Shirley Chisholm
Shirley Anita Chisholm (1924-yil 30-noyabr — 2005-yil 1-yanvar) amerikalik siyosatchi boʻlib, 1968-yilda Qoʻshma Shtatlar Kongressiga saylangan birinchi qora tanli ayol boʻldi[1]. Chisholm 1969-yildan 1983-yilgacha yetti muddat davomida Nyu-Yorkning 12-kongress okrugi, markazi Bedford-Stuyvesant okrugi vakili edi. 1972-yilda u Amerika Qoʻshma Shtatlari prezidentligiga asosiy partiyalardan nomzod boʻlgan birinchi qora tanli nomzod va Demokratik partiyadan nomzod boʻlgan birinchi ayol boʻldi.
| Shirley Chisholm | |
|---|---|
 | |
| Vakillar palatasi Demokratik kotibi | |
|
Mansab davri 1977-yil 3-yanvar – 1981-yil 3-yanvar | |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
Shirley Anita St. Hill 1924-yil 30-noyabr Bruklin, Nyu-York, AQSh |
| Vafoti |
2005-yil 1-yanvar (80 yoshda) Ormond Beach, Florida, AQSh |
| Siyosiy partiyasi | Democratic |
| Turmush oʻrtogʻi |
Conrad Chisholm (1949 - 1977) |
| Taʼlim |
Bruklin kolleji (BA) Kolumbiya universiteti (MA) |
U Bruklinda (Nyu-York) tugʻilgan, u bolaligining muhim qismini oilasi boʻlgan Barbadosda oʻtkazgan va oʻzini har doim barbadoslik amerikalik deb hisoblagan. Amerika Qoʻshma Shtatlarida Chisholm 1950-yillarda mahalliy Demokratik partiya siyosatida qatnashib, erta bolalar taʼlimida oʻqigan va ishlagan. 1964-yilda u ayol boʻlgani uchun bir oz qarshilikni yengib, Nyu-York shtati assambleyasiga saylandi. Toʻrt yil oʻtgach, u Kongressga saylandi va u yerda kambagʻallar uchun oziq-ovqat va oziq-ovqat dasturlarini kengaytirishga rahbarlik qildi va partiya rahbariyatiga koʻtarildi. U 1983-yilda Kongressdan nafaqaga chiqdi va siyosiy tashkilotchilikni davom ettirar ekan, Mount Holyoke kollejida dars berdi. 1993-yilda elchilikka nomzodi koʻrsatilgan boʻlsa-da, sogʻligʻi bilan bogʻliq muammolar uning ketishiga sabab boʻlgan. 2015-yilda Chisholm vafotidan keyin Prezidentning „Ozodlik“ medali bilan taqdirlangan.
Yoshligi va taʼlim tahrir
Shirley Anita St. Hill 1924-yil 30-noyabrda Nyu-Yorkning Bruklin shahrida immigrant ota-onada tugʻilgan. U gayan va bajan millatiga mansub edi[2]. Uning uchta singlisi bor edi[3], ikkitasi undan uch yil ichida va biri keyinroq tugʻilgan[4]. Uning otasi Charles Christopher St. Hill Britaniya Gvianasida tugʻilgan[5] Barbadosga koʻchib oʻtishdan oldin[4]. U 1923-yilda Kubaning Antilla orqali Nyu-York shahriga keldi[5]. Uning onasi Ruby Seale Barbadosdagi Krist cherkovida tugʻilgan va 1921-yilda Nyu-York shahriga kelgan[6].
Erta martabasi tahrir
1953-yildan 1954-yilgacha u Bruklindagi Brownsville shahrida joylashgan Friend in Need bolalar bogʻchasining direktori va keyin 1954-yildan 1959-yilgacha u Quyida joylashgan Hamilton-Madison bolalarni parvarish qilish markazining direktori boʻlgan[7][8]. Unga uch yoshdan yetti yoshgacha boʻlgan 130 nafar bola va 24 nafar xodim hisobot bergan[7]. 1959-yildan 1964-yilgacha u Nyu-York shahridagi Bolalar farovonligi byurosining kunduzgi parvarish boʻlimida oʻquv maslahatchisi boʻlgan[8]. U yerda u oʻnta kunduzgi bolalar markazlarini nazorat qilish va yangilarini ochish uchun mas’ul edi[9]. U erta taʼlim va bolalar farovonligi bilan bogʻliq masalalar boʻyicha vakolatli shaxs sifatida tanildi[8].
Chisholm siyosat olamiga 1953-yilda Wesley „Mac“ Holderning Bruklindagi birinchi qora tanli sudya sifatida Lewis Flagg Jr.ni saylash harakatlariga qoʻshilganida kirib keldi[10]. Flagg saylov guruhi keyinchalik Bedford-Stuyvesant siyosiy ligasiga (BSPL) aylantirildi[10]. BSPL nomzodlarni fuqarolik huquqlarini qoʻllab-quvvatlashga undadi, uy-joylarda irqiy kamsitishlarga qarshi kurashdi va Bruklindagi iqtisodiy imkoniyatlar va xizmatlarni yaxshilashga harakat qildi[10]. Chisholm 1958-yilda Holder bilan Chisholmning guruhning ayol aʼzolariga qaror qabul qilishda koʻproq hissa qoʻshishga intilishi tufayli toʻqnashib ketganidan keyin guruhni tark etdi[10].
Manbalar tahrir
- ↑ Freeman. „Shirley Chisholm's 1972 Presidential Campaign“. University of Illinois at Chicago Women's History Project (2005-yil fevral). 11-noyabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Brooks-Bertram and Nevergold, Uncrowned Queens, p. 146.
- ↑ Moran, Sheila. „Shirley Chisholm's running no matter what it costs her“. The Free Lance–Star. Associated Press (8-aprel 1972-yil), s. 16A. 18-oktabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-avgust 2020-yil.
- ↑ 4,0 4,1 Winslow, Shirley Chisholm, pp. 7-8.
- ↑ 5,0 5,1 „New York Passenger Lists, 1850 -1957 [database on-line“]. The Generations Network (10-aprel 1923-yil). 7-oktabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-iyul 2008-yil.
- ↑ „New York Passenger Lists, 1820–1957 [database on-line“]. The Generations Network (8-mart 1921-yil). 7-oktabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-iyul 2008-yil.
- ↑ 7,0 7,1 Winslow, Shirley Chisholm, p. 28.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Barron, James. „Shirley Chisholm, 'Unbossed' Pioneer in Congress, Is Dead at 80“. The New York Times (3-yanvar 2005-yil). 7-dekabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-fevral 2017-yil.
- ↑ Winslow, Shirley Chisholm, p. 34.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Gallagher, Julie (2007). „Waging 'The Good Fight': The Political Career of Shirley Chisholm, 1953–1982“. The Journal of African American History. 92-jild, № 3. 392–416-bet. doi:10.1086/JAAHv92n3p392. JSTOR 20064206.