Sovgʻa sertifikati (sovgʻa kartasi) odatda karton (sertifikat) yoki plastik kartochka boʻlib, u nusxa koʻchirishdan himoyalanish xususiyatiga ega boʻlib, u emitent mamlakatida qabul qilingan valyutada qandaydir ekvivalent qiymatga ega.

Sovgʻa plastik kartalari tufayli, qogʻoz sovgʻa sertifikatlari toʻqigan imkonini beradi bosma qurilmalar mavjudligini oshirish uchun sovgʻa sertifikatlari oʻrniga keldi.

Sovgʻa sertifikatlarining emitenti — bu sovgʻa kartasini xaridor keyinchalik ushbu miqdorni oʻz xohishiga koʻra tasarruf etishi uchun kassaga maʼlum miqdorda naqd pul qoʻyish faktini qayd etishni istagan chakana sotuvchi kompaniyadagi sovgʻa sifatida keladi.

Ushbu marketing harakatining mohiyati kompaniya aylanmasini sunʼiy ravishda oshirish va sodiq mijozlardan mablagʻlarni toʻplashdan iborat. Karta olib yuradigan bilvosita reklama haqida ham unutmang. Yuqoridagilarga qoʻshimcha ravishda, sovgʻa kartalarining chiqarilishi emitent uchun ham qiziq, chunki sotilgan koʻplab sertifikatlar hech qachon ishlatilmaydi, chunki ularning amal qilish muddati cheklangan. 2012-yilda AQSh bozorida Time jurnalidagi nashrga koʻra, 2 milliard dollarlik sertifikatlar sotilgan, ammo foydalanilmagan[1].

Sovgʻa kartasining gʻoyasi quyidagicha — bu doʻkonning karta egasi bilan sotish yoki xizmatlar koʻrsatish boʻyicha huquqiy munosabatlarga kirishish majburiyatini tashuvchisi. Bunday holda, mijozga tovarlarni oʻtkazish yoki xizmatlarni koʻrsatish toʻlov tartibsiz amalga oshiriladi, chunki hamma narsa oldindan toʻlanadi — kartani sotib olayotganda. Bu kartaning oʻziga xos qiymatga, tovarga aylanishining birinchi sababidir. Sovgʻa kartasining qimmatligining ikkinchi sababi shundaki, u mijozdan mijozga erkin oʻtkazilishi mumkin, bu esa uni sovgʻa sifatida taqdim etadi.

Kartalarni chiqarish bank litsenziyasini talab qilmaydi, chunki karta naqd hisob-kitob vositasi emas, naqd pul bilan bank operatsiyalari amalga oshirilmaydi.

Kartalarning aylanmasi va sotib olingan sertifikat uchun pul mablagʻlarini qaytarishni taqiqlash sovgʻa kartalarini, yaʼni ularni oʻzaro almashish uchun saytlarni ishlab chiqishda yangi bosqichga olib keldi.

Adabiyot tahrir

Qoʻshimcha maʼlumotlar tahrir

Eslatmalar tahrir

  1. „Billions Wasted: Do Gift Cards Make Sense When So Many Go Unused?“. 2013-yil 27-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-iyun.