Koordinatalari: 1°17′44.00000000016″N 103°46′36.000000011986″E / 1.2955555555556000°N 103.77666666666999618°E / 1.2955555555556000; 103.77666666666999618 G O va Koordinatalari: 1°17′47.91336″N 103°46′35.018040000008″E / 1.2966426000°N 103.77639390000000219°E / 1.2966426000; 103.77639390000000219 G O{{#coordinates:}}: cannot have more than one primary tag per page

Singapur milliy universiteti
(NUS)
Xalqaro nomi University of the Balearic Islands
Asos solingan 1905 (119 yil avval) (1905)
Oʻquv yurti turi Universitet
Talabalari 35,908 (2018)
Bakalavriat 27,604 (2018)
Magistratura 8,304 (2018)
Manzili Singapur
Vebsayti nus.edu.sg

Singapur milliy universiteti (inglizcha qisqartmasi: NUS) – Singapurdagi milliy tadqiqot universitetidir. 1905-yilda Federativ Malay shtatlari hukumati tibbiyot maktabi sifatida tashkil etilgan va mamlakatdagi eng qadimgi avtonom universitetdir[1]. U bakalavriat va aspirantura darajasida, jumladan tibbiyot va stomatologiya, dizayn va atrof-muhit, huquq, sanʼat va ijtimoiy fanlar, muhandislik, biznes, hisoblash va musiqa kabi keng koʻlamli fanlar boʻyicha ilmiy dasturlarni taklif etadi. Universitet fakultetlari zamonaviy texnologiya va ilm-fanni yanada rivojlantirishda muhim rol oʻynaydi, taʼlim va tadqiqotga global yondashuvni taklif qiladi, bunda Osiyo tajribasi va istiqbollariga eʼtibor qaratiladi[2].

Singapur milliy universiteti doimiy ravishda dunyodagi va Osiyodagi eng nufuzli akademik muassasalardan biri sifatida eʼtirof etilgan[3][4]. U doimiy ravishda Jahon universitetlari akademik reytingi, QS World University Rankings va Times Higher Education World University Rankings reytingida dunyoning eng yaxshi 100 ta universitetlari qatoriga kiradi.

Singapur milliy universitetida bitta Nobel mukofoti laureati, bitta Tang mukofoti laureati va bitta Vautrin Lud laureati professor-oʻqituvchilar va tadqiqotchilari faoliyat yurutadi.

Tarixi tahrir

 
Universitet zali

1904-yil sentabrda Tan Jiak Kim Xitoy va birqancha jamiyatlar vakillaridan iborat boʻlgan bir guruh vakillarini gubernator Jon Andersonga Singapurda tibbiyot maktabini tashkil etish toʻgʻrisida iltimosnoma yuborish uchun boshchilik qildi.[5] 1905-yil 3-iyulda tibbiyot maktabiga asos solingan. Andersonning koʻrsatmalariga koʻra, maktab Pasir Panjangdagi hukumat tomonidan boshqariladigan boshpana yaqinda boʻshatilgan blokda vaqtincha boʻlib, maktabni boshqarish uchun zarur boʻlgan xodimlar bilan taʼminlangan[6].

1912-yilda tibbiyot maktabi shifokor Lim Bun Keng tomonidan Qirol Edvard VII yodgorlik fondidan 120 000 dollar mablagʻ oldi. Keyinchalik, 1913-yil 18-noyabrda maktab nomi Qirol Edvard VII tibbiyot maktabiga oʻzgartirildi. 1921-yilda u akademik maqomini aks ettirish uchun yana King Edvard VII tibbiyot kollejiga oʻzgartirildi[7][8].

1928-yilda[9] Raffles kolleji, tibbiyot maktabidan alohida muassasa, sanʼat va ijtimoiy fanlar boʻyicha taʼlimni rivojlantirish uchun tashkil etilgan[10].

Malaya universiteti (1949-1962) tahrir

1949-yil 8-oktyabrda Raffles kolleji King Edvard VII tibbiyot kolleji bilan birlashtirilib, Malaya universiteti tashkil etildi. Malaya federatsiyasining oliy taʼlim ehtiyojlarini qondirish uchun ikki muassasa birlashtirildi[11].

Malaya universiteti tashkil etilganining birinchi oʻn yilligida juda tez oʻsdi va natijada 1959-yilda ikkita avtonom boʻlinma tashkil etildi, biri Singapurda, ikkinchisi Kuala-Lumpurda joylashgan[12].

