Sibelius
Sibelius — bu Sibelius Software Limited (hozirgi Avid Technology) tomonidan ishlab chiqarilgan nota muharrirlik dasturi. Nota yozuvlarini yaratish, tahrirlash va chop etishdan tashqari, u sintezlangan tovushlar yordamida musiqani qayta ijro etishi mumkin.
 | |
| Asl muallif(lar) |
Ben Finn Jonathan Finn |
|---|---|
| Yaratgan dasturchisi (firmasi) | Avid |
| Yozilgan dasturlash tili | C++ |
| Operatsion sistema | Microsoft Windows, mac OS, RISC OS |
| Raqiblari | Ingliz tili, Xitoy tili (Soddalashtirilgan), Rus tili, Nemis tili, Italyan tili, Yapon tili, Portugal tili, Ispan tili |
| Turi | Nota muharriri |
| Litseziyasi | Xususiy bepul dastur, xususiy dasturiy taʼminot |
| Veb sayt | www.avid.com/sibelius |
1993-yil aprel oyida Finlandiyalik kompozitor Jean Sibelius nomi bilan atalgan kompaniya egizak aka-uka Ben va Jonathan Finn tomonidan oʻzlari yaratgan nota dasturini sotish uchun tashkil etilgan[1]. U taʼlim uchun turli xil musiqa dasturiy mahsulotlarini ishlab chiqish va tarqatishda davom etdi. Sibelius Software Cambridge va Londondagi bosh ofisidan tashqari keyinchalik AQSH, Avstraliya va Yaponiyada distribyutorlar va dilerlar bilan ofislarini ochdi. Kompaniya koʻplab mukofotlarni qoʻlga kiritdi, jumladan 2005-yilda Innovatsiyalar uchun „Queen's Award“.
2006-yil avgust oyida kompaniya Avid tomonidan oʻzining Digidesign boʻlimining bir qismi boʻlish uchun sotib olindi, u ham Pro Tools raqamli audio ish stantsiyasini ishlab chiqaradi. 2012-yil iyul oyida Derek Uilyams boshchiligidagi Facebook va ijtimoiy tarmoqlarda keng noroziliklarni oʻz ichiga olgan 11590 kishidan iborat „Sibeliusni qutqaring“ petitsiyasiga qaramay[2][3][4], Avid oʻzining isteʼmolchi biznesidan voz kechish rejalarini eʼlon qildi, Sibelius London ofisini yopdi va asl rivojlanish guruhini olib tashladi[5][6]. Keyinchalik Avid Sibeliusni rivojlantirishni davom ettirish uchun yangi dasturchilarni yolladi va Stainberg Dorico raqobatchi dasturiy taʼminotini yaratish uchun sobiq Sibelius jamoasining koʻp qismini yolladi.
Tarix
tahrirKelib chiqishi
tahrirSibelius dastlab britaniyalik egizaklar Jonathan va Ben Finn tomonidan Acorn Archimedes kompyuteri uchun „Sibelius 7“ nomi bilan ishlab chiqilgan. Bu versiya raqami sifatida emas, balki Sibeliusning 7-simfoniyasini eslatadi[1]. Ular 1986-yilda maktabni tugatgandan soʻng RISC operatsion tizimida assembler tilini rivojlantirish uchun va ularga mos ravishda Oxford va Kembrij universitetlarida boʻlganlarida davom etgan. Ikkalasi ham musiqa fakulteti talabasi bo‘lib, dasturni qo‘lda musiqa yozishni yoqtirmagani uchun dasturga yaratishgan.
Dastur 1993-yil aprel oyida 3,5 dyuymli floppi diskda ommaga chiqarildi. Bu 1 MB dan ancha kam xotirani talab qildi (chunki uning fayllari musiqa sahifasiga bir necha KB joy egallagan) va montaj tili hamda Arximedning ARM protsessorining kombinatsiyasi uning juda tez ishlashini anglatardi. Hisob qancha uzoq boʻlishidan qatʼiy nazar, oʻzgarishlar deyarli bir zumda koʻrsatiladi. Oʻsha paytdagi Sibelius grafik foydalnuvchi interfeysining oʻziga xos xususiyati shundaki, u foydalanuvchiga sichqoncha bilan butun notalarni sudrab olib, QWERTY kiritish klaviaturasi tugmalaridan yoki ekvivalentini ishlatishdan farqli ravishda hisobni koʻrsatish imkonini berdi.
