Sotsiogramma — bu odam ega boʻlgan ijtimoiy aloqalarning grafik tasviri. Bu guruhdagi vaziyatda shaxslararo munosabatlarning tuzilishini tasvirlaydigan grafik chizma .[1]

Ijtimoiy tarmoq diagrammasining namunasi

Umumiy koʻrinishi tahrir

Sotsiogrammalar Yakob L. Moreno tomonidan guruh ichidagi tanlov yoki imtiyozlarni tahlil qilish uchun ishlab chiqilgan.[2][3] Ular guruhlarning oʻzaro munosabatlarining tuzilishi va shakllarini diagrammalashtirishga xizmat qiladi. Sotsiogramma turli xil mezonlar asosida tuzilishi mumkin: ijtimoiy munosabatlar, taʼsir kanallari, aloqa liniyalari va boshqalar.

Koʻp tanlovga ega boʻlgan sotsiogrammadagi nuqtalar yulduzlar deb ataladi. Tanlov imkoniyati kam yoki yoʻq boʻlganlar izolyatsiya deb ataladi. Bir-birini tanlagan shaxslar oʻzaro tanlov qilgan hisoblanadi. Bir tomonlama tanlov deganda, kimnidir tanlagan, ammo tanlov oʻzaro taʼminlanmagan shaxslarni nazarda tutadi. Kliklar — bu kattaroq guruhdagi uch yoki undan ortiq kishidan iborat boʻlib, ularning barchasi bir-birini tanlaydi (oʻzaro tanlov).

Sotsiogrammalar — bu ijtimoiy makonning sotsiometriyasini topish uchun ishlatiladigan jadvallar yoki vositalar.

Ijtimoiy fan modeliga koʻra, sotsiogrammalar baʼzan sinf muhitida notoʻgʻri xatti-harakatlarni kamaytirish uchun ham ishlatiladi.[4] Sotsiogramma talabalar boshqa guruhdoshlari bilan aloqadorligini tekshiradigan bir qator savollarga javob bergandan soʻng tuziladi. Keyinchalik diagramma notoʻgʻri xulq-atvorli talabalarni ijtimoiy qabul qilish yoʻllarini aniqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu nuqtai nazardan, olingan sotsiogrammalar doʻstlik jadvali sifatida talqin qilingan. Koʻpincha, eng muhim shaxs yoki narsa boshqalarga nisbatan kattaroq qabariqda turadi. Pufakning oʻlchami muhimlikni ifodalaydi, eng katta pufak eng muhimni va eng kichiki esa muhim boʻlmaganlikni anglatadi.

Galereya tahrir

Manbalar tahrir

  1. Sociogram at merriam-webster.com.
  2. Moreno, J. L. (1934), Who Shall Survive?, New York, N.Y.: Beacon House.
  3. "An Experiential Approach to Organization Development 7th ed."Brown, Donald R.and Harvey, Don. Page 134
  4. Wolfgang, Charles H., Solving Discipline And Classroom Management Problems: Methods and Models for Today’s Teachers; U.S.A, John Wiley and Sons, 2001.; p. 116