Vikipediya

Sophie Wilmès

Sofi Vilmes (1975-yil 15-yanvarda tugʻilgan) — Belgiyalik siyosatchi, 2019-yildan 2020-yilgacha Belgiya bosh vaziri boʻlib ishlagan. Keyinchalik u 2020-yildan 2022-yilgacha tashqi ishlar vaziri lavozimida ishlagan. Islohotchilar harakatining aʼzosi, u ikkala lavozimni egallagan birinchi ayoldir[1].

Sophie Wilmès
Tavalludi 1975-yil 15-yanvarda tug'ilgan
Belgiya
Fuqaroligi Belgiya
Kasbi siyosatchi
Turmush oʻrtogʻi Kris Stoun
Bolalari Viktoriya, Sharlotta va Elizabet
Otasi Philippe Wilmès

Vilmes 2014-yilda Vakillar palatasiga saylangan va 2015—2019-yillarda Charlz Mishelning birinchi va ikkinchi hukumatlarida byudjet vaziri lavozimida ishlagan.  2019-yilgi Belgiya federal saylovlaridan soʻng Belgiyalik Filipp IV, Vilmesni 2020-yil mart oyida COVID −2020 bilan kurashish uchun ijroiya hukumatini tuzishdan oldin vaqtinchalik hukumatga rahbar qilib tayinladi (19 pandemiya)[2].

2020-yil oktabr oyida u bosh vazir Aleksandr De Kru hukumatida tashqi ishlar vaziri lavozimida ishlay boshladi. 

Yoshligi tahrir

Vilmes 1975-yil 15-yanvarda Bryusselning Ixelles shahrida tugʻilgan[3]. Uning otasi Filipp Vilmes liberal siyosatda faol boʻlgan va Liberal islohotchilar partiyasi (Part Réformateur Libéral, PRL) Jan Golning kabinet bosh oshpazi boʻlib ishlagan, Katolik de Louvain universitetida bankir va iqtisod professori boʻlgan[4]. Uning otasi va buvisi Ikkinchi Jahon urushi paytida Limal portlashida halok boʻlgan[5]. Uning onasi Ashkenazi yahudiy boʻlib, Xolokostda bir qancha qarindoshlarini yoʻqotgan[6] va 1992-1993 yillarda Byudjet vaziri lavozimida ishlagan[4]. Vilmes Vallon Brabantning Grez- Doyko shahrida oʻsgan.

Vilmes IHECS dan amaliy aloqa va moliyaviy menejment (Sent-Luis universiteti, Bryussel) darajasiga ega[7].

Bir muddat Uilmes Yevropa Komissiyasida moliya xodimi, keyin esa yuridik firmada iqtisodiy va moliyaviy maslahatchi sifatida ishlagan[7].

Siyosiy martaba tahrir

2000-yilda Vilmes Ukklda maslahatchi boʻldi. 2007-yildan 2014-yilgacha Vilmes Sint-Genesius-Rode shahrida moliya, byudjet, frankofoniya taʼlimi, aloqa va mahalliy biznes uchun mas’ul boʻlgan birinchi ayol edi. 2014-yildan 2015-yilgacha u Flamand Brabant provinsiyasi boʻyicha provintsiya maslahatchisi boʻlgan.

2014-yil oktyabr oyida u Vakillar palatasiga saylangan[7].

2015-yil sentabr oyida byudjet vaziri Erve Jamar 2015-yil 1-oktabrda isteʼfoga chiqishini eʼlon qildi, chunki u Lyej provinsiyasi gubernatori etib saylangan. Vilmes Mishel I hukumatida Erve Jamarning oʻrniga saylandi[8]. 2018-yil dekabr oyida u Mishel II hukumatida byudjet, davlat xizmati, milliy lotereya va ilmiy siyosat vaziri boʻldi. 

2019-yil 27-oktabrda Vilmes Charlz Misheldan keyin Belgiyaning birinchi ayol bosh vaziri boʻldi.. U muvaqqat hukumatni boshqargan, ayni paytda yangi koalitsion hukumatni shakllantirish boʻyicha muzokaralar olib borgan[8]. 2020-yil 16-martda, 15 oydan keyin ham muzokaralar davom etar ekan, barcha asosiy partiyalar COVID-19 pandemiyasiga qarshi kurashish uchun Vilmes hukumatiga toʻliq qonunchilik vakolatlarini berishga kelishib oldilar. Shartnoma shartlariga koʻra, Vilmesga pandemiyaning iqtisodiy va ijtimoiy taʼsirini bartaraf etish uchun maxsus vakolatlar berildi. Ushbu vakolatlar uch oy davom etishi kerak edi, ammo ular yana uch oyga bir marta uzaytirilishi mumkin edi. Vilmes 16-mart kuni qirol Filipp tomonidan rasman bosh vazir lavozimiga tayinlandi[9] va uning yangilangan ijroiya hukumati ertasi kuni qasamyod qildi.

