Sinon ibn Sobit
Abu Said Sinon ibn Sobit ibn Qurra (arab. أبو سعيد سنان بن ثابت بن قرة, 880–943) U oʻrta asr olimi boʻlib, abbosiy xalifalari Muqtadir (908–934), Qohir (932–934) va Rozi (934–940) davrida saroy tabibi boʻlib xizmat qilgan[1].
Sobit ibn Qurraning (taxminan 830–901) o‘g‘li va Ibrohim ibn Sinonning (908–946) otasi boʻlgan Sinon Yuqori Mesopotamiyaning Harron shahridan boʻlgan mashhur astronom va matematiklar oilasiga mansub edi[2]. Garchi Sinon Qohirning qisqa hukmronligi davrida (932–934) islomni qabul qilishga majbur bo‘lgan bo‘lsa-da, u va uning oilasi sobiylar deb nomlanuvchi yulduzlarga sig‘inuvchilar diniy sektasiga mansub edi. Abbosiy xalifasi sobiylarni quvg‘in qilgan va oxir-oqibat Sinon qisqa muddatga Xurosonga qochib ketadi. Uning bolalari sobiy bo‘lib qolgan: o‘g‘illari Ibrohim ibn Sinon va Sobit ibn Sinon (976-yilda vafot etgan) ikkalasi ham sobiy bo‘lib qolgan, bir qizi esa boshqa sobiy oilasiga turmushga chiqqan va Ibrohim ibn Hilol as-Sobiyni (925–994) dunyoga keltirgan[3].
Sinon ibn Sobit birinchi navbatda tabib sifatida tanilib[4], Bag‘dodda bir nechta kasalxonalar qurgan va shifokorlar uchun litsenziya tizimini nazorat qilgan bo‘lsa-da, u tibbiyot haqida hech narsa yozmagan. Uning siyosiy falsafa, matematika va astronomiyaga oid asarlari, axloq falsafasiga oid “Siyosat an-nufus” (“Nafslar boshqaruvi to‘g‘risida”) nomli qisqa risolasidan tashqari hammasi yo‘qolgan. Uning Aflotun respublikasidan ilhomlangan siyosiy falsafaga oid asari tarixchi Mas’udiy (956 yilda vafot etgan) tomonidan tanqid qilingan[5]
Manbalar
tahrir- ↑ De Blois 1995 ; Dold-Samplonius 1960–2007 ; O'Connor & Robertson 1999 .
- ↑ O'Connor & Robertson 1999 .
- ↑ The entire family line is given by De Blois 1995 ; see also Roberts 2017 .
- ↑ Roberts 2017, s. 253 .
- ↑ O'Connor & Robertson 1999 .