Nanyang universiteti (1955-1980) tahrir

1955-yilda Singapurdagi xitoylar jamiyati fonida Nanyang universiteti (qisqartirilgan Nan-tah, chàn) tashkil etildi[13].

Singapur universiteti (1962-1980) tahrir

1960-yilda oʻsha paytdagi Malaya va Singapur Federatsiyasi hukumatlari boʻlinmalarning maqomini milliy universitetga oʻzgartirish taklifini bildirishdi[14]. 1961-yilda qonun qabul qilindi, sobiq Kuala-Lumpur boʻlimi Malaya universiteti sifatida tashkil etildi, Singapur boʻlimi esa 1962-yil 1-yanvarda Singapur universiteti deb oʻzgartirildi.

Hozirgi shakl tahrir

Singapur milliy universiteti 1980-yil 6-avgustda Singapur universiteti va Nanyang universitetining qoʻshilishi natijasida tashkil topgan[15]. Bu qisman hukumatning ikki muassasa resurslarini yagona, kuchliroq tashkilotga birlashtirish va ingliz tilini Singapurning asosiy taʼlim tili sifatida ilgari surish istagi tufayli amalga oshirildi. Nanyang universitetining bir-biriga bogʻlangan uchta halqali asl choʻqqisi Singapur milliy universitetining yangi gerbiga kiritilgan[16].

Singapur milliy universiteti 1980-yillarda tadbirkorlik boʻyicha taʼlim faoliyatini boshlagan, 1988-yilda Innovatsiyalar va texno tadbirkorlikni boshqarish markazi tashkil etilgan. 2001-yilda u NUS tadbirkorlik markazi (NEC) deb oʻzgartirildi va NUS Enterprise boʻlimiga aylandi. NEC hozirda Vong Poh Kam[17] tomonidan boshqariladi va uning faoliyati biznes, tajribaviy taʼlim, tadbirkorlikni rivojlantirish va tadbirkorlik tadqiqotlari kabi toʻrtta yoʻnalishda tashkil etilgan.

Singapur milliy universiteti Singapurdagi uchta kampusda – Kent Ridge, Bukit Timah va Outramda 17 ta fakultet va maktabga ega.

Universitet reytinglari tahrir

Universitet reytinglari
Global — Umumravishda
Jah.Uni.Ak.Reyt Jahon miqyosida [18] 71 (2022)
QS Jahon miqyosida[19] 8 (2024)
THE Jahon miqyosida[20] 19 (2023)
THE Obroʻsi[21] 19 (2022)
USNWR Global[22] 26 (2023)
Hududiy — Umumravishda
QS Osiyo[23] 2 (2023)

2022-yilda QS World University Rankings NUSni dunyoda 11-oʻrinni va Osiyoda birinchi oʻrinni egalladi[24]. Times Higher Education World University Rankings 2022 NUSni dunyoda 21-oʻrinni va Osiyo-Tinch okeani mintaqasida uchinchi oʻrinni egalladi[25], oʻtgan yillardagi obroʻ reytingida 25 va 24-oʻrinlarni egalladi[26][27]. 2021-yilda Jahon universitetlarining akademik reytingida NUS dunyoda 75-oʻrinni egalladi. 2020-yilda u SCImago Institutions Rankings tomonidan dunyodagi universitetlar orasida 29-oʻrinni egalladi[28]. NUS 2019-2020[29] uchun 28-oʻrin va 2020-2021[30] uchun 32-oʻrinni egalladi[31].

NUS 2018-yilgi Times Higher Education World University Rankings (Times Higher Education World University Rankings)[32] boʻyicha Singapur va Osiyo-Tinch okeani mintaqasida birinchi, dunyoda 22-oʻrinni, QS Jahon Universitetlari reytingiga koʻra esa Osiyo Tinch okeani mintaqasida birinchi va dunyoda 11-oʻrinni egalladi[33]. 2018-yilda NUS Times Higher Education World University Rankings reytingida dunyodagi toʻrtinchi eng xalqaro universitet deb topildi[34]. QS Graduate Employability Rankings 2018, universitet bitiruvchilari ishga joylashishning yillik reytingida NUS dunyoda 30-oʻrinni egalladi[35].

Universitet olimlari dasturi tahrir

Universitet olimlari dasturi (USP) 2001-yilda Singapur milliy universitetida tashkil etilgan bakalavriat akademik dasturidir. Har yili USP Singapur milliy universitetidagi yetti fakultet va maktabdan 240 ga yaqin bakalavrlarni qabul qiladi[36].

