Stalin haykali Oryol

Stalin haykali — sobiq Sovet Ittifoqi generalissimusi, Sovet davlati yetakchisi Iosif Vissarionovich Stalin (Djugashvili)ga oʻrnatilgan va saqlanib qolmagan yodgorlik.

Tavsifi tahrir

Urushdan keyingi birinchi oʻn yillikda koʻplab sovet haykaltaroshlari shaharsozlik nuqtai nazaridan Oryoning eng muhim inshootlarining meʼmoriy va badiiy yechimiga katta hissa qoʻshdilar. Bular harbiy rahbarlar, taniqli sovet arboblarining yodgorliklari, monumental ishlar, parklar, maydonlar va jamoat binolarini bezash uchun dekorativ haykaltaroshlik namunalari edi. Ushbu asarlardan biri Stalinning oʻttizinchi yillarning bosh kiyimi va shinelida toʻliq boʻy-bastida aks ettirilgan marmar haykalidir. Yodgorlik haykaltarosh, RSFSR xalq rassomi G. V. Nerodi tomonidan yasalib, 1951-yilda Sanoat maydoniga (hozirgi Polikarpov maydoni) oʻrnatilgan. Bu asarning badiiy qiymati juda yuqori edi. Shakl ikki qismdan iborat boʻlib, oʻrnatish vaqtida birlashtiruvchi vositani ehtiyotkorlik bilan yopishtirish talab etilar edi. Ammo bu masalada mahalliy mutaxassislar muvaffaqiyatga erisha olmadi. Ulangan qism takror va takror koʻrinib qolaverdi. Ular haykaltaroshdan kelib, nuqsonni tuzatib ketishni soʻrashga qaror qilishgan. Neroda kelib, qismlarni ulab, ikki kundan keyin ketgan. Shu bilan uning ulanish siri nomaʼlumligicha qoldi. Haykal demontaj qilinmaguncha tikuv butunlay koʻrinmas edi. Stalin vafotidan soʻng, yodgorlik tunda poydevoridan buzib tashlangan^[1].

RF Kommunistik partiyaning Oryol boʻlimi tashabbusi bilan Stalin haykali qayta tiklanishi mumkin. Ijtimoiy faollarning fikricha, Iosif Stalin siymosi Rossiya tarixida muhim ahamiyatga ega va shuning uchun ham u abadiylashtirishga loyiqdir. Yodgorlik allaqachon yasalgan va oʻrnatish uchun oʻz vaqtini kutmoqda^[2].

Shu bilan birga, 2015-yildan beri Oryol aholisining bir qismi yodgorlikni oʻrnatish fikriga qarshi boʻlib, Oryol shahri rahbariyatiga I. V. Stalin byustini oʻrnatishga ruxsat bermaslik haqida iltimos bilan murojaat qilgan^[3]. Oryol kommunistlarining yodgorlik oʻrnatishga boʻlgan yangi urinishi Bosh kotib xotirasini abadiylashtirishga qarshilarning imzo toʻplash aksiyasini oʻtkazishlariga asos boʻldi^[4].

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

↑ Б. В. Антипов. Из прошлого. Орёл 1943—1955 гг. (Воспоминания архитектора).. Орёл: Вешние воды, 2002 — 54—56 bet. ISBN 5-87295-142-6.
↑ „В Орле могут восстановить памятник Сталину“. Газета «Известия». Qaraldi: 6-iyul 2017-yil.
↑ „Почти 3000 человек подписали петицию с требованием не устанавливать памятник Сталину в Орле“. Информационный портал "Истоки". Qaraldi: 15-aprel 2015-yil.
↑ „Жители Орла просят мэра не устанавливать в городе бюст Сталина“. Сетевое издание «Орловские новости». 2019-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-yanvar 2019-yil.

Havolalar tahrir

„Сквер им. И.В. Сталина в Орле“. rutraveller. 12-dekabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyun 2022-yil.

[1] Б. В. Антипов. Из прошлого. Орёл 1943—1955 гг. (Воспоминания архитектора).. Орёл: Вешние воды, 2002 — 54—56 bet. ISBN 5-87295-142-6.

[2] „В Орле могут восстановить памятник Сталину“. Газета «Известия». Qaraldi: 6-iyul 2017-yil.

[3] „Почти 3000 человек подписали петицию с требованием не устанавливать памятник Сталину в Орле“. Информационный портал "Истоки". Qaraldi: 15-aprel 2015-yil.

[4] „Жители Орла просят мэра не устанавливать в городе бюст Сталина“. Сетевое издание «Орловские новости». 2019-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-yanvar 2019-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]