Shorustam Shomusarov Gʻiyosovich – 1958-yil Toshkent shahrida tugʻilgan. ToshDU (hozirgi OʻzMU) sharq fakultetining 1982-yil bitiruvchisi. Sharqshunos-filolog-arabshunos, filologiya fanlari doktori, dotsent.

1980 – 1982 Yamanda malaka oshiruvchi tarjimon; 1982 – 1983-yillarda sharq fakulteti qoshidagi 10 oylik kurslarda texnik xodim, katta oʻqituvchi; orada 1985 – 1987-yillar SSSR FA SHIda aspirant, 1988-yildan yana ToshDU Sharq fakultetida katta oʻqituvchi, ilmiy xodim va (endi, ToshDSHI)1992 – 1993-yildan dotsent, arab filologiyasi kafedrasi mudiri; 1993 – 1995-yillar ToshDSHI ilmiy xodimi; 1995-yildan ilmiy ishlar boʻyicha prorektor, 1998-yildan dotsent. 1997-yildan xorijiy safarda yurib, 2015-yildan Toshkent davlat sharqshunoslik instituti arab filologiyasi kafedrasida professor lavozimida, 2016-yildan mazkur kafedraning mudiri sifatida ish boshladi.

Ilmiy yoʻnalishi – manbashunoslik, qiyosiy folklorshunoslik, arab adabiyoti. 80 dan ortiq ilmiy ishlar muallifi, Butunjahon arab tili ittifoqi Markaziy kengashi aʼzosi (2020-y.).

Asosiy ilmiy ishlari:

tahrir

Nomz. diss. mavzusi: “Makamы al-Xamadani – pamyatnik srednevekovoy arabskoy prozы”. – T., 1988. Dokt. diss. mavzusi: “Oʻzbek va arab folklorining qiyosiy-tarixiy tahlili” – T., 1998.

  1. Arab folklori. – Toshkent, 1992. - 86 b.
  2. Makami al-Xamadani kak pamyatnik srednevekovoy arabskoy prozы // Ocherki srednevekovoy arabskoy prozы. – Tashkent, 1992. S. 155 – 219. -V soavtorstve.
  3. Srednevekovaya arabskaya proza. – Tashkent, 1993.
  4. Proizvedeniya arabskoy narodnoy literaturы // Mayak Vostoka. – Tashkent, 1994. – № 3.
  5. Ibn Battuta sarguzashtlari Hindiston ajoyibotlari: Oʻquv koʻllanma. – Toshkent, 1995.
  6. Sintaksis nauchnoy rechi Diplomatiya v litsax: Uchebnoye posobiye. – Tashkent, 1995. - v soavtorstve.
  7. Uchites uchitsya: Uchebnoye posobiye. – Tashkent, 1995.
  8. Oʻzbek adabiyoti va arab folklori. – Toshkent: Fan, 1996.
  9. Janrы srednevekovoy arabskoy prozы // At-Turas. – Kair, 1998. -arab tilida.
  10. O yazыke arabov Sredney Azii // YUNESKO. – Katar, 2000. –arab tilida.
  11. Sravnitelnaya tipologiya arabskix skazok so skazkami sredneaziatskix arabov // Al-Feysal. KSA, 2001.
  12. Oʻzbek mifologiyasi va arab folklori. – Toshkent, 2001. -hammualliflikda.
  13. Oʻzbek va arab folklorining qiyosiy-tarixiy tahlili. – Toshkent, 2002.
  14. Iskusstvo arabskoy prozы i uzbekskoy literaturы // At-Turas al Arabi. – Damask, 2003.
  15. Sravnitelno-tipologicheskoye izucheniye sovremennыx arabskix skazok i skazok arabov Sredney Azii // Vostok. – M., 2003. – №1.