Singapur milliy universiteti talabalari kollejda modullarni oladi va joriy USP oʻquv dasturiga amal qiladi. Ular USP talabalari uchun maxsus ishlab chiqilgan oʻn ikkita koʻp tarmoqli modullarni shuningdek, universitet olimlari seminarini olishlari kerak. Talabalar USP ilgʻor oʻquv dasturi talablarini bajarish uchun turli xil variantlarga ega, ular orasida professor-oʻqituvchilar bilan individual tadqiqotlar, sanoat va tadbirkorlik qoʻshimchalari mavjud[37].

Oʻquv markazlari tahrir

Singapur milliy universitetida turli xil oʻquv markazlari mavjud jumladan:

  • Oʻqitish va Taʼlimni Rivojlantirish Markazi (CDTL)[38], Singapur milliy universiteti akademik rivojlanish boʻlimi boʻlib, shu maqomda talabalar bilimini yaxshilash uchun oʻqitishni qoʻllab-quvvatlashga intiladi.
  • Taʼlim va taʼlimni qoʻllab-quvvatlash va yaxshilash uchun raqamli va audio-vizual texnologiyalarni oʻrganish, ishlab chiqish va qoʻllashni taʼminlaydigan Taʼlim Texnologiyalari Markazi (CIT)[39]. Bu Singapur milliy universiteti tomonidan ishlab chiqilgan Integrated Virtual Learning Environment orqali va yangi ilovalar/xizmatlarni ishlab chiqish va multimedia kontentini akademiya uchun kurslarga kiritish orqali amalga oshiriladi[40].
  • Ingliz tilidagi muloqot markazi (CELC)[41].
  • Tizim fanlari instituti (ISS)[42] menejerlar va IT amaliyotchilariga professional axborot texnologiyalari boʻyicha uzluksiz taʼlimni taklif qiladi.
  • Yel-NUS kollejidagi CTL oʻqitish va oʻrganish markazi[43] liberal sanʼat taʼlimining oʻziga xos pedagogikasi boʻyicha akademik rivojlanishni qoʻllab-quvvatlaydi. Saʼy-harakatlar koʻp sohalarga qaratilgan, lekin ayniqsa, jamoaviy taʼlim, oʻquvchiga yoʻnaltirilgan oʻrganish, baholash va baholash, samarali sinf muhokamasi, taʼsirli fikr-mulohazalar va barcha boʻlimlar – fanlar, ijtimoiy fanlar va gumanitar fanlar uchun madaniyatlararo hamkorlik.

Singapur milliy universiteti Oliy matematika va fan maktabi tahrir

Singapur milliy universiteti Matematika va fanlar oliy maktabi matematika va tabiiy fanlarga ixtisoslashgan maktab boʻlib, ushbu sohalarga moyil boʻlgan koʻplab talabalarga oʻrta va oliy taʼlimgacha taʼlim beriladi[44][45].

Tadqiqot tahrir

Singapur milliy universitetidagi asosiy tadqiqotlar orasida biotibbiyot va hayot fanlari, fizika fanlari, muhandislik, nanofan va nanotexnologiyalar, materialshunoslik va muhandislik, infokommunikatsiya va infotexnologiyalar, gumanitar va ijtimoiy fanlar hamda mudofaa bilan bogʻliq tadqiqotlar mavjud[46][47][48].

Asosiy tadqiqot ob’ektlari tahrir

Qiyosiy tibbiyot laboratoriya hayvonlarini parvarish qilish, veterinariya tibbiy xizmatlari va Singapur milliy universiteti xodimlari va talabalari uchun hayvonlar boʻyicha tadqiqot loyihasini qoʻllab-quvvatlash uchun professional va texnik xizmat koʻrsatish uchun tashkil etilgan.

Milliy universitet tibbiyot institutlari oʻz saʼy-harakatlarini Singapur milliy universitetidagi Yong Loo Lin tibbiyot maktabi uchun markazlashtirilgan tadqiqot muassasalari va xizmatlarini rivojlantirishga va saraton va yurak-qon tomir kasalliklari boʻyicha tadqiqot dasturlarini ishlab chiqishga qaratadi[49].

Tadbirkorlik tahrir

Singapur milliy universiteti 1980-yillarda tadbirkorlik boʻyicha taʼlim faoliyatini boshlagan, 1988-yilda Innovatsiyalar va texno tadbirkorlikni boshqarish markazi tashkil etilgan. 2001-yilda u NUS tadbirkorlik markazi (NEC) deb oʻzgartirildi va NUS Enterprise boʻlimiga aylandi. NUS Enterprise – Singapur milliy universitetining tadbirkorlik boʻlimi. Uning faoliyati biznes-inkubator,[50] tadbirkorlik taʼlimi, tadbirkorlikni rivojlantirish va texnologiyalarni tijoratlashtirishni oʻz ichiga oladi.[51]

Kampus qulayliklari tahrir

 
Universitet ma`daniyat markazi.

