Shimoliy Makedoniya davlat madhiyasi
„Denes nad Makedonija“ (makedon. Denes nad Makedoniya, talaffuzi [ˈdɛnɛs nat makɛˈdɔnija]; lit. 'Bugun Makedoniya ustidaʼ) — Shimoliy Makedoniyaning milliy madhiyasi hisoblanadi. Musiqasini ham, soʻzlarini ham yaratilishi 1940-yillarning boshlariga toʻgʻri keladi. Musiqani Todor Skalovski bastalagan, soʻzlari esa Vlado Maleski tomonidan yozilgan. U davlat madhiyasi sifatida 1992-yilda, Yugoslaviyadan davlat mustaqilligi eʼlon qilinganidan bir yil oʻtib qabul qilingan. Ushbu madhiya Shimoliy Makedoniya Respublikasining milliy madhiyasiga aylanishidan oldin Yugoslaviyaning tarkibiy davlati boʻlgan Makedoniya Sotsialistik Respublikasining mintaqaviy madhiyasi sifatida ishlatilgan.
 | |
 Shimoliy Makedoniya davlat madhiyasi | |
| Soʻz muallif(lar)i | Vlado Maleski, 1943 |
|---|---|
| Bastakor | Todor Skalovski |
| Qabul qilindi | 1989-yil 14-aprel |
Tarix
tahrir
„Denes nad Makedonija“ madhiyasi Ikkinchi jahon urushi davrida partizan harakatida faol ishtirok etgan yozuvchi Vlado Maleski tomonidan yozilgan.[1] Xususan, u 1944-yil dekabr oyida Skople radiosiga rahbarlik qildi, makedon tilidagi birinchi film uchun qoʻlyozmani yozdi, birinchi Makedoniya nashriyoti tahririyati aʼzosi boʻldi va Til komissiyasi tarkibiga kirdi.[2] Makedoniya alifbosini standartlashtirish boʻyicha hukumatga tavsiyalar bergan. Mamlakat adabiyotiga qoʻshgan ulkan hissasi uchun Maleski „Makedoniyalik nasr yozuvchilarining birinchi avlodi“ning yorqin shaxsi hisoblanadi.[3]
Musiqiy qism Makedoniyaning eng koʻzga koʻringan bastakorlaridan biri, opera dirijyori boʻlgan Todor Skalovski tomonidan yozilgan.[4][5] U, shuningdek, Makedoniya madaniyati va mifologiyasidan ilhomlangan va uni oʻzida mujassam etgan musiqa yaratishda ilgʻorlardan biri hisoblanadi.[5][6] Qoʻshiq birinchi marta 1942-yilda Strugadagi kommunistik va partizan qarshiliklariga aloqador guruhlar oʻrtasida (shuningdek, Maleskining tugʻilgan joyi boʻlgan) kuylangan.[7] Ogʻzaki maʼlumotlarga koʻra, madhiyani Maleskining oʻzi Yangi yil arafasida 24 nafar yoshlar ishtirokida ijro etgan, ularning shaxsi faqat 1981-yilda yozma ravishda tasdiqlangan. Garchi qarshilik Yugoslaviya boʻylab turli etnik guruhlardan boʻlgan jangchilardan iborat boʻlsa ham, yuqorida tilga olingan yoshlarning barchasi makedoniyalik ekani taxmin qilinadi.[8] Urush tugaganidan beri u norasmiy boʻlsa-da — 1989-yilgacha Makedoniya Sotsialistik Respublikasining (oʻsha paytda Yugoslaviyaning bir qismi boʻlgan) mintaqaviy madhiyasi sifatida ishlatilgan.[9]
Matn
tahrirMakedon tilida matn
tahrirI
Denes nad Makedoniјa se raѓa,
novo sonse na slobodata!
𝄆 Makedonsite se borat,
za svoite pravdini! 𝄇
II
Ne plachi Makedoniјo maјko mila,
Kreni glava gordo, visoko,
𝄆 Staro, mlado, mashko i jensko,
Na noze se krenalo! 𝄇
III
Odnovo sega znameto se vee,
na Krushevskata Republika!
𝄆 Gotse Delchev, Pitu Guli,
Dame Gruev, Sandanski! 𝄇
IV
Gorite makedonski shumno peat,
novi pesni, novi vesnitsi!
𝄆 Makedoniјa slobodna,
slobodno jivee! 𝄇
Manbalar
tahrir- ↑ Bechev, Dimitar. Historical Dictionary of the Republic of Macedonia. Scarecrow Press, April 13, 2009 — 140–141-bet. ISBN 9780810862951. Qaraldi: 2017-yil 24-iyun.
- ↑ Dimova, Rozita (2013). „The 'Nation of Poetry': Language, Festival and Subversion in Macedonia“. History and Anthropology. 24-jild, № 1. 140-bet. doi:10.1080/02757206.2012.759112. S2CID 153407028. Andoza:Registration required
- ↑ Rossos, Andrew. Macedonia and the Macedonians: a history. Hoover Institution Press, 2008 — 255-bet. ISBN 9780817948825. Qaraldi: 2017-yil 24-iyun.
- ↑ Macedonia: Country Study Guide – Strategic Information and Developments. Lulu Press Inc., March 3, 2012 — 51-bet. ISBN 9781438774909. Qaraldi: 2017-yil 22-iyun.
- ↑ 5,0 5,1 Samson, Jim. Music in the Balkans. Brill Publishers, May 23, 2013 — 490-bet. ISBN 978-9004250383. Qaraldi: 2017-yil 22-iyun.
- ↑ The Harvard Dictionary of Music, 4th, Harvard University Press, 2003 — 478-bet. ISBN 9780674011632. Qaraldi: 2017-yil 22-iyun.
- ↑ Kolstø, Pål. Strategies of Symbolic Nation-building in South Eastern Europe. Routledge, April 1, 2016. ISBN 9781317049357. Qaraldi: 2017-yil 15-iyun.
- ↑ Pavković, Aleksandar; Kelen, Christopher „Chapter 6 – A Fight for Rights: Macedonia 1941“, . Anthems and the Making of Nation States: Identity and Nationalism in the Balkans. I.B. Tauris, October 28, 2015. ISBN 9780857739698.
- ↑ „Macedonia“. The World Factbook. CIA (2017-yil 15-iyun). Qaraldi: 2017-yil 23-iyun.
Havolalar
tahrir- Government of North Macedonia — North Macedoniaʼs government website has a page about North Macedoniaʼs national symbols such as the national anthem, including a vocal version
- MP3 sound file (instrumental)