 
Vilmes (oʻngda) AQSh Davlat kotibi Entoni Blinken bilan 2021-yil mart oyida

2020-yil 1-oktabrda Vilmes Aleksandr De Kroo boshchiligida tuzilgan yangi hukumatda bosh vazir oʻrinbosari va tashqi ishlar vaziri etib tayinlandi va Belgiya tarixidagi birinchi ayol tashqi ishlar vaziri boʻldi[1].

2022-yil 21-aprelda Vilmes eriga agressiv miya shishi tashxisi qoʻyilgani sababli vaqtinchalik taʼtilga chiqishini va oilasi bilan koʻproq vaqt oʻtkazish uchun hukumat masʼuliyatini topshirishini eʼlon qildi. Vilmesning mas’uliyati Bosh vazir Aleksandr De Kru (tashqi ishlar), Devid Klarinval (tashqi savdo) va Matye Mishel (federal madaniyat tashkilotlari) oʻrtasida taqsimlangan[10]. 2022-yil 14-iyulda Vilmes De Croo hukumati aʼzosi sifatida isteʼfoga chiqdi, ammo u parlament aʼzosi boʻlib qoldi[11].

Shaxsiy hayot tahrir

2002-yilda Vilmes Avstraliyalik biznesmen va sobiq futbolchi Kris Stounga turmushga chiqdi. Ularning uchta qizi bor: Viktoriya, Sharlotta va Elizabet.


Maʼlumotnomalar tahrir

  1. ↑ 1,0 1,1 Marine Strauss (1 October 2020), Finally, a government after 652 days: New Belgian PM debuts at EU summit Reuters.
  2. ↑ VRT NWS. „Premier Sophie Wilmès (MR) vraagt morgen het vertrouwen in de Kamer“ (nl). vrtnws.be (2020-yil 16-mart). Qaraldi: 2020-yil 17-mart.
  3. ↑ Nizet, Pierre. „Qui est vraiment Sophie Wilmès, notre nouvelle Première ministre“ (fr). Sud-Info (2019-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  4. ↑ 4,0 4,1 Figaro, Madame. „Sophie Wilmès : une ministre modèle devient la première femme à diriger la Belgique“. Madame. Le Figaro (2019-yil 27-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  5. ↑ „Décès de Philippe Wilmès“ (fr). L'Echo (2010-yil 25-may). Qaraldi: 2020-yil 16-fevral.
  6. ↑ „Belgium names first ever Jewish, female prime minister“. Israel-Hayom. JNS (2019-yil 31-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 17-noyabr.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 „Who Am I?“. Sophie Wilmes (2019-yil 13-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 17-mart. „Who Am I?“. Sophie Wilmes. 13 November 2019. Retrieved 17 March 2020. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "whoami" defined multiple times with different content
  8. ↑ 8,0 8,1 Rankin, Jennifer. „Belgium gets first female PM as Sophie Wilmès takes office“ (en-GB). The Guardian (2019-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2019-yil 29-oktyabr. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  9. ↑ „Belgium hands powers to caretaker PM to fight Covid-19 after 15-month stalemate“ (en). The Guardian (2020-yil 16-mart). Qaraldi: 2020-yil 18-mart.
  10. ↑ Belgian foreign minister steps down
  11. ↑ Sophie Wilmès (MR) stopt definitief als minister van Buitenlandse Zaken door ziekte echtgenoot

Havolalar tahrir

  • Media related to Sophie Wilmès at Wikimedia Commons
Siyosiy idoralar
Oldingisi Minister of Budget
2015–2019 		Keyingisi
Oldingisi Minister of Public Function
2018–2019
Oldingisi Prime Minister of Belgium
2019–2020 		Keyingisi
Oldingisi Minister of Foreign Affairs
2020–2022 		Keyingisi 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Sophie_Wilmès&oldid=3152518" dan olindi