NUSNET tadqiqot, oʻqitish, oʻrganish va boshqaruvda qoʻllaniladi. 2004-yilda kamida 1000 ta kompyuterni birlashtirgan UD Grid MP asosida kampus boʻylab tarmoqli hisoblash tarmogʻi ishga tushirildi. Bu mintaqadagi eng yirik virtual superkompyuterlardan biriga aylanadi[52].

Singapur milliy universiteti masofaviy taʼlimni amalga oshirish uchun Internet2 texnologiyasidan foydalangan. Singapur va Massachusets texnologiya instituti talabalari bitta virtual sinfda oʻrganish va muloqot qilish imkoniyatiga ega boʻldi[53].

Kutubxona xizmatlari tahrir

Singapur milliy universiteti kutubxonalari 8 ta kutubxonani oʻz ichiga oladi. Xususan markaziy kutubxona, Xitoy kutubxonasi, CJ Koh qonun kutubxonasi, Xon Sui Sen memorial kutubxonasi, Tibbiyot kutubxonasi, musiqa kutubxonasi, Ilmiy kutubxona va Sharqiy Osiyo instituti kutubxonasi. Uning kollektsiyasi arxitektura, qurilish va koʻchmas mulk, biznes, stomatologiya, muhandislik, informatika, gumanitar va ijtimoiy fanlar, huquq, tibbiyot, musiqa, hamshiralik ishi va fanlarni oʻz ichiga oladi. 2017-yil iyun holatiga koʻra, toʻplamda 2 354 741 noyob nom va 26 074 mikroforma manbalari[54] mavjud[55].

Transporti tahrir

 
Singapur milliy universiteti avtobusi.

Universitetda Kent Ridj kampusida ham, Kent Ridj va Bukit Tima kampuslari oʻrtasida ham ishlaydigan Ichki Shuttle Bus deb nomlangan maxsus avtobus tizimi mavjud. Xizmat bepul va haftada yetti kun butun kampus boʻylab ishlaydi[56].

Talabalar turar joyi tahrir

Singapur milliy universitetida talabalar turar joyining uch turi mavjud: Yashash zallari, Talabalar turar joylari va turar joy kollejlari. Universitet shaharchasidagi turar joy kollejlari va bitiruvchilar turar joylarida yashovchi 4,100 ga yaqin talabalarga qoʻshimcha ravishda, kampusdagi turar joy zallari va talabalar turar joylari oʻrtasida taqsimlangan 6,000 ga yaqin turar-joylar mavjud[57].

