Sirxiylar

Sirxiylar (SirkhIyan — oʻz nomi) — Dogʻistonning markaziy qismidagi dargʻinlar etnik guruhi^[1]. Islom dinining Shofi’iy mazhabidagi sunniy musulmonlardir. Ular Syurga erkin jamiyati aʼzolari.

Etnonim

Sirxiylar nomining kelib chiqishi quyidagicha izohlanadi. U forscha ser — „togʻ“ soʻzi bilan bogʻliq. "Sergeran" soʻzining etimologiyasi quyidagicha: ser forscha „togʻ“ soʻzi, geran „yurt“ — togʻlar mamlakati^[2] maʼnosini anglatadi^[3].

Joylashuvi

Sirxiyaliklar hududlarda ixcham holda yashaydilar^[4].

Akushinskiy: Naxki, Natsi, Tsugni, Urgani, Gulebki, Tuzla, Giyagira, Kulia, Karap, Murlatina, Xurbi, Urjagi, Kassagu, Bikalamaxi, Kadamaxi, Quyi Karshli , Upper -Kupperali , Upperaikari, Upperakari qishloqlari, Bukka, Utsuli, Aras
Daxadayevskiy: Urari, Guladti, Mirzitda, Karbachi, Duakar, Sursbachi, Turakari, Urxuchi, Oyatsuri, Shahbannakyab, Xurshni qishloqlari.
Sirxiylar Dogʻistonning tekis hududlari va shaharlarida ham istoqomat qiladi.^[5]

Tarixi

Tili

Sirxiylar Nax-Dogʻiston tillar oilasining Dargʻin shoxobchasining sirx lahjasida gaplashadi.

Manbalar

[1] Б.Г. Алиев. К вопросу о названиях община, союз общин и об этнотерминах в языках народов Дагестана

[2] РЕЕСТР КАВКАЗСКИХ ЯЗЫКОВ

[3] Серхинцы и серхинский язык

[4] Т. М. Мастюгина, Л. С. Перепелкин. Этнология: народы России : история и современное положение : учебное пособие. C.- 61 1997 г.

[5] „Сурги, сургинские селения“. nakhki.narod.ru. Qaraldi: 2022-yil 6-mart.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]