  16. Devoni lugatit-turk i arabskiy folklor. – Ankara, 2003. – turk tilida.
  17. Kniga 101 nochi // Mayak Vostoka. – Toshkent, 1995. – № 1-2. – S.135-138. – na arabskom yazыke.
  18. Tovar-dengi-blagopoluchiye: uchebnoye posobiye. – Toshkent, 1996. – 46 s.
  19. Arab asotirlari va Markaziy Osiyo xalqlari adabiyoti // “Xalq sanʼati”. – Qohira, Misr, 1996. – № 52. –B.115-118. – arab tilida.
  20. Oʻzbekistonda zamonaviy miniatyura sanʼati // Al-Faysal. – Ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 1999. – №269. – B.129-135. – arab tilida.
  21. Arab-oʻzbek folklor aloqalari: Respublika ilmiy kollokviumi maʼruzalari toʻplami. – Toshkent, 1997. –B.125-127. oʻzbek tilida.
  22. Odam Ato va Momo Havo qissasi // Fan va turmush. – Toshkent, 1997. – №3. – B.26-27. – oʻzbek tilida.
  23. Arabskaya novellisticheskaya skazka (idei obrazы) // Sbornik statey, Mejdunarodnaya nauchnaya konferensiya. – Bishkek, 1996. –B.108-112. – na russkom yazыke.
  24. Proisxojdeniya vыmыsla (genezis janra skazok i jivotnыx) // Mayak Vostoka. ––Toshkent, 1996. – № 1-2 – S. 56-59. –na russkom yazыke.
  25. Pozdnesrednevekovыe arabskiy knijnыy epos // Mayak Vostoka. – Toshkent, 1996. – № 1-2. – B.82-85. – v soavtorstve s T.A. Muxtarovыm. – na russkom yazыke.
  26. Oʻzbek mifologiyasining shakllanish bosqichlari haqida // Sharq maʼshali. – Toshkent, 1996. –№1-2.–B.17-21. – oʻzbek tilida.
  27. Oʻzbek mifologiyasining yuzaga kelishi va uning oʻzbek folkloriga taʼsiri // Sharq maʼshali. – Toshkent, 1996. – №1-2. –B.48-52. – oʻzbek tilida.
  28. Arab-oʻzbek folklor aloqalarining oʻziga xos xussusiyatlari // Oʻzbek tili va adabiyoti. – Toshkent, 1996. –B.38-44. – oʻzbek tilida.
  29. Arab va oʻzbek xalq ertaklari syujet tizimining qiyosiy tahlili // Oʻzbek tili va adabiyoti. – Toshkent, 1996. – №5. – B.24-28. – oʻzbek tilida.
  30. “Asʼhobul Kahf” afsonasi syujetning turkiy versiyalari // Oʻzbek tili va adabiyoti. – Toshkent, 1997. – №1. – B.37-45. – oʻzbek tilida.
  31. Odam Ato va Momo Havo qissasi // Fan va turmush. – Toshkent, 1997. – №3. – B.26-27. – oʻzbek tilida.
  32. Arab-oʻzbek folklor aloqalari // Respublika ilmiy maʼruzalar toʻplami. – Toshkent, 1997. –B.225-227. – oʻzbek tilida.
  33. Asrlar qaʼridagi nur // “al-Faysal”. – ar-Riyod, Saudiya Arabiston, 1999. – №274. – B.56-57. – arab tilida.
  34. Arab xalq rivoyatlari mavzulari manbalari // Oʻzbek tili va adabiyoti. – Toshkent, 2000. – B.36 –38. – oʻzbek tilida.
  35. Arab talabalari uchun rus tili. (Til va adabiyot tadqiqotlari silsilasi). Ayn Shams universiteti. – Qohira, Misr, 2000. – № # – B.144-152. – arab tilida.
  36. Ming bir kun qissasi // “al-Faysal”. – ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 1999. – №274. – B.133-137 – arab tilida.