Universitet mashhur bitiruvchilari tahrir

Manbalar tahrir

  1. „Towards an "entrepreneurial university" model to support knowledge-based economic development: the case of the National University of Singapore, Poh-Kam Wong, Yuen-Ping Ho, Annette Singh“ 941–958. ScienceDirect (2007). DOI:10.1016/j.worlddev.2006.05.007.
  2. „National University of Singapore (NUS)“ (en). Top Universities. QS Top Universities. Qaraldi: 2022-yil 14-yanvar.
  3. „QS World University Rankings 2021“ (en). Top Universities (2020-yil 28-may). 2020-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-noyabr.
  4. „QS University Rankings: Asia 2021“ (en). Top Universities (2020-yil 19-noyabr). 2018-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 26-noyabr.
  5. Loo Lay Yen. „National University of Singapore: A Brief Chronological History“. Lib.nus.edu.sg. 2016-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  6. „GOVERNMENT MEDICAL SCHOOL FOR MALAYA.“. eresources.nlb.gov.sg. The Singapore Free Press and Mercantile Advertiser (Weekly) (1905-yil 5-oktyabr). 2021-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-oktyabr.
  7. Tan. „King Edward VII College of Medicine | Infopedia“. eresources.nlb.gov.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  8. „Our History - NUS Yong Loo Lin School of Medicine“. NUS Yong Loo Lin School of Medicine. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  9. „National University of Singapore website – Milestones“. Nus.edu.sg. 2012-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  10. Guay. „Raffles College | Infopedia“. eresources.nlb.gov.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  11. corporate@um.edu.my. „Our History“. um.edu.my. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  12. corporate@um.edu.my. „Our History“. um.edu.my. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  13. „History“. NUS Bulletin. National University of Singapore. 2017-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 29-yanvar.
  14. Loo Lay Yen. „National University of Singapore: A Brief Chronological History“. Lib.nus.edu.sg. 2016-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  15. „History“. National University of Singapore. 2017-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 29-iyun.
  16. „Milestones“. National University of Singapore. 2007-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 11-avgust.
  17. Chng. „Start-up godfather“. The Straits Times (2012-yil 20-may). 2012-yil 10-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  18. „ARWU World University Rankings 2022 - Academic Ranking of World Universities 2022 - Shanghai Ranking - 2022“. www.shanghairanking.com. Qaraldi: 2022-yil 15-oktyabr.
  19. „QS World University Rankings 2024“. QS Quacquarelli Symonds. Qaraldi: 2023-yil 28-iyun.
  20. „THE World University Rankings 2023“ (2022-yil 4-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 15-oktyabr.
  21. „THE World Reputation Rankings 2022“. www.timeshighereducation.com (2022-yil 6-oktyabr). Qaraldi: 2022-yil 1-dekabr.
  22. „US News Best Global Universities Rankings“. www.usnews.com. Qaraldi: 2022-yil 2-dekabr.
  23. „QS University Rankings: Asia 2023“. Qaraldi: 2023-yil 2-iyun.
  24. „QS World University Rankings 2022“. QS World University Rankings 2022. Qaraldi: 2022-yil 30-yanvar.
  25. Qing. „NUS climbs to 21st place and NTU moves to 46th spot in latest global rankings“. The Straits Times. Qaraldi: 2021-yil 5-sentyabr.
  26. „World University Rankings 2021“. Times Higher Education. Qaraldi: 2021-yil 6-aprel.
  27. „Times Higher Education World Reputation Rankings 2019“. Timeshighereducation.co.uk. 2019-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-iyun.
  28. „SCImago Institutions Rankings - Higher Education - All Regions and Countries - 2020 - Overall Rank“. www.scimagoir.com. 2019-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 11-iyun.
  29. „2019–2020 Rankings“. University Ranking by Academic Performance. 2019-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  30. „World Ranking“. University Ranking by Academic Performance. 2020-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.
  31. „Middle East Technical University, Graduate School of Informatics“.
  32. „World University Rankings 2021“. Times Higher Education. Qaraldi: 2021-yil 6-aprel.
  33. „QS World University Rankings Results 2018“. QS Quacquarelli Symonds. 2018-yil 27-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-noyabr.
  34. „Most international universities in the world 2018: top 200“. Times Higher Education. 2021-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-iyun.
  35. „QS Graduate Employability Rankings 2018“. www.topuniversities.com. 2019-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-iyun.
  36. „Overview – University Scholars Programme“. usp.nus.edu.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  37. „Residential Colleges“. 2011-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  38. „History, Vision & Mission, Strategies“. nus.edu.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  39. „CIT - About“. cit.nus.edu.sg. 2021-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  40. „CIT – Quality“. Cit.nus.edu.sg (2003-yil 16-yanvar). 2015-yil 10-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-avgust.
  41. „About Us“. nus.edu.sg. 2022-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  42. „About Us“. iss.nus.edu.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  43. „Yale-NUS College“. teaching.yale-nus.edu.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  44. „NUS High School celebrates 10 years of math and science education“. TODAYonline. Qaraldi: 2019-yil 21-mart.
  45. „NUS High School of Mathematics and Science“. 2022-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  46. „key areas“. nus.edu.sg. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  47. „Research Areas & Facilities“. Materials Science and Engineering. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  48. „Home - Temasek Defence Systems Institute“. Temasek Defence Systems Institute. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  49. „Office of Deputy President (Research & Technology)“. NUS. 2021-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-avgust.
  50. „S'pore start-up incubator sets up US hub“. 2016-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 29-dekabr.
  51. „Our Purpose - NUS Enterprise“. NUS Enterprise. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
  52. „NUS And SCS Unveil Biggest Supercomputing Grid in the Region“. NCS (2004-yil 16-noyabr). 2013-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  53. Alliance. „SMA :: About : Universities : Facilities“. web.mit.edu.
  54. „Library Statistics 2016/2017“. Libportal.nus.edu.sg. 2017-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-avgust.
  55. „Library Statistics 2016/2017“. ocr (2018-yil 19-yanvar). 2018-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  56. „Getting around NUS“. NUS Office of Campus Amenities. 2021-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 25-fevral.
  57. „Graduates“. NUS Office of Housing Services. 2021-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 25-fevral.