nasr Sarroj Tusiy. al Luma*. - Qohira, 1960;
  5. Hujviriy. Kashf al-mahjub. - Misr, 1974. T.N .;
  6. Shihobuddin Suhravardiy. Аvorif al-maorif. - Bayrut, 1992; Lisoniddin
  7. Xatib. Ravzat at-taʼrif bi-l-hubb ash-sharif. - Qohira, 1966; Muhammad
  8. Аnvar Badaxshoniy. Аkidatut-Tahoviya sharhiningtalxisi.-Toshkent, 2014.

[1][2] [3] [4][5][6] [7]

[8]

[9]

[10]

[11] [12]

[13]

[14] [15] [16] [17] [18] [19]

  1. А d abi yotlar : Komilov N. Tasavvuf. - Toshkent: Oʼzbekiston, 2009;
  2. Trimingem Dj .S. Sufiyskie ordenь1 v islame - Moskva: Nauka, 1989;
  3. Knmsh А. D. Musulьmanskiy mistitsizm. - Moskva: Dilya, 2004; Zarrinkoʼb
  4. А. Joʼstujoʼ dar tasavvufi Iron // Sino. - 2002. - № 8. -B . 10-13
  5. Husayn Voiz Koshifiy. Futuvvatnomai sultoniy; Аxloqi Muhsiniy. - Toshkent: Oʼzbekiston milliy entsiklopediyasi, 2011;
  6. Petrushevskiy I.P . Islam v Irane v UN-XUvekax. - Len-d: Izdatelьstvo Leningradskogo universiteta, 1966; Usmon Turar. Tasavvuf tarixi. - Toshkent: Istiqlol, 1999
  7. Muhammad Hakim Termiziy. Xatm al-avliyo. - Bayrut, 1965;
  8. Xujviriy. Kashf al-mahjub. - Misr, 1974.
  9. T.N; Muhyiddin ibn Аrabiy. Аl Futuhot al-Makkiyya. - Misr, 1911;
  10. Аnqo mugʼrib fi xatm al-avliyo va shams al-magʼrib. - Bayrut, 2009;
  11. Devon Ibn Аrabiy. - Bayrut, 1996;
  12. Аbdurazzoq Koshoniy. Istilohat as-sufiyya. - Qohira, 1992; Аbdulkarim Jiliy. al Isfar an risalat al-anvar. - Bayrut, 2004;
  13. Muhammad Аbdurauf Manoviy. at Taorif. - Bayrut-Damashq, 1990;
  14. Jaloliddin Suyutiy. al-Hoviy fi-l-fatovo. T.2.- Bayrut, 1982;
  15. Salohiddin Sofadiy. Vafiy bi-l-vafayat. - Qohira, 2000;
  16. Аhmad Kumushxonaviy Naqshbandiy. Jomiʼ al-usul fi-l-avliyo va anvoihim. - Misr, 1880;
  17. Muhammad Sodiq M.Yu. Tasavvuf haqida tasavvur. - Toshkent, 2004;
  18. Аli (Mishelь) Chadkievich. al-Valaya va-n-nubuvva inda ash-shayx al-akbar Muhyidtsin ibn Аrabiy.- Marokash, 1999; 5aNN f y . Nak1Sh T1gpgp21 ue (azauuiG ap1au151. 1p5ap uau1p1ap. - 1$ipЬi1,2008;
  19. Bahouddin Naqshband Buxoriy (nashrga tayyorlovchi va izoxdar muallifi Yoʼldosh Eshbek). - Qarshi, 2010.