  37. Ulugʻ oy umidlari. – Toshkent: Movaraunnahr, 2001. – 96 b.– M.Joʻrayev bilan hammualliflikda.
  38. Oʻzbek mifalogiyasi va arab folklori. – Toshkent, Fan, 2001. – 136 b. – M.Joʻrayev bilan hammualliflikda.
  39. Oʻrta Osiyo arablari tili haqida mulohazalar // YUNESKO jurnali. – Doxa, Qatar, 2001.–B.19-23 – arab tilida.
  40. Oʻrta Osiyo arablari va arab xalqlari adabiyotini qiyosiy oʻrganish // “al-Faysal”. – ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2001. – B.139-140. – arab tilida.
  41. Etapы obucheniya russkogo yazыka studentam-arabam // Ayn Shams universiteti jurnali. – Kohira, Misr, 2001. – B.226-234. – arab tilida.
  42. Oʻzbekistonda arablar va islom // “al-Faysal” jurn. – ar-Riyod, Saudiya Arabiston, 2001. – №298. . – B.119-124. – arab tilida
  43. Arab va oʻzbek folklori tarixiy-qiyosiy tahlili. – Toshkent: Fan, 2002.. – 320 b.
  44. Saudiya Arabistoni podshohligining Markaziy Osiyo respublikalari bilan aloqalari. – ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2002. – 130 b. – arab tilida.
  45. Oʻzbek adabiyoti haqida (paydo boʻlishi, rivojlanishi, hozirgi holati) // Haj va umra jurn. –ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2002. – №2. – B.36-41. – arab tilida.
  46. Markaziy Osiyo arablari // al-Maʼrifa jurn. – Damashq, Suriya, 2002. – №460 . – B.131-138. – arab tilida.
  47. Sravnitelno-tipologicheskoye izucheniye arabskix narodnыx skazok so skazkami arabov Sredney Azii // “Vostok” – Moskva, 2003. – №1. – B.112-124. – na russkom yazыke.
  48. Arab yozuvi va Mavarannahrda sheʼr sanʼati // al-Turas al-Arabiy. jurn. –Damashq, Suriya, 2003. –№89. – B.49-57. – arab tilida.
  49. Kitob mazmuni tahlili: rus tili-boshlangʻich bosqich // Xalqaro konferensiya materiallari. – ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2003. – B.234-245. – arab tilida.
  50. Oʻzbek adabiyoti tarixi. – ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2004. – 434 b.– arab tilida.
  51. Rus tilida feʼllarni oʻqitish usullari // “al-Tavosul al-Lisoniy” jurn. –Fas, Marokash, 2005. – №12. –B.192-201. – arab tilida.
  52. Arablar va Oʻrta Osiyo xalqlari orasidagi adabiy aloqalar // Sharq mashʼali. –Toshkent, 2005. . – B.31-34. – oʻzbek tilida.
  53. Ob istokax tyurkskix narodnыx legend ob obitelyax peщerы // Vestnik, KazGU. –Alma-ata, 2007. . – B.148-154. – na russkom yazыke.
  54. Temы arabskix i tyurkskix narodnыx mifov // Vestnik, AzGU. – Baku, 2008. . – B.141-150. – na russkom yazыke.
  55. Spetsificheskiye osobennosti folklornыx svyazey tyurkskix narodov Sentralnoy Azii i sredneaziatskix arabov // j-l “Vostok”. – Moskva, 2009. –№1. – B.124-132. – na russkom yazыke.
  56. Tipologiya i vzaimosvyaz folklora tyurkskix i arabskix narodov. – Moskva: Akademkniga, 2010. – 304 s. – rus tilida.
  57. Arab va turkiy xalqlari ogʻzaki ijodi: tipologiya va oʻzaro taʼsir. – ar-Riyod, Saudiya Arabistoni, 2012. – 398 b. – arab tilida.
  58. Leksicheskiye uprajneniya v svyazi s leksiyami po chteniyu // Al-Azxar universiteti jurnali. – Kohira, Misr, 2012. . – B.57-77. – arab tilida.