Sibeliusning birinchi foydalanuvchisi kompozitor Richard Emsley boʻlib, u ishlab chiqilishidan oldin nota muharrirligi boʻyicha maslahatlar bergan va dasturiy taʼminotni chiqarilishidan oldin beta sinovdan oʻtkazgan. Sibeliusning birinchi kontserti Richard Emsley tomonidan koʻchirilgan David Robert Colemanning orkestr asari edi. Sibelius yordamida chop etilgan birinchi yozuv George Benjamin tomonidan yozilgan Antara asari boʻlib, Richard Emsley tomonidan koʻchirilgan va Faber Music tomonidan nashr etilgan. Boshqa qabul qilganlar orasida kompozitor John Rutter, dirijyor Michael Tilson Thomas va Music Sales nashriyoti bor edi.
Sibelius Buyuk Britaniya bozorida tezda hukmronlikka erishdi[7].
Kengaytirish
tahrir1998-yil sentabrida “Sibelius” nomi bilan Windows operatsion tizimiga birinchi versiyasi chiqarildi va versiya raqami 1.0 ga tiklandi[8]. Mac OS versiyasi 1.2 bir necha oydan soʻng chiqarildi va kompaniya keyinchalik yangilanishlarda ikkala platforma uchun ham anʼanaviy versiya raqamlaridan foydalandi. Ushbu versiyalarni ishlab chiqarish uchun dasturiy taʼminot C++ da toʻliq qayta yozildi va shu bilan birga koʻplab yaxshilanishlar bilan koʻp funksionalligi hamda foydalanuvchi interfeysi saqlanib qoldi.
Dasturni kengroq foydalanish mumkin boʻlgan kompyuterlar uchun chiqarish uni butun dunyo bozoriga, xususan, 1996-yil oxirida Sibelius Software oʻz ofisini ochgan AQSHga olib keldi. Sibelius Windowsning chiqishi bilan Acorn Kompyuterlari parchalanib ketganidan soʻng, Acornning boshqa versiyalari ishlab chiqilmadi. Keyinchalik Sibelius Software Avstraliyada oʻz ofisini ochdi va u keng qoʻllanilgan Yangi Zelandiyaga ham xizmat qildi.
2006-yil avgust oyida Sibelius Software LTD kompaniyasi audio va video ishlab chiqarish uchun dasturiy taʼminot va apparat vositalari ishlab chiqaruvchi amerikalik Avid Technology tomonidan sotib olindi. Avid Sibeliusni mustaqil nota muharriri mahsuloti sifatida nashr etishni davom ettirdi, shuningdek, uni baʼzi mavjud dasturiy mahsulotlar bilan birlashtirdi.
2012-yil iyul oyida Avid oʻzining boshqa isteʼmolchi biznesidan voz kechish rejalarini eʼlon qildi. Sibelius London ofisini yopdi va foydalanuvchilarning noroziligi tufayli dastlabki ishlab chiqish guruhini ishdan boʻshatdi[3][9], soʻngra Monrealda Sibeliusni rivojlantirishni davom ettirish uchun yangi dasturchilar guruhini yolladi.
