TERGOV HIBISXONALARI

Mahkumlarni tergov hibsxonasida yoki turmada qoldirish tartibi – bu alohida holatlarga asoslangan holda, jinoyat sodir etgan shaxslarni jazoni o‘tash vaqtida muayyan ishlarni bajarish uchun tergov hibsxonasida yoki turmada vaqtinchalik qoldirish imkoniyatini nazarda tutuvchi maxsus qoidalar yig‘indisidir. Ushbu tartib mahkumlarning mehnatga jalb qilinishi orqali turli xo‘jalik ehtiyojlarini qondirish bilan birga, jazoni insonparvarlik prinsiplari asosida o‘tashni tashkil qilishni maqsad qiladi.

Asosiy mezonlar va shartlar

1. Mahkumning roziligi:

Mahkum faqat uning yozma roziligi bilan xo‘jalik xizmatiga oid ishlarni bajarish uchun tergov hibsxonasi yoki turmada qoldiriladi. Bu qoidalar mahkumning huquqlarini himoya qilishga xizmat qiladi.

Masalan: Mahkum rozilik bermasa, uni xo‘jalik ishlari uchun qoldirishga ruxsat berilmaydi.

2. Kimlar qoldirilishi mumkin:

Faqat qasddan sodir etilgan og‘ir jinoyati uchun birinchi marta sakkiz yilgacha yoki sakkiz yil muddatga ozodlikdan mahrum etilgan shaxslar bu tartibga asoslangan holda qoldirilishi mumkin.

3. Kimlar qoldirilmaydi:

Quyidagi shaxslar xo‘jalik xizmatiga oid ishlarni bajarish uchun tergov hibsxonasi yoki turmada qoldirilmaydi:

Voyaga yetmagan shaxslar

Ajnabiy fuqarolar va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar

Sud va huquqni muhofaza qilish organlarining sobiq xodimlari

4. Jazoni o‘tash sharoitlari:

Qulflanmaydigan umumiy kameralarda saqlanadi.

Boshqa mahkumlardan to‘liq ajratilgan holda turadi.

Jinoyat-ijroiya kodeksi 18-bobida belgilangan shartlarga muvofiq yashaydi.

5. Uchrashuvlar:

Uzoq muddatli uchrashuvlar taqiqlangan taqdirda, mahkumlarga bitta uzoq muddatli uchrashuv o‘rniga ikkita qisqa muddatli uchrashuvga ruxsat beriladi. Bu ular va oila a’zolari o‘rtasidagi aloqani uzib qo‘ymaslik uchun muhim.

Tarbiya va mehnat o‘rnidagi ahamiyat

Mahkumni xo‘jalik ishlari uchun qoldirishning ikki tomonlama foydasi mavjud:

1. Mehnat orqali reabilitatsiya:

Mahkum o‘z xatti-harakatlari uchun javobgarlikni his qilishni va mehnatning ijobiy ta’sirini anglaydi. Bu kelajakda jinoyatchilikdan voz kechishga yordam beradi.

2. Xo‘jalik ehtiyojlarini qondirish:

Turma yoki tergov hibsxonasining ichki xo‘jalik ishlari uchun mahkumlarning ishtiroki iqtisodiy jihatdan foydalidir.

Mahkumlarni tergov hibsxonasida yoki turmada qoldirish tartibi, bir tomondan, jazoni o‘tash jarayonini mehnat bilan to‘ldirish, ikkinchi tomondan, mahkumlarni mas’uliyatli va ijtimoiy jihatdan foydali faoliyatga jalb qilish imkoniyatini beradi. Bu tartib insonparvarlik va mehnat orqali tarbiyalash prinsiplariga asoslanadi. Shu bilan birga, xavfsizlik va mahkumlarning huquqlarini himoya qilish bo‘yicha qat’iy cheklovlar ham belgilangan.