  59. Osobennosti izucheniya russkogo udareniya // Yazыki i perevod. – Ar-Riyod, Saudiya Arabistoni: Universitet im. Korolya Sauda, 2013. – №25. –B.43-50. – arab tilida.
  60. Fors koʻrfazi mamlakatlari adabiyoti: Ilmiy toʻplam. – Toshkent: ToshDSHI, 2016. – B.83-86. – oʻzbek tilida.
  61. Bilingvizm i yego vliyaniye na kognitivnыe protsessы // Respublika ilmiy konferensiyasi materiallari. – Namangan, 2016. . – B.21-23. – rus tilida.
  62. Slovo o folklore: uchebnoye posobiye, 2-oye izdaniye. – Toshkent: TashGIV, 2016. – 44 s. – v soavtorstve s Pidayevoy O.A.
  63. Prakticheskaya grammatika russkogo yazыka v nauchnыx tekstax: uchebnik. – Ar-Riyad, 2016. – 280 s. – na arabskom yazыke.
  64. Uchites uchitsya: Uchebnoye posobiye, 2-oye izdaniye. – Tashkent: TashGIV, 2016. – 48 s. – v soavtorstve s Djanabayevoy Z.
  65. Sovremennыe yazыkovыe protsessы v Arabskix stranax Persidskogo zaliva // Sbornik statey 1-mejdunarodnoy nauchno-prakticheskoy konferensii “Osmanovskiye chteniya”. 2017. ‒S. 64-66.
  66. Arab va turkiy xalqlar ertaklari syujetining qiyosiy tahlili // XX asr oʻzbek folklorshunosligi. Antologiya / Masʼul muharir M.Joʻrayev. ‒ Toshkent: 0ʻzbekiston milliy ensiklopediyasi, 2017. ‒ B. 521-533.
  67. Folklorshunoslikda qiyosiy-tipologik metod va uning oʻziga xos xususiyatlari // Sharqshunoslik. ‒T., 2017 0,7 b.t. ‒M.Joʻrayev bilan hammualliflikda.
  68. Arab adabiyoti tarixi (Arab xalq ogʻzaki ijodi) // T.: TDSHI, 2017. 1 b.t.
  69. Arab folklorining nutqiy janrlari // Oʻzbek folklori masalalari. ‒T., 2018. ‒№7.
  70. Poetika i tipologiya arabskoy narodnoy skazki. Monografiya. ‒T.: ToshDSHI, 2019. ‒238 str.
  71. Skazki narodov “Velikogo shelkovogo puti”. Toʻplam. ‒ 15,5 b.t.
  72. Vozniknoveniye i razvitiye mifologii tyurkskix narodov Sentralnoy Azii // Sharq mashʼali. ‒T.:TDSHI, 2020. ‒№1.
  73. Kolichestvennыe chislitelnыe v arabskom i uzbekskom yazыkax. // Vestnik Nauki i obrazovaniya. Rossiya. ‒Moskva, 2020. ‒v soavtorstve s Umurzakovoy A.U.
  74. Obucheniye arabskomu yazыku v sredniye veka v Maverannaxre // Sharqshunoslik bugun va ertasi. Ilmiy maqolalar toʻplami. ‒T.: ToshDSHU, 2020. ‒v soavtorstve s Nasrullayevoy Z.
  75. Shomusarov Shorustam, Otaxonova Dilafruz, Abdullayeva Nozima. LEARNING AND TEACHING IRREGULAR PLURAL FORMS OF NOUNS IN ARABIC LANGUAGE MATERIALIENDER XVII INTERNATIONALENENSCHAFTLICHEN UND PRAKTISCHENKONFERENZSPITZENFORSCHUNG – 2020. 20. Mai 2020. Volume 13.. Berlin. Wissenschaft und Bildung GmbH 2020.