Vaqt jadvali
tahrir- 1986-yil — Taʼsischilar Jonathan va Ben Finn Acorn kompyuterlari uchun „Sibelius 7“ni loyihalashni boshladilar;
- 1993-yil — Sibelius Software Buyuk Britaniyada Sibelius 7 dasturiy taʼminotini sotish uchun tashkil etilgan. Dastlabki mijozlar orasida Yevropaning eng yirik nashriyot Music Sales, xor kompozitori John Rutter va „Royal Academy of Music“ bor. Sibelius 6 (taʼlim versiyasi) ham ishga tushirildi;
- 1994-yil — Yevropa, Avstraliya va Yangi Zelandiyada tarqatish boshlanadi. Sibelius 7 talabalar uchun (taʼlim versiyasi) ishga tushirildi;
- 1995-yil — Sibeliusning nemis tilidagi versiyalari ishga tushirildi;
- 1996-yil — Kaliforniyada AQSH vakolatxonasi ochildi. Junior Sibelius (boshlangʻich maktab dasturi) ishga tushirildi;
- 1998-yil — Windows uchun Sibelius butun dunyo boʻylab ishga tushirildi. Kompaniya asosiy dasturiy biznesga eʼtibor qaratish uchun apparat vositalarini sotishni toʻxtatadi;
- 1999-yil — Mac OS, PhotoScore va Scorch uchun Sibelius ishga tushirildi. Sibelius AQSHdagi shoʻba korxonasini tashkil qilib, „Sibelius Group“ni yaratdi, hozirda uning 25 nafar xodimi bor. Quester VCT investitsiya qiladi;
- 2000-yil — Sibelius Internet Edition Yevropaning yetakchi nashriyotlari Music Sales va Boosey & Hawkes tomonidan ishga tushirildi va internet nashriyotlari uchun qabul qilindi. SibeliusMusic.com va Sibelius Notes (dastlab Teaching Tools deb nomlangan) ishga tushirildi;
- 2001-yil — Hal Leonard ham Sibelius internet nashrini qabul qiladi. Sibelius Group 50 nafar xodimga yetadi;
- 2002-yil — Sibelius Mac OS X uchun birinchi yirik musiqa dasturidir. Kompaniya MIDIworks musiqiy dasturiy taʼminot kompaniyasini sotib oladi;
- 2003-yil — Starclass, Instruments, G7 va G7music.net ishga tushirildi. Sibelius Group Musition va Auraliani tarqatishni boshlaydi. Yapon tilida Sibelius ishga tushirildi, Yamaha tomonidan tarqatildi;
- 2004-yil — Compass, Kontakt Gold, Sibelius Student Edition, Sibelius fransuz va ispan tillarida ishga tushirildi. Kompaniya SequenceXtrani sotib oladi. Sibelius dasturi Buyuk Britaniyadagi oʻrta maktablarning 50% dan ortigʻida qoʻllaniladi;
- 2005-yil — Avstraliyalik shoʻba korxonasi avstraliyalik distribyutorni sotib olgandan keyin tashkil topgan. Kompaniya xodimlari soni 75 taga yetadi. Korxona Wins Queen's mukofotini qoʻlga kiritadi. Rok va pop tovushlar toʻplamini chiqaradi. O-Generatorni tarqatishni boshlaydi;
- 2006-yil — Groovy Music va Coloured Keyboard ishga tushirildi. Sibelius dasturi Avid Technology tomonidan sotib olindi;
- 2007-yil — Yaponiyada idora ochilgan;
- 2012-yil — Avid Sibeliusning Londondagi ofisini yopadi va original ishlab chiqish guruhini ishdan boʻshatadi. Bu esa „Save Sibelius“ kampaniyasini keltirib chiqardi;
- 2014-yil — Yangi ishlab chiqish guruhi tomonidan Sibelius versiyasining birinchi versiyasi (7.5) chiqarildi;
- 2018-yil — Sibelius First (tekin, boshlangʻich darajadagi mahsulot), Sibelius (sobiq Sibelius First) va Sibelius Ultimate (sobiq Sibelius) yangi yilga asoslangan versiya tizimi bilan birgalikda ishga tushirildi;
- 2021-yil — iPad va iPhone uchun Sibelius chiqarildi[10][11].
Xususiyatlari
tahrirAsosiy funksionallik
tahrirDasturning asosiy vazifasi nota yozuvlarni yaratish, tahrirlash va chop etishda yordam berishdir. U deyarli barcha musiqa notalarini qoʻllab-quvvatlaydi, bu hatto eng murakkab zamonaviy orkestr, xor, jaz, estrada, folklor, rok va kamer musiqasi yozuvlarini nashr sifatiga qoʻyib yozish imkonini beradi. Bundan tashqari, u yozilgan notalarni tinglash, MIDI yoki audio fayllarga aylantirish imkonini beradi. Oʻrnatilgan namunaviy pleyer va namunali tovushlarning katta diapazoni kiritilgan[12]. U har qanday MIDI qurilmasini qoʻllab-quvvatlaydi va Virtual Studio Technology (VST) va Audio Units plaginlarini ijro etish uskunalari sifatida ishlatishga imkon beradi, bu esa foydalanuvchilarga uchinchi tomon namuna kutubxonalariga kirish imkonini beradi[13].
Odatta dastur ishga tushirilganda Jean Sibelius simfoniyasidan qisqa parcha ijro etiladi.
7.0 versiyada Avid Technology Sibeliusʻni 64-bitli dastur sifatida qayta yaratdi va bu jarayonda oldingi versiyalarning menyu navigatsiya tizimini Ribbon interfeysi bilan almashtirdi. Bu foydalanuvchining jiddiy qarshiligiga duch keldi, ammo lenta hozirgi grafik foydalanuvchi interfeysi uchun ajralmas boʻlib qolmoqda.
Qoʻshimchalar
tahrirHozirda yoki ilgari mavjud boʻlgan Sibelius uchun qoʻshimchalar:
- Note Performer, Vienna Symphonic Library, Spitfire Audio (BBC simfonik orkestri namunalari), Kontakt, Garritan va Mark of the Unicorn simfonik cholgʻulari (MOTU) kabi ovoz kutubxonalari, ularni quyidagidan Ijro qilish qurilmalari opsiyalariga qo‘lda ovoz to‘plamlari sifatida qo‘shish mumkin.
- Qoʻshimcha plagin xususiyatlari. Ular odatda tekin va koʻpincha Sibelius foydalanuvchilari tomonidan yaratilgan boʻlib, ulardan eng samaralisi Bob Zawalich boʻlgan.
- Myriadning PDFdan MusicXMLga transkripsiya qilish uchun PDFtoMusic ilovasi.
- Neuratronning Music OCR dasturi PhotoScore (skanerlash), bu bosma musiqa va PDF hujjatlaridan Sibelius hujjatini skanerlash va yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Lite versiyasi Sibelius bilan birga keladi.
- Neuratron's AudioScore, shuningdek, qoʻshiq aytish yoki akustik asbob ijrosini partituraga aylantirish imkoniyatiga ega boʻlgan sodda versiyada toʻplangan, ammo koʻpchilik foydalanuvchilar bu ishlamayotganidan shikoyat qilishgan. AudioScore hozirda cnet.com saytida ikki yulduzli reytingga ega[14].
- Mantiqiy klaviatura kabi QWERTY klaviaturalari.
- KB Covers kabi klaviatura qopqoqlari.
- IPad Sibelius Wizard va iPad uchun Sibelius Control kabi mobil qurilma VNC kontrollerlari foydalanuvchiga Preferences ichida oʻrnatilgan yorliqlar orqali Sibeliusni simsiz boshqarish imkonini beradi..
Bulutli nashr
tahrirSibelius foydalanuvchilari kompyuter, noutbuk yoki iPad yordamida oʻz musiqiy hujjatlarini toʻgʻridan-toʻgʻri dasturiy taʼminotdan internet orqali nashr etishlari mumkin. Sibelius Scorch (veb-brauzerlar uchun bepul, iPadlar uchun haq olinadi) deb nomlangan dasturiy taʼminotdan foydalanadigan har bir kishi ushbu ballarni koʻrishi, ularni ijro etishi, koʻchirishi, uskunalarni oʻzgartirishi yoki veb-brauzer versiyasidan chop etishi mumkin. ScoreExchange.com har qanday Sibelius foydalanuvchisi musiqaga kirishi uchun Sibelius bilan tuzgan, tartibga solgan yoki transkripsiya qilgan notalarni yuklashi mumkin boʻlgan veb-saytdir. Sayt 2001-yilda SibeliusMusic.com nomi bilan boshlangan va 2011-yil iyuniga kelib 100 000 ga yaqin nota toʻplagan edi. Scorchning iPad versiyasi, shuningdek, Music Sales, Hal Leonard va Sibelius Scorch noshirlarining 250 000 dan ortiq ballarini oʻz ichiga olgan doʻkonni oʻz ichiga oladi, turli musiqa noshirlari va alohida musiqachilarning veb-saytlarida qoʻllaniladi. Noshirlar Sibelius Internet Editionni tijorat onlayn nashriyotlari uchun litsenziyalashlari mumkin.
2017-yil oktyabr oyida Scorch oʻrniga Sibelius Cloud Publishing nashriyotlarga raqamli musiqa varaqlarini nashr etish va sotishni avtomatlashtirish uchun API taqdim etdi. U Sibelius foydalanuvchilariga toʻgʻridan-toʻgʻri dastur ichidan onlayn musiqa almashish imkonini berish uchun Scorch bilan bir xil texnologiyadan foydalanadi va moslik muammolarini hal qiladi.
Taʼlim
tahrirSibeliusning maktab va universitetlarning katta bozori uchun turli xil taʼlimga xos xususiyatlar mavjud. Sibelius Educational Suite keng qamrovli oʻrnatilgan musiqa oʻquv materiallarini hamda dasturning bir nechta nusxalarini tarmoqda chegirmali taʼlim narxlarida ishga tushirish va boshqarish imkoniyatini oʻz ichiga oladi[15]. 2012-yilda Sibelius Student oʻrniga Sibelius Firstning yangi versiyasi paydo boʻladi. Sibeliusga asoslangan Lite yozuvi Avidning Pro Tools audio tahrirlash dasturiga kiritilgan.
Tarmoq
tahrirTarmoq litsenziyasi maktablar, kollejlar, universitetlar va boshqa koʻp mijozli vaziyatlar uchun mavjud;
Mukofotlar
tahrirDasturiy taʼminot uchun mukofotlar quyidagilarni oʻz ichiga oladi:
- 2005 Queen's Awards for Enterprise — Innovation (Sibelius Software Ltd);
- Parents' Choice Award — Silver Award Winner (Sibelius Student); Parents' Choice Award for (Sibelius 3)
- 2006 Music Industry Awards — Best Music Software (Sibelius 4)
Havolalar
tahrirManbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „An interview with Ben Finn, co-founder of Sibelius [Part 1 of 2 - Scoring Notes“] (2015-yil 23-iyun). 2015-yil 5-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 9-sentyabr.
- ↑ „Sibelius software's London offices to close“. Rhinegold.co.uk (2012-yil 4-iyul). 2017-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-iyul.
- ↑ 3,0 3,1 „Avid Divests Consumer Businesses and Streamlines Operations“. Business Wire (2012-yil 2-iyul). 2012-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-iyul.
- ↑ „Of Note: Finale and Sibelius tips and tutorials by musician, arranger and music notation expert Robert Puff“. Rpmseattle.com (2012-yil 16-iyul). 2014-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-iyul.
- ↑ „Save Sibelius“. Facebook. 2021-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 29-iyul.
- ↑ „Sibelius is in crisis!“. 2021-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 29-iyul.
- ↑ Bourgeois, Derek. „Score yourself an orchestra“. The Guardian (2001-yil 1-noyabr). 2014-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 10-may. „Many composers bought an Archimedes simply to have access to the program.“.
- ↑ „Sibelius Corporate Information“. Sibelius Software. 2007-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 21-may.
- ↑ „Sibelius UK Office Closes : Avid Selling Consumer Businesses – OF NOTE“. www.rpmseattle.com (2012-yil 2-iyul). 2021-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 11-iyul.
- ↑ Rothman. „Sibelius arrives on iPad“ (en-US). Scoring Notes (2021-yil 29-iyul). Qaraldi: 2022-yil 24-fevral.
- ↑ Rothman. „Sibelius comes to the iPhone“ (en-US). Scoring Notes (2021-yil 26-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 24-fevral.
- ↑ „'Professional sound library—only in Sibelius'“. 2018-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 14-may.
- ↑ „VST play back in Sibelius 5“. Sibelius Software. 2013-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-iyun.
- ↑ „CNET AudioScore reviews“. cnet.com. 2014-yil 24-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-may.
- ↑ „'Sibelius Ultimate in the classroom'“. 2018-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 14-may.